Bugüne nasýl gelindiðini biliyoruz; Doðu Guta'da, Halep'te, Dera'da rejim güçleri ve Þii milislerin gözü dönmüþ katliamlarý ve varil bombalarýyla yapýlan saldýrýlar neticesinde buralar adeta Sünnisizleþtirilerek katliamdan geri kalan halk Ýdlib'e sürülmüþtü. Böylece Ýdlib'in 1,5 milyon olan nüfusu 4 milyona çýkmýþ, Türkiye ve Rusya'nýn Soçi'de vardýðý mutabakat neticesinde Ýdlib çatýþmasýzlýk bölgesi ilan edilmiþti. Çatýþmasýzlýðýn saðlanmasý için yine Rusya ve Türkiye Ýdlib sýnýrýna gözlem noktalarý ihdas etmiþ ve böylece hem HTÞ hem de rejimden gelecek saldýrýlar önlenmeye ve rapor edilmeye baþlanmýþtý. Ýki yýldýr devam eden bu statüko, geçen mayýs ayýndan bu yana rejimin tacizleriyle zaten aþýndýrýlýyordu. Bir süredir Ýdlib'deki sivillerin Türkiye sýnýrýna yönelmesine yol açan Rusya destekli hava saldýrýlarý da yapýlmaya baþlanmýþtý. Son olarak önce 8 sonra 5 askerimizin þehit edilmesi Türkiye için bardaðý taþýran hamleler oldu. Haliyle þimdi Türkiye'nin bundan sonra ne yapacaðý konuþuluyor. Doðrusu "misliyle karþýlýk vermek ve aðýr kayýplar verdirmek" dahi kamuoyunu tatmin etmiþe benzemiyor. Bir kere karþýmýzdaki güçler gözü dönmüþ, insanlýktan çýkmýþ, hayvanlarýn üstüne benzin döküp yakabilen, mezarlýklarý talan edip topraðýn altýndakileri bile rahat býrakmayacak kadar sapýk tabiatlý kiþiler. Asker deyince bizim zihnimizde kahraman Mehmetçik canlanýyor. Ama bunlar asker falan deðil. Bildiðiniz cani...
Ýkincisi; üzerinde mutabýk kalýnan hususlar çok aleni olmasýna raðmen Rusya verdiði sözleri tutmamýþ görünüyor. Her ne kadar dün itibariyle Soçi mutabakatý sürdürülmelidir açýklamasý yapýlmýþ olsa da herkes biliyor ki, Putin'in kaç adým gerisinden yürüyeceði talimatýný albay mevkisindeki birinden alan Esed'in Rusya'nýn onayý olmaksýzýn Türk askerlerini hedef almasý söz konusu dahi olamaz. Yani mesele Esed ile deðil Rusya ile aramýzdaki bir meseledir ve yine Rusya ile çözülecektir.
Peki Türkiye'nin seçenekleri nelerdir?
Dün grup konuþmasýnda Devlet Bahçeli "Katil Esad defolup gidesiye kadar yüreðimiz soðumayacaktýr, Esad tahtýndan indirilmeden ne Suriye'ye, ne Türkiye'ye huzur gelecektir" derken Türkiye kamuoyunun duygularýna tercüman oldu. Fakat malumunuz Esed düþtü düþecek iken Türkiye Suriye'ye yapmasý gereken yardýmý yapamadý. Çünkü o dönemler dünya kamuoyunda Türkiye, DEAÞ'a yardým ediyor tezviratý ile köþeye sýkýþtýrýlýyor ama nasýlsa yardým ettiði iddia edilen DEAÞ tarafýndan hedef alýnýyor, yetmiyor PKK'nýn saldýrýlarýnýn ardý arkasý kesilmiyordu. Diðer yandan devlet içindeki FETÖ marifetiyle eli kolu baðlandýðý için aldýðý darbelerle zayýf düþürülmeye çalýþýlýyordu.
Bu terör dönencesinden çýkmasý ancak sýnýrlarýný güvenceye almasýyla mümkün olabildi. Yani Fýrat Kalkaný, Zeytin Dalý ve Barýþ Pýnarý operasyonlarýyla. Ýdlib ise harekat yapmadan kontrol altýnda tuttuðumuz bir yerdi. Artýk Ýdlib'de baþka bir düzleme geçildi. Cumhurbaþkaný Erdoðan rejimin Türk askerine yönelik saldýrýlarýný bir kýrýlma aný olarak niteledi ve bundan sonra Türkiye'nin tavrý farklý olacak dedi.
Ne yapmalý Türkiye?
Bir kere Ýdlib bizim için 4 milyon mülteci riski demek. Artýk bunu kaldýracak bir durumumuz yok. En açýk ifadeyle Avrupa'ya bunun bedelini siz de ödersiniz mesajý verilmeli. Hatta mesaj vermeye de gerek yok, çünkü söz ile uslanmadýklarýný defalarca gördük. Türkiye Ýdlib'deki insani dramý hafifletmek için zaten sýnýrýn Suriye tarafýnda elinden geleni yapýyor. Ama Türkiye'de hala kapaðý Avrupa'ya atmak için bekleyen yüzbinlerce mülteci var. Enerjimizi, onlarýn önüne bariyer olmak için harcamanýn gereði yok artýk. Biz düþüneceðimize Avrupa düþünsün ve bir zahmet Türkiye'nin Ýdlib'de Rusya'ya karþý verdiði dengeleme mücadelesine destek olsun. Türkiye'nin takdir görmeye deðil icraata ihtiyacý var.
Ýdlib'de Türkiye geri adým atmayacak, anlaþýldý. Soçi'deki mutabakata geri dönülmesini bekliyor. Yani rejimin ele geçirdiði noktalar üzerinden bir mutabakata karþý çýkýyor. Ýdlib içlerine doðru sevkiyatýn devam etmesi ve dün sahadaki hareketlilik, Türkiye'nin kararlýlýðýný gösteriyor. Ýblip bu saatten sonra Türkiye için Suriye'deki dördüncü cephedir.
