Dün sabaha yeni bir uçak kazası haberiyle uyandık. Malezya Havayolları’nın Kuala Lumpur- Pekin seferini yapan uçağı Vietnam hava sahasında denize düştü.Uçak kazası haberlerini vermeyi de yapmayı da pek bilmeyen bir medyamız var bizim. Çok değil az bile söyledim, Türkiye uçak kazalarını araştıran müfettişler için en kötü ülkelerden biridir.
Hatırlayın, Isparta’da düşen Atlasjet uçağının enkazı üzerinden anons yapmıştı muhabirler, ellerine aldıkları uçağın parçalarını kameralara göstermişlerdi. Oysa tek bir vida bile bir uçağın düşüş sebebini aydınlatabilir ya da dağılmış bir parçanın bulunduğu yer kazanın nedenlerine dair araştırmacılara fikir verebilir.
Yıllar önce Amsterdam’da düşen El-Al Havayollarına ait dev bir kargo uçağının düşüş nedeni günler sonra bataklıkta bulunan bir vida sayesinde belirlenmişti... O yüzden Türkiye araştırmacıların çalışmasının zor olduğu ülkelerden biridir...
***
Malezya Havayolları uçağı denize düştü, parçalarını toplamak çok zor ya da imkansıza yakın olacak.Ama yinede uzmanlar bulabildikleri her parçayı bir hangarda yan yana getirmeye çalışacaklar. Bir de meşhur kara kutu efsanesi vardır, duymuşsunuzdur. Aslında rengi fosforlu turuncu olan 2 kutu vardır, biri kokpitte pilotlar arasındaki konuşmaların kayıtlı olduğu kutudur diğeri de uçağın teknik göstergelerinin depolandığı kayıt kutusudur.
Kutular sağlamdır ama her zaman kayıtların kurtarılabileceği anlamına gelmez, bulunduğunda durumu kötü olan kayıtlar deşifre için genellikle Amerika’ya yollanır. Uçak kazası haberi vermeyi bilmediğimiz bir başka örnek de kazada sadece yolcu sayısı ya da kalkış ve varış limanlarından bahsedilir oysa uçağın modeli de son derece önemlidir. Bazen, eğer üretim hatası şüphesi doğarsa, bir kazanın ardından tedbir amaçlı olarak aynı model tüm uçakların uçuşu engellenir.
***
Türk Hava Yolları hepimizin gururu ama belgesel kanallarında Avrupa tarihindeki en fazla ölümün yaşandığı kaza diye 1974’te Paris Orly Havalimanı yakınında düşen 981 sefer sayılı THY uçağının belgeseli yayınlanır. Toplam 346 kişinin yaşamını yitirdiği bu kazanın sebebini bilen yoktur tahminen. Kazanın sebebi DC-10’larda görülen bir kargo kapısı sıkıntısıdır. Kapı tam kapanmasa bile kokpitte kapandı sinyali verir.
Çok uzun zaman sonra benzer bir sorunun Kanada’da bir DC-10’un başına geldiği ama yolcusu az olduğu için uçağın düşmekten kurtulduğu anlaşılır. Dünyanın en güvenli ulaşım aracıdır uçaklar, uçuşlarda en riskli anlar kalkış ve iniş anlarıdır yoksa uçağı salladığı zaman bizi rahatsız eden türbülanslar değildir.
Uzatmayayım, kesin nedeninin belirlenmesi zor olan bir uçak kazası yaşandı. Havacılık sektörü her kazadan bir ders çıkarır, kazanın sebebi neyse, teknik ya da insani hata sorunun giderilmesine yönelik yönergeler yayınlar.Umarım Türk medyası olarak biz de Isparta kazasındaki sorumsuz yayıncılıktan dersler çıkarmışızdır...
