Araþtýrma þirketi KA ile birlikte TESEV bünyesinde son beþ yýldýr gerçekleþtirdiðimiz Ortadoðu’da Türkiye Algýsý araþtýrmasýnýn sonuçlarý bu yýl da ilginç veriler içeriyor. 16 ülkede 2800 kiþiye sorarak yaptýðýmýz araþtýrmaya göre Türkiye eskisi kadar çok olmasa da hala seviliyor. Hala bölgenin yarýsý tarafýndan model olarak görülüyor. Hala bölgede daha büyük bir rol oynamasý isteniyor.
Hala diyorum çünkü iliþkilerin sorunlu olduðu Mýsýr ve Suriye bütün deðerleri aðýrlýklarýyla aþaðýya çekmelerine raðmen bölgenin diðer ülkelerinde Türkiye’ye karþý duyulan sempatinin sürdüðü görülüyor. Çünkü bölge genelinde Türkiye’ye karþý duyulan sempati yüzde 59’ken, Suriye’de sadece yüzde 22, Mýsýr’da ise yüzde 38.
***
Yine de Türkiye’nin olumlu imajýnýn temel verilerinde hemen her ülkede düþüþ var. Libya, Tunus, Filistin gibi yerlerde dahi son iki yýlda yüzde 15 sýnýrýný zorlayan düþüþler yaþanýyor. Bu düþüþlerin ne dereceye kadar Türkiye’nin içinde yaþanan olaylardan etkilendiðini bilmiyoruz, daha doðrusu ölçmedik.
Ancak Gezi Parký olaylarýnýn farkýndalýk oranýnýn yüzde 71 gibi yüksek bir seviyede çýktýðýný belirtmem gerek. Tahminimiz düþüþlerin büyük ölçüde Türkiye’nin bu ülkelerin gündemlerinde eskisi kadar yer alamamasýndan kaynaklandýðý yönünde. Bir kýsmý da Türkiye’nin açýkça belli ülkelerde ve konularda saf tutmasýndan kaynaklanýyor.
***
Kendi sorunlarý Gezi Parký’nda yaþananlardan daha büyük olmasý yüzünden de bu olaylarýn etkisinin Türkiye’ye duyulan sempatiye ve saygýya yansýmadýðýný söylemek mümkün. Ama bunlarýn hepsi birer akýl yürütme, hiç biri elimizdeki veriler tarafýndan doðrulanabilecek þeyler deðil. Gezi Parký’ndan ne etkilendiklerini ve kararlarýný deðiþtirdiklerini söyleyebiliriz, ne de tersini.
Arap dünyasýnýn ve Ýran’ýn Gezi olaylarýndan Batý kadar etkilenmemiþ olmalarý çok daha büyük bir olasýlýk. Ama bu Türkiye’den etkilenmeyecekleri, Türkiye hakkýndaki kararlarýný bizde olan bitene bakarak vermeyecekleri anlamýna gelmiyor. Bu yüzden de Türkiye’nin elindeki bu müthiþ sempati kozunu kaybetmemek için dikkatli olmasý, kendi içindeki ve bölgedeki sorunlara iliþkin çözümler geliþtirmesi gerekiyor.
TESEV Dýþ Politika Program Direktörü Sabiha Senyücel Gündoðar ile birlikte kaleme aldýðýmýz raporda da (www.tesev.org.tr) görüleceði gibi deðerlerde düþüþ olsa da bölgede insanlar Türkiye’ye umutla bakýyor, Filistin sorununun çözümüne katký bekliyor, bölgede daha fazla rol oynamasýný istiyor. Ülkenizi ilgilendiren en büyük sorun dendiðinde de ekonomi diyor.
Görünen o ki artýk Türkiye için barýþma zamaný geldi. Türkiye bu bölgenin sorunlarýnýn deðil çözümlerinin tarafý olmalý. Ýlkeli durmalý ama imajýný da, çýkarlarýný da korumalý. Bölgeye yeni sorunlar taþýyan deðil, yeni çözümler getiren ülke olmalý. Refahý, ticareti, barýþý, istikrarý ve kuþkusuz ki demokrasiyi de önemsemeli...
