Türkiye dýþ politikasýnda, bölgedeki deðiþimlere baðlý olarak bazý deðiþiklikler oluyor. Ermenistan ile Azerbaycan arasýnda yaþanan ve belki de mini savaþ denebilecek çatýþmalarýn Rusya aracýlýðýyla yatýþmasý, Rusya’nýn dikkatini kendisi için Suriye’den çok daha yaþamsal olan Kafkasya’da yoðunlaþtýrmasýna yol açtý. Rusya’nýn Kafkasya’ya yoðunlaþmasýyla eþ zamanlý olarak Mýsýr ile Suudi Arabistan Kýzýldeniz’e köprü yapma giriþimi baþlattýlar. Ýsrail’in de izni alýnarak yapýlacak bu köprü, Akdeniz’e iniþ yollarýndan birinin, en azýndan Ýran aleyhine kesilmesi anlamýna geliyor.
Öte yandan Esad’ýn Suriye’de kalmasýnda ýsrarcý olan Ýran da, Suriye üzerindeki etkisini giderek kaybediyor; ancak kaybettiði bu yerin tamamen Rusya tarafýndan da doldurulamadýðý anlaþýlýyor. Bu durum Türkiye sýnýrýna yakýn bölgenin ÖSO ile DAEÞ arasýnda sürekli el deðiþtirmesine, bu arada PYD’nin alan geniþletmek için cesaret bulmasýna yol açýyor.
DAEÞ, sýnýra yakýn yerlerde kazandýðý her cepheden Türkiye’ye roketler göndererek düþmanlarýndan birinin de Türkiye olduðunu ima ediyor. Bu arada ABD, Suriyeli Kürtlerin PKK ile olan baðlantýlarýný kesmeleri yolunda baský uyguluyor.
Suriye Kürtlerini tercihe zorlama
Ortaya çýkan koþullarda Suriye’deki Kürt silahlý güçleri Türkiye’ye yönelik yýpratma savaþýndan elini çeker ve hatta PKK’nýn yalnýz býrakýlmasýna katký saðlarsa, belki DAEÞ’in sýnýrdan uzaklaþtýrýlmasý konusundaki çabalarýna Türkiye de büyük bir tepki göstermez.
Bu olasýlýðý DAEÞ de hissetmiþ olmalý ki, Türkiye’de eylem yapma ihtimalini çeþitli ülkelerin istihbarat örgütleri yoluyla ilan ediyor. ABD ve Ýsrail’in kendi yurttaþlarýna Türkiye’ye gitmeyin uyarýsýnda bulunmasý bununla ilgili olabilir. Suriye’deki silahlý Kürt hareketinin Türkiye’nin beklentileri doðrultusunda bir tavýr almasýný saðlayacak tek deðiþken ise Türkiye deðil. Ayrýca ABD’nin de desteðini almak zorunda; zira bugüne kadar Rusya lehine sonuç doðuracak iþlere imza atmýþlardý ve þimdi tutum deðiþtirmeleri halinde bazý garantiler istiyor olabilirler.
Bu garantilerin baðýmsýz bir devlet deðil, yeni Suriye’de özerk bölge olma olasýlýðý yüksek. Týpký Kuzey Irak gibi. Dolayýsýyla Suriye Kürtlerin tercih etmek durumunda kalacaklarý konu, Esad’la deðil Türkiye ile iyi geçinecek bir özerk bölge konusu.
Normalleþme dönemi
Tüm bu olasýlýklar üzerinde görüþülüyor ise Türkiye ile ABD’nin Suriye Kürtleri konusunda uzlaþmaya varmýþ olmalarý gerekir. Uzlaþýnýn koþullarýndan biri Suriye’nin toprak bütünlüðü ise bir diðeri Türkiye’nin stratejik olarak bölgede yeniden güçlü bir oyuncu haline gelmesidir. Zira Türkiye stratejik üstünlük kazandýðý oranda Suriye’deki Kürtlerin kendi ülkelerinde kalarak Türkiye ile iyi geçinmeleri, Suriye’ye istikrarýn gelmesi ve Ýran’ýn dýþarýda kalmasý saðlanabilir.
Muhtemelen tam da bu nedenle Türkiye ile Ýsrail iliþkilerinde normalleþme dönemi baþlýyor. Bu normalleþme, ayný zamanda Mýsýr ile de normalleþmeye iþaret eder. Türkiye’nin Suudi Arabistan ile yoðunlaþan iliþkileri ile Kuzey Irak Bölgesel yönetimiyle güven tazelenmesini de bu çerçevede görmek gerekir.
Türkiye, bu yönde adýmlar atýlýrken yeni stratejinin Rusya’ya karþý olmadýðýný da göstermek durumunda. Tam bu nedenle, düþürülen uçaðýn pilotunu öldüren kiþiyi yakalayan Türkiye, onu Rusya’ya iade edecek gibi. Taraflar birbirlerini ikna ederlerse Rusya ile normalleþmenin de uzak olmadýðý söylenebilir.
