Prof. Dr. Alaeddin Yavaþca, muhteþem bir hayat öyküsüne sahip. Sesiyle, doktorluðuyla, hocalýðýyla, yazdýklarýyla doksan yýldýr hayatýmýzda olan bir bilge.
Muhteþem bir hayat öyküsünün sahibi. Sesiyle, doktorluðuyla, hocalýðýyla, yazdýklarýyla 90 yýldýr hayatýmýzda. Yaþadýðý her anýn tadýný çýkaran ve bunu bize notalarla sunan olaðanüstü biri. Prof. Dr. Alaeddin Yavaþca.
Üsküdar Belediyesi’nin düzenlediði gecede izleme zevkini yaþadým Yavaþca’yý. Böylesi dolu bir ömre tanýklýk etmek için de Maçka’da, adýný verdiði sokaktaki evinde 56 yýllýk eþi Ayten Haným’ýn da dahil olduðu harika bir röportaj yaptýk.
Yavaþca, 1 Mart 1926’da Kilis’de doðar, ilk ve ortaokulu orada okur. Sonra Ýstanbul Erkek Lisesi’ni bitirir.
Edebiyat hocalarý Hakký Süha Gezgin ve Salim Rýza Kýrkpýnar ile tanýþmasý hayatýnýn dönüm noktalarýndandýr. Öðrenciliði, hayatýna hayat katan dönemecin ifadesidir aslýnda. Kazandýðý Ýstanbul Üniversitesi Týp Fakültesi’nden 1951’de mezun olur.
1955 yýlýnda kadýn-doðum mütehassýsý olur. Askeri Deniz Hastanesi, Zeynep Kamil Doðumevi, Taksim Ýlk Yardým Hastanesi’nde çalýþýr. Daha sonra Vakýf Gureba Hastanesi’nin doðum kliniðini kurar. 1985 yýlýnda ise baþhekim olur.
Süleyman Erguner, Sadeddin Kaynak, Zeki Arif Ataergin ve Münir Nureddin Selçuk hocalarýndan bazýlarýdýr.
Tüm bu kýymetlerin emekleri boþa çýkmaz. Hicaz makamý tutkunu olan Yavaþca, Suznak-ý Nev adýný verdiði bir makam düzenler.
Olaðanüstü bestelerde onun imzasý bulunur. En büyük müzik formu olan Mevlevi ayininden, Mevlana Celaleddin’in Acem ayini þerifi muhteþemdir.
Tam 654 adet bestesi bulunur. Bestelerinde 33 form, 74 makam,46 usûl kullanýr. Üstelik bu bestelerde 159 þairin güftesine yer verir. Çeþitli bestekârlara ait 21 esere aranaðme yapar.
Bunun sýrrýný sorduðumda Yavaþca’dan aldýðým yanýt: “Maddi bölüm taþýmayan, Allah’ýn kullarýna gönderdiði Kuran-ý Kerim gibi, þairlik vasfýný lütfettiði ezgiler bizim gibi bestekarlara ilham kaynaðýdýr.”
Yavaþca’nýn tüm bu özellikleri bilimsel olarak incelenir. Hacettepe Üniversitesi’nde yapýlan araþtýrmalar sonucunda, Yavaþca’nýn sesteki frekans deðiþikliklerini fark edebilme yeteneði ve beyindeki müzikal merkezlerin iþit ve ses organý ile mükemmel uyumu ispatlanýr. Yavaþca’da ‘altýn gýrtlak’ bulgularý vardýr.
Geçmiþin muhteþem namelerini unutulmaz týnýlarýný günümüze taþýr Yavaþça. Öylesine muhteþem bir iþ çýkarýr ki 90 yaþýnda bir çýnar olarak söylediði þarkýlar ayakta alkýþlanýr.
Ülkedeki çoðu þey yeni! Bizdeki gibi tarihi eserleri yok
Devlete baðlý ilk konservatuarýn kurucularýndan olan Yavaþca, 1990’da ÝTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarý Profesörlüðü’ne atanýr. Bu görevini 2005’e dek sürdürür. Haliç Üniversitesi’ndeki çalýþmalarýyla ‘ilham hocalýðý’ yapmaya devam eder.
Yavaþca’nýn hayatýndaki ve Türk Musikisi’ndeki en önemli izlerden biri koro þefliði ve hocalýðýdýr. Pek çok üniversiteden fahri doktora ünvaný bulunan Yavaþca, 1991’de Devlet Sanatçýsý olur. Türk Mûsýkîsine yaptýðý önemli katkýlar için, 2008 yýlý “Cumhurbaþkanlýðý Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”nü, 2010 yýlýnda ise TBMM Üstün Hizmet Ödülü’nü almaya hak kazanýr.
300’ e yakýn ödülü olan Yavaþca’ya sizin için en kýymetlisi hangisi diye soruyorum. Herbirinin çok kýymetli ve yeri dolduramaz olduðunu söylüyor.
Bu ödüllerin nasýl saklanmasýný istersiniz diye sorunca Kilis’de doðduðu evin müze olacaðýný öðreniyorum. Bu yýl içinde tamamlanmasý beklenen müzede Yavaþça’nýn demir beþiðinden oyuncaklarýna, eserlerinden kýyafetlerine pek çok detay olacakmýþ.
Taþ plaktan internete uzanan zamanýn tanýðýdýr Yavaþca. Ýlk ses kaydýný taþ plaklara yapar. Daha sonra 25 adet 78lik, bir tane Long Play, 15 adet de 45’lik plak doldurur. Bu eserlere dört kaset ve 15 adet CD dahil olur.
Yavaþça doða aþýðýdýr. Hem portre hem peyzaj çizimleri vardýr. Tüm canlýlar için eser verir. Çocuklar için yýlbaþý þarkýsý olmadýðýný fark eder, hançerelerini zorlamayacak, bir oktavý geçmeyen iþlere imzasýný atar. Çok sevdiði kedisi Þeker’in ölümünden duyduðu acýyý da þiire döker.
