Konunun detayına geçmeden bir not düşmek istiyorum. Türkiye ile ilgili son dönemde iki not artışı oldu ve ikisini de “ilki bir hafta, ikincisi haftalar önce” olmak üzere çalıştığım gazetelerde çok net bir şekilde yazdım...
Eylül 2011’de, o dönemde bulunduğum gazetede “Türkiye’nin notu artacak” başlığı altında, çok kısa sürede olacak değişikliği paylaşmış ve “asla olamaz, hayal görüyor” tepkilerini almıştım. Bir hafta geçmedi, not artışı geldi! İkincisi STAR gazetesinde 12/10/2012 tarihinde çıkan yazımdı (http://haber.stargazete.com/yazar/turkiyenin-notu-artacak-mi/yazi-696390) ve çok net şekilde yaklaşık bir ay önce “notun artacağını” ortaya koyarak kesin bir dille iddia ettim. Ben bu yazıyı yazdığımda “FITCH İstanbul’da toplantı yapacağını” açıklamamıştı. İkinci iddiama da “inanmayanlar” ve “asla” diyenler çok oldu!
Sevgili dostlar, şimdi bir iddiam daha var; 2013 yılında Türkiye’nin notu “Polonya, İtalya, Slovenya ve İspanya’yı geçecek”! Bu yazıyı kesin saklayın, İspanya ve İtalya’nın Türkiye’nin üstünde kalması mümkün değil! Slovenya ve Polonya dikkate bile alınmaya değmez!
Bu tespitler sonrası gelelim; “Türk Sermaye Piyasası pahalı mı” sorusuna...
İMKB’nin TL bazında 10 yıllık görünümü
İMKB’nin ‘altın bazında’ görünümü
Size iki grafik göstermek ve sormak istiyorum; detaylara baktıktan ve özellikle “10 yıllık bir açıdan” inceledikten sonra ne düşünüyorsunuz?
Sevgili dostlar, “Türkiye’nin notu arttı, algılaması değişti” söylemi eşliğinde yukarıdaki grafiklere bir daha bakalım ve yeniden soralım; Türk Sermaye Piyasası pahalı mı?
Sonuçlar;
1- Konuya TL bazında bakar ve sadece ilk grafik üstünde konuşursak şu çıkarımı yapmamız doğal; “Ne kadar yüksek! 10 yılda 20,000 en yüksek gördüğü seviyeden 72,000’lere taşınmış ve hala da çok yakın... Neredeyse 1’e 3 bir artış var... ÇOK PAHALI”...
2- Oysa ikinci yani ALTIN bazındaki grafiği de görsellerimize ekleyince durum ve çıkarım çok farklı; “İnanılmaz! Fiyatlara altın bazında bakınca gördüğü en yüksek değerin %25’inin bile altında hatta test edilen en düşük değerde duruyor. Altın bazında fiyatlar neredeyse yeni bir başlangıç noktasında... ÇOK UCUZ” ...
3- Bu iki farklı çıkarımın tek bir sebebi var; kullandığımız REFERANS! TL’yi veya altını “ana değer” olarak ele alınca fiyatlamalar, grafikler ve çıkarımlar tamamen değişiyor... Bu noktada ana soru şu; hangi referans daha doğru!
Sevgili dostlar, 1-3 yıl arası “karar denklemlerinde” TL bazındaki referansları kullanmak doğru olmakla birlikte, 3 yıldan sonra özellikle 5 ve 10 yıl üstü DENKLEMLERDE TL veya yerel para birimlerini referans almak doğru değil! Bu tip sebep-sonuç ilişkilerinde özellikle küresel akışları da dikkate alarak “dünyanın saklama-saklanma kriteri” olarak kabul ettiği ALTIN değerini REFERANS olarak kullanmak daha doğru... Ucuz mu, pahalı mı sorusunun da cevabı kriter doğru tanımlanınca çok açık; kısa vadede “yukarı hareket” algısı oluşsa bile orta ve uzun vadeli altın bazındaki analize göre; hareket daha yolun başında!
Sonuç: Türkiye her anlamda daha yolun başında! Önümüzdeki 10 yılda ekonomisi en az 3 katına çıkacak bir Türkiye görmemiz doğal! Yaşasın tam bağımsız, güçlü, emperyal, cihanşümul Türkiye...
