Üç Ýngiliz vatandaþý kýzýn IÞÝD’e katýlmak için Türkiye’den geçerek Suriye’ye gitmesi, Birleþik Krallýk ile Türkiye arasýnda gerilime neden oldu. Birleþik Krallýk, Türkiye’nin sýnýr geçiþlerine neredeyse göz yumduðunu ima etti. Türkiye de her þüpheli bildirimi yakaladýklarýný, ancak kimse bir uyarýda bulunmazsa her yabancýyý tutuklayacak hallerinin olmadýðýný bildirdi.
Ýngilizler iþi daha da abartarak Türkiye’deki hava limanlarýna kendi gizli servislerinden memur yerleþtirmeyi önerdiler. Bu, Türkiye’nin IÞÝD’e katýlanlarý ülkeye girdiklerinde yakalamak istemediðini söylemenin baþka bir yoluydu. Oysa Türkiye gerek diðer ülkelerden gelen bilgiler gerekse kendi deðerlendirmeleriyle son iki yýlda bin 200 kiþiyi sýnýr dýþý etti, 13 bine yakýn kiþiye ülkeye giriþ yasaðý koydu.
Birleþik Krallýk’ýn bir diðer iddiasý da, Batýlý ülkelerden gelenleri içeri aldýðý gibi Türkiye’nin onlarýn Suriye’ye geçiþine de engel olmadýðý, olamadýðý yönünde. Oysa geçen yýldan beri sýnýr güvenliði için pek çok faaliyet gerçekleþtirildi. 333 km hendek kazýldý, , 60 km toprak set, 160 km tel engeli ve 13 km duvar inþa edildi; 267 km uzunluðunda bir bölge aydýnlatýldý, termal kamera ve gece görüþ sistemleri yerleþtirildi.
Türkiye’den geçiþ
2013-2014 yýllarýnda sýnýrdan yasa dýþý yollardan geçmeye çalýþan yaklaþýk 125 bin kiþi yakalandý. Demek ki “Batýlý” ülkelerinden gelip Suriye’ye geçenlere Türkiye o kadar da yardýmcý olmuyor.
IÞÝD’in yaklaþýk 15 bin savaþçýsý olduðu, bunlarýn % 20 kadarýnýn Avrupa ve Kuzey Amerika’dan geldiði, % 55 kadarýnýn ise Kuzey Afrika ve Ortadoðu kökenli olduðu düþünülüyor. Türkiye’den ya da Türkiye’den geçerek katýlanlarýn ise yaklaþýk 700 kiþi olduðu tahmin ediliyor. Bu durumda IÞÝD’e katýlan yabancý teröristlerin Türkiye dýþý alanlarý daha fazla geçit yolu olarak kullandýklarý anlaþýlýyor.
Bu arada belirtelim, Suriye’ye giden her yabancý savaþçý IÞÝD’e katýlmak için yola düþmüyor. Ýran ve Lübnan’dan ya da onlar üzerinden Esad güçlerine katýlanlarýn sayýsý da az deðil. Dolayýsýyla Türkiye IÞÝD’e yardým ediyor tezini savunabilmek için ileri sürülen yabancý terörist rakamlarý, pek gerçeði yansýtmýyor. Eðer kast edilen Suriyeli sýðýnmacýlar nedeniyle uygulanan “açýk kapý” politikasý ise, o da yabancý teröristleri kapsamýyor.
Türkiye’ye baský
Bir dizi görüþmeden sonra Türkiye dýþiþleri bu kýzlarýn Suriye’ye geçiþlerine bir istihbarat örgütünün yardým ettiðini açýkladý.
Bu ülkenin IÞÝD’le mücadele koalisyonda yer alan, ancak AB üyesi ve ABD olmayan bir ülke olduðu açýklanýnca durum deðiþti. Koalisyona, ayni, nakdi ve operasyonel katký veren 35 ülke bulunuyor. Bunlarýn 17 tanesi ABD ve AB ülkesi deðil. 17 ülke içinde 2 NATO üyesi, 10 tane de Ortadoðu ülkesi yer alýyor.
Birleþik Krallýk, Türkiye Suriye’ye karadan girip elini kirletmek istemeyenler adýna riske girmedi diye kýzgýn, bu biliniyor. Açýkça koalisyon içinde yer almadýðý için sinirli ve kaçýrýlýp rehin alýnan konsolosluk çalýþanlarý ile Süleyman Þah Türbe ve topraðýný gözden çýkarmadýðý için de ayrýca kýrgýn olabilir. Ancak anlaþýldýðý kadarýyla Birleþik Krallýk’ýn Türkiye yerine baþka müttefiklerine bakmasý lazým. Zira kendi yurttaþlarýný IÞÝD’e ulaþtýran “dost” dediði bir ülkenin istihbaratý.
Kim bilir belki Ýngilizler bunu baþýndan beri biliyorlardý, belki bir tezgah söz konusuydu, belki de Türkiye’den öðrendiler. Her durumda ortadaki sorunun Türkiye’nin IÞÝD’e yardým edip etmediði ile ilgili olmadýðý anlaþýlýyor. Ortadaki sorun Türkiye’yi bu tür bir baský altýna sokarak almýþ olduðu pozisyonu geriye çevirmeye zorlamak gibi görünüyor.
