Sinemamýzýn 100. yýl kutlamalarý Ýstanbul Modern’in 10. yýl kutlamalarýna denk geldi. Müze de bu hoþ rastlantýyý deðerlendirdi. Ýstanbul Modern Sinema Müdürü Müge Turan ile kültür tarihimizin önde gelen araþtýrmacý ve arþivcilerinden Gökhan Akçura “Yüzyýllýk Aþk” baþlýklý bir serginin küratörlüðünü üstlendi.
Gökhan Akçura’nýn kendi koleksiyonu baþlý baþýna bir kaynak ama ülkemizde hem sinema tarihçisi hem de arþivcisi olarak haklý bir üne sahip duayenlerimiz Agah Özgüç ve Burçak Evren’in yaný sýra Ömer Durmaz, Cengiz Kahraman ve Ali Özuyar da koleksiyonlarýyla sergiye katkýda bulundu. Ýstanbul Kalkýnma Ajansi - ÝSTKA ile Kültür ve Turizm Bakanlýðý’nýn tarafýndan desteklenen “Yüzyýllýk Aþk - Türkiye’de Sinema ve Seyirci Ýliþkisi” baþlýklý sergi 25 Eylül - 28 Aralýk 2014 tarihleri arasýnda açýk olacak.
Bu serginin öncelikle ilginç ve ayýrt edici yaný, sinema tarihimizde pek dikkate alýnmadýðý argümanýyla, sinema olgusuna “seyirci” gözünden bakmayý amaçlamasý. Küratörler sergi için “Sinema tarihimizde seyirciye dair yazýlý ve görsel arþiv malzemesini dijital platforma aktararak kaynaklarý iyi korunmamýþ ve kiþisel çabalarla yaþatýlmaya çalýþýlmýþ bir tarihin de hafýzasýný görünür kýlmaya çalýþýyor. Sinemanýn olmazsa olmaz bütünleyici unsuru olan ‘seyirci’nin bakýþ açýsý serginin rotasýný çiziyor,” diyor.
Serginin adý Yüzyýllýk Aþk, söz konusu aþkýn seyirciyle sinema arasýnda alevlendiði malumunuz. Ýki gönül bir olunca samanlýk seyran olur derler... Bu yüzden seyircinin sinema ile buluþma yeri olan mekanlar serginin baþköþesine kurulacak: Sinema salonlarý, küratörlerin deyiþiyle “seyirci mabetleri”nin tarihteki geliþimini, deðiþimini görebileceðiz. Ülkenin ilk film gösterim yerlerinden, o görkemli galalarýn yapýldýðý kadife perdeli altýn çað tiyatrolarýndan, bugün geliþmiþ projeksiyon ve ses sistemleriyle seyirciyi filmin içine çeken multiplex’lere ve festival filmlerinin hevesle izlendiði o mütevazý arthouse’lara varýncaya dek salonlarý anlatacak bu sergi. Salonlara dair her þey antreleri, lobileri, lobi fotoðraflarý, yer göstericilerin kapýlarýn üstüne astýðý fenerlere varýncaya dek sergide yer alacak.
Aþýklarýn buluþmasýna aracý olan ilanlar, gazetelere verilenler ve eskiden elden daðýtýlan broþürler, seyirciyi filmi seyretmeye çaðýran davetkar afiþler, giþede kesilen biletler ve tabii ayrýcalýklý seyircilere gönderilen gala davetiyeleri de týpký aþýklarýn mektup ve fotoðraflarý gibi serginin yapraklarý arasýnda saklanýyor. Sinemalar seyircinin mabetleri olunca akla hemen içine kaplarla yiyecekler, meyveler býrakýlan Uzakdoðu mabetleri geliyor: Sergi bültenine bakýlýsa “sinema içindeki tüketim unsurlarý”. Genç kuþaða sorarsanýz popcorn tuzlu, kola buzlu! Bizim kuþaða sorarsanýz Alaska, Frigo, gazoz!
Küratörler sinema seyircisinin büyük bölümünün fanatik olduðunu saptamýþ. Türkan Þoray, Filiz Akýn ve Yýlmaz Güney hayraný üç seyirciyi mercek altýna almýþlar sergi için! Seyirciler genellikle oyunculara hayran olup imzalý fotoðraflarýný elde etmeye çalýþýrlar. Bu hayranlýk birçok tüketim maddesinin ambalajýnda yýldýzlarýn resimlerine yer verilerek satýþýn arttýrýlmasýný saðlar. Koleksiyonerler için de toplayacak envai çeþit nesne yaratýr: Çiklet, çikolata, tabak çanak, takvim, kartpostal, kitap ayracý. Sinema, en popüler sanat olarak hemen her yayýnýn gözdesi olduðu için kitaplar, dergiler, albümler de hem geçici tüketim hem de koleksiyonculuk için bol malzeme sunar.
“Yüzyýllýk Aþk” uðruna içinde seyircilerin ve salonlarýn yer aldýðý yaklaþýk 50 yerli filmden sahne derlendi. Böylece ‘50’li yýllardan bugüne sinema tarihinde seyirci ve salonlar bir film þeridi gibi gözlerimizin önünden geçecek. Yazarlarýn bu dillere destan aþk hakkýnda kaleme aldýklarý pasajlar da panolarda sergi görsellerine eþlik edecek.
