Demokrasinin kurallarý içinde halkýn dediði oluyor. Halkýn dediðini herkes kabullenmeli. Bu seçimde, halkýn iradesi siyasal hayatýmýzda dramatik sonuçlar üretti. Seçimin ilk sonucu AK Parti tek baþýna iktidar olamadý. Ýkinci önemli sonuç, HDP barajý geçerek meclise girdi. Üçüncü önemli sonuç da, MHP oylarýný önemli oranda yükseltti. Dördüncü sonuçta, bu seçimin oy bazýnda en bariz kaybedeni CHP oldu.
AK Parti açýsýndan secim sonuçlarý
Ak Parti seçimde beklediðini bulamadý. 2011 genel seçimlerine göre önemli oranda oy kaybetti. Ak Parti hem HDP’ye, hem de MHP’ye oy kaybetmiþ görünüyor. Bu aþamada Davutoðlu ve AK Parti yönetiminin kritik kararlar almasý gerekecek. MHP veya HDP’ye koalisyon önerisinde bulunup bulunmayacaklarýna karar verecekler. Koalisyon önermek ve yapmak Ak Parti için önemli riskler içeriyor. Önermemek ve hükümet dýþý kalmak ise, iç sorunlar, kadrolarýnda zayýflama, siyasal hýnca uðrama gibi ayrý siyasal sonuçlar riski oluþacak. Galiba Ak Parti için en iyi çýkýþ þansý erken seçim. Kanaatimce Ak Parti koalisyon içinde olmak istemeyecektir.
AK Parti’nin gerilemesinin muhtemel sebepleri
AK Parti açýsýndan beklenen oyu neden alamadýðý üzerine çokça tartýþma yapýlacak. Bu türden sonuçlar çoklu faktörle iliþkilidir. Muhtemel sebepler; ekonomideki durgunluk, halen yüksek sayýlacak iþsizlik oranlarý, ekonomik büyümenin tabana yeterince yansýmamasý, lider deðiþim süreci þeklinde olabilir.
Ayrýca Ak Parti seçmeninde yorgunluk, heyecan eksikliði, rahatlýk, kýzgýnlýk gibi psikolojik faktörler de var. Ayrýca Ak Parti, teþkilat mensuplarýna güçlü bir dava duygusu ile seçim çalýþmasý yaptýrabilme gücünü kaybetmiþ gibi görünüyor. Ak Parti, Türkiye için en önemli parti. Kendisini gözden geçirerek yeniden yükseliþe geçmenin yolunu bulmalý.
HDP seçimin en önemli kazananý
HDP barajý geçti. Artýk Türkiye siyasal hayatýnýn meclisteki dördüncü partisi oldu. Bu konumu kalýcý olur. Güneydoðu’da oylarýný konsolide etti. Ak Parti ile Güneydoðu’nun bir çok ilinde makasý açtý. CHP seçmeninden önemli oranda oy aldý. Ben bu oylarýn kalýcý olduðunu düþünüyorum. Fakat HDP için de zor kararlar zamaný. CHP, MHP koalisyonuna dýþarýdan destek verip vermeme kararýný verecekler. Ak Parti’yi gerileterek çözüm sürecinde belirsizlik sürecini baþlattýlar. Kandil’in elini güçlendirdiler. CHP ve MHP ile çözüm sürecini nasýl yürüteceklerini göreceðiz.
Azýnlýk hükümeti veya erken seçim
Önümüzde iki seçenek var. CHP, MHP ve dýþarýdan HDP desteðiyle azýnlýk hükümeti veya erken seçim. Azýnlýk hükümetinin mümkün olduðunu düþünüyorum. 13 yýllýk iktidara susamýþlýk, AK Parti düþmanlýðý, ellerine tarihi fýrsat geçtiðini düþünme, yerli ve uluslararasý güç odaklarýnýn zorlamasý ve ikna giriþimleri gibi faktörler CHP, MHP ve HDP’yi bir araya getirebilir. Eðer azýnlýk hükümeti kurulursa, ömrünün ne kadar olacaðý soru iþareti. Bu hükümetin performans sorunlarý erken seçimi zorunlu kýlabilir. Eðer azýnlýk hükümeti kurulamazsa 45 gün içinde yeniden seçime gidilebilir.
Diyarbakýr’daki bomba siyasi mühendislikti
Seçim öncesi en önemli geliþme HDP Diyarbakýr mitinginde patlatýlan iki bomba oldu. Bu feci olay iki kiþinin ölümüne, yüz kiþinin yaralanmasýna sebep oldu. Bu bombalamalar, kaotik bir siyasal þiddet dalgasýnýn önünü açabilecek nitelikte bir olaylardý. Hem iþin yapýlýþ þekli hem de amaçlarý açýsýndan açýkça profesyonel iþiydi.
Bombalamalar, “dramatik siyasal olay” tanýmlamasýna uyabilecek nitelikteydi. Bu bombalarýn seçimi etkilediðini düþünüyorum. Güneydoðu’daki HDP oy artýþý, parti olarak HDP’yi meclise gönderme duygusu ile iliþkili olduðu gibi, PKK -KCK -HDP çizgisinin tehdit siyaseti ile bombalarýn psikolojik etkisinin birleþmesinin de etkisi oldu. Sonuçta bombalarýn arkasýndaki siyasal mühendisler baþarýlý olmuþ oldu.
