Dün sabaha yeni bir uçak kazasý haberiyle uyandýk. Malezya Havayollarý’nýn Kuala Lumpur- Pekin seferini yapan uçaðý Vietnam hava sahasýnda denize düþtü.Uçak kazasý haberlerini vermeyi de yapmayý da pek bilmeyen bir medyamýz var bizim. Çok deðil az bile söyledim, Türkiye uçak kazalarýný araþtýran müfettiþler için en kötü ülkelerden biridir.
Hatýrlayýn, Isparta’da düþen Atlasjet uçaðýnýn enkazý üzerinden anons yapmýþtý muhabirler, ellerine aldýklarý uçaðýn parçalarýný kameralara göstermiþlerdi. Oysa tek bir vida bile bir uçaðýn düþüþ sebebini aydýnlatabilir ya da daðýlmýþ bir parçanýn bulunduðu yer kazanýn nedenlerine dair araþtýrmacýlara fikir verebilir.
Yýllar önce Amsterdam’da düþen El-Al Havayollarýna ait dev bir kargo uçaðýnýn düþüþ nedeni günler sonra bataklýkta bulunan bir vida sayesinde belirlenmiþti... O yüzden Türkiye araþtýrmacýlarýn çalýþmasýnýn zor olduðu ülkelerden biridir...
***
Malezya Havayollarý uçaðý denize düþtü, parçalarýný toplamak çok zor ya da imkansýza yakýn olacak.Ama yinede uzmanlar bulabildikleri her parçayý bir hangarda yan yana getirmeye çalýþacaklar. Bir de meþhur kara kutu efsanesi vardýr, duymuþsunuzdur. Aslýnda rengi fosforlu turuncu olan 2 kutu vardýr, biri kokpitte pilotlar arasýndaki konuþmalarýn kayýtlý olduðu kutudur diðeri de uçaðýn teknik göstergelerinin depolandýðý kayýt kutusudur.
Kutular saðlamdýr ama her zaman kayýtlarýn kurtarýlabileceði anlamýna gelmez, bulunduðunda durumu kötü olan kayýtlar deþifre için genellikle Amerika’ya yollanýr. Uçak kazasý haberi vermeyi bilmediðimiz bir baþka örnek de kazada sadece yolcu sayýsý ya da kalkýþ ve varýþ limanlarýndan bahsedilir oysa uçaðýn modeli de son derece önemlidir. Bazen, eðer üretim hatasý þüphesi doðarsa, bir kazanýn ardýndan tedbir amaçlý olarak ayný model tüm uçaklarýn uçuþu engellenir.
***
Türk Hava Yollarý hepimizin gururu ama belgesel kanallarýnda Avrupa tarihindeki en fazla ölümün yaþandýðý kaza diye 1974’te Paris Orly Havalimaný yakýnýnda düþen 981 sefer sayýlý THY uçaðýnýn belgeseli yayýnlanýr. Toplam 346 kiþinin yaþamýný yitirdiði bu kazanýn sebebini bilen yoktur tahminen. Kazanýn sebebi DC-10’larda görülen bir kargo kapýsý sýkýntýsýdýr. Kapý tam kapanmasa bile kokpitte kapandý sinyali verir.
Çok uzun zaman sonra benzer bir sorunun Kanada’da bir DC-10’un baþýna geldiði ama yolcusu az olduðu için uçaðýn düþmekten kurtulduðu anlaþýlýr. Dünyanýn en güvenli ulaþým aracýdýr uçaklar, uçuþlarda en riskli anlar kalkýþ ve iniþ anlarýdýr yoksa uçaðý salladýðý zaman bizi rahatsýz eden türbülanslar deðildir.
Uzatmayayým, kesin nedeninin belirlenmesi zor olan bir uçak kazasý yaþandý. Havacýlýk sektörü her kazadan bir ders çýkarýr, kazanýn sebebi neyse, teknik ya da insani hata sorunun giderilmesine yönelik yönergeler yayýnlar.Umarým Türk medyasý olarak biz de Isparta kazasýndaki sorumsuz yayýncýlýktan dersler çýkarmýþýzdýr...
