Tarihsel süreci incelediðimizde ve sosyolojik gerçekleri göz önünde bulundurduðumuzda, teorik olarak Türk Birliði fikri ile fiili durum arasýndaki farklara bakmamýz bu sorunun cevabýný bulmamýza yardým etmekte.
Türk Birliði; tarihi geçmiþi olan lakin pratik verilerle donatýlmamýþ bir fikir olarak þu anda önümüzde. Bu durumun; objektif ve sübjektif nedenlerini ve gerçeklerini de okumamýz gerekli.
Türkiye’nin; 90’larýn baþýnda bu coðrafyanýn baðýmsýzlýða kavuþma sürecine hazýrlýksýz yakalanmasý, en verimli ve konjonktürel olarak uygun þartlarýn pekiþmesi dönemini kaçýrmasýyla tarihe geçti!
Türk Birliði fikrinin de, fiili yapýlanmasýnýn da, esas mihenk taþýnýn “Türkiye” olduðu bilenen bir gerçektir. Lakin Türkiye’nin o dönemdeki siyasi durumu ve kaderinde oynanan oyunlarýn içeriðine baktýðýmýzda anlaþýlan o ki; bu gerçeklerin bayraktarlýðýný yapamamasý için uzun yýllar coðrafyanýn meraklýsý güçlerin, Türkiye’nin mahalle sorunlarýyla uðraþmasýný, baþýnýn dertlerden ayýlmamasýný, ülke içinde uzun yýllar yetiþtirilmiþ aktörlerle dizayn edildiðini görmekteyiz. Durmadan yaptýrýlan darbeler, milli meselelere hayatýný adamýþlara yönelik operasyonlar, faili meçhul olaylar, yani þimdilerde içinden çýkmaya gayret ettiðimiz, oyun içindeki oyunlarýn nedenlerini anlamaktayýz!
Türkiye; bu doðal coðrafyasýndaki baðlarýyla iliþkileri kurarken, baþlangýçta geniþ sosyolojik tabaný kendine hedef belirlemiþ olmasýna raðmen, bu giderek lokal ve belli gruplarla iliþkiler sýnýrlarýný aþamadý.
Siyasiler, yazarlar, STK’lar ve medya gibi faktörler giderek renk ve nitelik deðiþtirdi. Hatta bu konuda en önemli zararý FETÖ aðý verdi. “Türkiye” gözüktü ve “Türkiye adýna bir þeyler yaptý” gözükerek, esasýnda örgüt ve baðlý olduklarý güçlerin menfaati odaklý projeler ürettiler. “Türk Birliði fikriyatýnýn” içinin boþaltýlmasýnda, çok önemli faktör oldu FETÖ!
Türkiye; sadece bu devletlerin hükümetleriyle iþ kurgulama yolunu tercih etti. Bu elbette bir bakýma doðru karar olmasý yaný sýra, diðer toplum katlarýyla iliþkilerin mekanikleþmesine kapý açtý.
Türkiye’nin doðal hinterlandý, bu tarih kokan coðrafyada ortak anlaþma dilinin Türkçe olmamasý bile, baþlý baþýna sorun olarak okunmalýdýr.
Türk Birliði fikri; hayali olmamakla birlikte, hem de somut adýmlarla hedefe varýlmasý mümkün bir fikir olarak görülmeli. Lakin bu fikrin içi doldurulmazsa, toplumun tüm katmanlarýnýn dünya görüþü buraya yansýmazsa, sadece hükümetlerin bakýþ açýsýyla dizayn edilirse, bu fikir sadece güzel bir fikir olarak hayallerimizi süsleyecektir.
Türkiye; Türk Birliði fikrinin içerisini doldurmak için, kendisine siyaseten en yakýn ülkelerden baþlamasý gerektiði bir gerçektir. Azerbaycan ve Kazakistan bu anlamda, iyi içerik barýndýrmaktadýr.
Bu saydýðým ülkelerin; hem yönetimleri, hem de toplum bilinci açýsýndan, bu fikre somut geçiþi kolaylýkla saðlayacak nitelik taþýmaktadýr. Lakin unutmamak gereken önemli husus budur ki; uzun yýllardýr bu alanda Batýlý güçler ve elbette Rusya ve yaný sýra Ýran ciddi çalýþmalar yapmakta.
Elbette bu coðrafyanýn, ciddi baskýlara mazhar durumda olduðu da sýr deðil. Bu baskýlar altýnda dengeyi koruma gayreti ve eski Sovyet mekanizmalarýnýn halen iþlek halde olmasý, mantalite ve zihniyet olarak halen zinde olmasý, Türk devletlerinde bilinen gerçeklerdir.
Lakin Türkiye için en fonksiyonel argüman olarak hem güçlenmesi, hem de bu devletleri güçlendirmesi açýsýndan zinde tutulmasý gereken gerçeðimiz olduðu hakikatini de devreye sokma zamaný gelmiþtir. Çok kolay olmayacaðý bellidir. Çünkü bu coðrafyada, Rusya çýkarlarý baskýn durumda! Lakin toplumlar nezdindeki güç Türkiye’nin tarafýndadýr. Bu toplumsal dinamikleri devreye sokmak için ise sadece hükümetlerle iliþkiler deðil, hem de tüm güçlerle iliþkiler canlandýrýlmalýdýr.
Zamanýnda; Ýran tehditlerine karþýn Güney Azerbaycan’daki Türklerin varlýðý üzerine bir fikir üretti özgürlük hareketi lideri eski Cumhurbaþkaný rahmetli Elçibey. Bütün Azerbaycan Birliði’ni kurdu ve bu fikriyattan Azerbaycan menfaatleri için dönemin devlet baþkaný önemli devlet adamý rahmetli Haydar Aliyev, Ýran’a karþý caydýrýcý güç olarak kullanmayý baþardý. Birbirine zýt ve muhalif iki siyasi lider. Lakin devletin menfaati için, akýllý politik performans gösterebildiler. Mesele þu ki; Türk Birliði, Türkiye için de Türk Cumhuriyetleri için de, ileride ciddi siyasi enstrüman niteliði taþýyacak. Eðer konu, MESELEye dönüþürse...
