Tehlikeli bir adamdý. Sovyet iþgaline karþý Afganistan zeminli vekalet savaþýný baþlatýp bugün DEAÞ’a kadar varan ne idüðü belirsiz “silahlý radikal dini hareketin” örgütleyicisi oldu, Ýran’ýn, Humeyni Devrimi ile yapýlanmasýnýn da önünü açan isimdi. Son güne kadar, temelinde imzasýnýn olduðu El-Kaide ve Ýran rejiminin yaptýklarý konusunda da piþmanlýk duymadý.
Türkiye açýsýndan önemi, 12 Eylül darbesinin arkasýndaki gizli isim olmasýdýr.Yakýn çalýþma arkadaþý Paul Henze üzerinden etkileri bugüne kadar uzanan bir dizi vesayet müdahalesinin mimarýydý. Zbigniew Brzezinski 89 yaþýnda öldü. Þimdi sözü, Star’da 8 Nisan 2012’de yayýnlanmýþ “12 Eylül duruþmasý: Brzezinski tanýk çaðrýlmalý” baþlýklý yazýnýn o satýrlarýna býrakmakta yarar var.
Türkiye’nin kaderi: Guadeloupe Zirvesi...
(...)Dönüp arþivlerime baktým. Henze ile ilk söyleþimi 18 Ekim 1983 tarihli Tercüman Gazetesi’nde yayýnlamýþým. Devamýnda, Türkiye ile en az Kafkasya ve Etyopya kadar ilgili bu “ilginç kaynakla” bir kaç kez daha söyleþiler yayýnladým. Sonuncusu 1988’de Güneþ gazetesinde yer aldý. Ýlk söyleþide Papa’ya suikast olayýný deðerlendirmiþtik, sonuncusu Afganistan’da o sýrada sürmekte olan Sovyet iþgali ve yükselen Müslüman Mücahid direniþinin zamanla Orta Asya’ya etki yapýp yapmayacaðýna dönüktü.
Söyleþiden sonra ki sohbet ise bugünün Türkiyesini yakýndan ilgilendiriyor.
Karar 1979’da alýndý
Kendisine, 12 Eylül Darbesi ile ilgili dönemin ABD Baþkaný Carter’ýn Ulusal Güvenlik Baþdanýþmaný Zbigniew Brzenski’yle bu iþin doðrudan içinde olduðuna iliþkin iddialarý hatýrlatýnca þöyle konuþtu:
“Ýstersen, detaylardanuzaklaþýp, esasa girelim. Türkiye’nin geleceðiyle ilgili kararlar, 1979’da Guadeloupe’da yapýlan dörtlü batý zirvesinde alýndý. Baþkan Carter, Ýngiltere Baþbakaný James Callaghan, Almanya Baþbakaný HelmutSchmidt ve Fransa Cumhurbaþkaný Valery Giscard d’Estaing ile bir araya geldi. Ana konu Amerika ile Sovyetler arasýnda süren yumuþama ve nükleer silahsýzlanmaydý ama iki önemli konuda karar alýndý. Birinci Ýran, diðeri de Türkiye’nin geleceðiydi...”
Ýran’daki devrime yeþil ýþýk
“Brzezinski, Avrupa’da esen havaya sonuna kadar direndi ve ABD’nin ne yapýp edip Ýran’daki Humeyni Devrimi’ni durdurmasý gerektiðini savundu. Carter bu konuda ne yapacaðýný bilemiyordu. Avrupalýlar ve Amerikan Dýþiþleri Bakanlýðý, Ýran halkýnýn Þah’ý istemediðini, Amerika’nýn direnmesi halinde ülkede iç savaþ çýkacaðýný, Ýran’ýn parçalanmasý halinde de bir bölümünün Sovyet denetimine gireceðini savunuyorlardý. Sonunda, Humeyni o sýrada Fransa’da yaþadýðý için d’Estaing’e Ýran’daki muhtemel komünist ayaklanmayý bastýrmasý koþuluyla Ýran Devrimi’ne yeþil ýþýk yakmasý söylendi. Zirveden bir ay sonra da Þah Ýran’dan kaçtý. Zirve liderleri, Ýran’ýn Sovyet denetimine girmesi riskine karþý Humeyni’yi tercih etti.”
Türkiye için ‘özel’ plan
“Zirvede Türkiye de bütün yönleriyle ele alýndý. Ülke ekonomisi çökmüþtü. Ýç savaþ benzeri bir durum yaþanýyordu. Ýran Devrimi’nin kaçýnýlmaz görüldüðü bir ortamda Türkiye’nin stratejik NATO müttefiki olarak ayaklarýný yere saðlam basmasý gerekiyordu. Bu çerçevede iki kiþiye görev verildi. Almanya eski Maliye Bakaný Hans Hermann Matthöfer Türk ekonomisinin IMF desteðiyle düzelmesi için özel bir program hazýrlayacaktý. Zbigniew Brzezinski de Türk iç siyasetinin istikrara kavuþturulmasý için görevlendirildi. Ben Brzezinski’nin yardýmcýsý olarak görev yapýyordum, konu benim masama geldi. Matthöfer’in programý, Demirel hükümeti tarafýndan 24 Ocak 1980’de açýklandý, iþin baþýna Özal getirildi. Fakat iç siyasette istikrar saðlanamayýnca programýn uygulanmasý da giderek imkansýz hale geliyordu. Demirel ve Ecevit istikrar için gerekli adýmlarý atamayýp çatýþmalar artýnca ordu darbeyi yaptý. Bu geliþmeyi bekliyorduk.”
15 Temmuz zirvesi hangisi?..
12 Eylülsabahýnda Beyazsaray’a açýlan telefonda söyleyenen “Bizim çocuklar baþardý” cümlesinin arkasýndaki gerçek budur.
15 Temmuzsonrasýnda ABD-AB hattýnda yaþanýlan “darbeci korumaya” dönük çabalara þaþýrmýyorum, merakým tek noktada odaklanýyor: 15 Temmuz’a, acaba, hangi zirvede yeþil ýþýk yakýldý?
Obama, Merkel, Hollande, Cameronve Renzi’nin bir araya geldiði Hannover’deki 25 Nisan 2016 tarihli G-5 Zirvesi’nde mi, yoksa, Varþova’da 9 Temmuz 2016’da olanda mý, bilemem.
NOT: “12 Eylül duruþmasý: Brzezinskitanýk çaðrýlmalý” baþlýklý yazýnýn tamamý için:
http://www.star.com.tr/yazar/12_Eylul_durusmasi_Brzezinski_tanik_cagrilmali-yazi-533326/
