Yaz aylarý denince aklýnýza sadece tatil geliyorsa, çocuklarýnýz büyümüþ demektir... Çünkü bu aylar ayný zamanda çocuklara bazý alýþkanlýklarý kazandýrma (tuvalet alýþkanlýðý gibi), bazýlarýný da býraktýrma (anne sütü ya da emzik ilk aklýma gelenler) için de ideal. Günler uzun, çocuðu oyalayacak çok þey var. Çocuk da hazýrsa, bundan iyi zaman yok. (Kýþ aylarýnda da bu beceriyi büyük bir ustalýkla kýsa zamanda kazanmýþ çocuklar var elbette.) Bir okur maili ve çevreden de birkaç arkadaþýn “Bu tuvalet alýþkanlýðý konusunda bir þeyler yazsan?” demesiyle ben de topu uzmanýna attým. Çocuklara saðlýklý ve kolay bir þekilde nasýl tuvalet alýþkanlýðý kazandýrýlabileceðini Uzman Psikolog Yüksel Artar’a sordum. “Tuvalet eðitimini kazandýrma süreci, çocuðun geliþim basamaðýnýn son derece önemli bir sosyal adýmý” diyen Artar, tuvalet eðitimine çocuðun ve anne-babanýn hazýr olduðu bir dönemde baþlanmasý gerektiðini söylüyor. Çocuklarýn tuvaletini yapmayla ilgili organlarý 18-24 aylardan itibaren geliþmeye baþlýyor. Tuvaletinin geldiðinin farkýna varmasý, tutabilmesi ve gidip yapabilmesi için bu iþlemin tümü ile ilgili organlarla (böbrek, karýn kaslarý, idrar torbasý) beyin arasýndaki sinyallerin gidip gelmesini saðlayan geliþimin tamamlanmýþ olmasý gerekiyor. Eðer çocuðunuz,
-Bu iþin tuvalete yapýlmasý ile ilgili sosyal bir farkýndalýk kazanmýþsa,
-Kendini ifade edebiliyor ve basit yönergeleri anlayabiliyorsa,
-2-3 saat süresince bezi kuru kalabiliyorsa,
-Tuvalete çýktýðý saatlerin bir rutini oluþmuþsa,
-Tek baþýna bazý giysilerini çýkarýp giyebiliyorsa,
-Altý kirlendiðinde rahatsýz oluyorsa,
-Tuvalete (oturaðýna) ilgi gösteriyorsa,
-Tuvalette veya oturakta güvenli bir þekilde oturabiliyorsa,
-Tuvalet ihtiyacý duyduðunda bunu mimikleriyle, duruþuyla veya sözel olarak ifade edebiliyorsa, tuvalet eðitimine hazýr demektir.
SABIR... SABIR... YA SABIR
Uzman Psikolog Yüksel Artar, izlenmesi gereken yol hakkýnda da þunlarý söylüyor: “Tuvalet eðitimi öncesinde çocuðu gözlemlemek, konuyla ilgili çocukla konuþmak, kitap okumak, evdeki büyük çocuðu ya da tuvalet kontrolü saðlamýþ arkadaþý göstererek özendirmek faydalý olacaktýr. Tuvalet üzeri aparatlar yerine, baþlangýçta oturak tercih edilebilir. Çocukla beraber oturak seçimi yapýlmalý ve birlikte tuvalette istediði yere yerleþtirilmelidir. Büyük tuvalet yapmayý kolaylaþtýrmasý açýsýndan ayaklarýn yere deðmesi önemlidir. Tuvalet sonrasý atýklarý beraber dökmek, tuvalet üzeri aparat kullanýlýyorsa çocuk aþaðý indikten sonra sifon çekerek çýkanlarý göndermek çocuklarýn hoþlarýna gidecektir.”
Tuvalet eðitimi için çocuðun olduðu kadar ona yardýmcý olacak yetiþkinin de hazýr olmasý gerekiyor. Çünkü bu süreçte sabýrlý ve hoþgörülü olmak gerekiyor. Artar, “Eðer çocuðun bu döneminde ebeveyn sinirli, gergin ve sabýrsýz olursa çocuk korku ve panik yaþar ve tuvalet alýþkanlýðýný kazanmasý güçleþir. Araya giren hastalýk, tatil gibi durumlarýn tuvalet eðitiminde gerilemeye veya duraklamaya sebep olabileceði göz önünde bulundurularak çocuk sabýrla yeniden teþvik edilmelidir” uyarýsýnda bulunuyor.
