Geçen hafta bir grup dostla birlikte bir yurtdışı seyahati gerçekleştirdik. Şiddetli rüzgarın olduğu gündü. Bu güzel şarkıda şairin rüzgarı davet etmesinin aksine biz ‘uzaklaş bizden usul usul bizi bu dertten kurtar’ der gibiydik. Uçak bayağı sallandı çünkü. O an uçuş korkusu olan danışanlarım geldi aklıma. Uçuş fobisi olmayan bir insanın bile hayli tedirgin olduğu bir durumda korkusu olanların neler yaşayabileceğini yakından hissettim. Uçağın rüzgardan dolayı yaşadığı hava boşlukları yolcularda ister istemez bir endişeye sebep oldu. Evet, çok iyi uçaklar ve çok ehil kaptanlar var, ama böyle anlarda bu tür gerçekler maalesef işlemiyor. Koltukların kollarına sıkıya sarılmış, her an düşmeyi bekler pozisyonda dualar okuyan ve hatta şehadet getiren kişiler bile ilişti gözüme.
Sebep çocukluk travmaları olabiliyor
Uçuş korkusu sadece uçuşta yaşanan tehlikeli yaşantılarla veya kazalarla oluşmuyor. Çocukluğundan beri özellikle kontrol duygusu aşırı gelişmiş kişilerde, havadaki bir uçakta bulunmak gibi kontrolün kendi ellerinde olmadığını düşündükleri bir ortam son derece kaygı verici oluyor. Yani esas sorun kontrol edememe kaygısı.
Uçuş korkusu olan bir hastamın annesi aşırı müdahaleci, kaygı verici ve eleştirici biriydi. Bu yüzden kendisini yetersiz ve aciz hissediyordu. Uçuş esnasında yaşadığı korkuyu analiz ettiğimizde annesiyle yaşadığı tatsız anılardaki gibi yetersiz ve aciz olma kaygıları ortaya çıkıyordu. Bir başka hastam çocukken babasıyla ders çalıştığı tabloları hatırladı. Babası aşırı baskıcı, sert, sinirli ve disiplinli biriydi. Babasıyla ders çalıştığı anlarda çaresizlik, eziklik ve güçsüzlük düşünceleri içine giriyordu. Uçuş esnasında bu yaşadığı çaresizlik ve güçsüzlük düşünceleri tetikleniyordu. Bu yüzden korkuyor ve panikliyordu. Bu iki örnekte olduğu gibi uçuşla uzaktan yakından ilgisi olmayan birçok çocukluk çağı yaşantısı kendisini uçuş korkusuyla gösterebiliyor. Geçmişteki travmaların tespit edilip sıfırlanması uçuş korkusunu büyük ölçüde yok ediyor.
En etkili yöntem: EMDR
Beynin travmalarla başa çıkma metotlarında hareketle keşfedilmiş olan EMDR yani “Göz Küresi Hareketleri Yardımıyla Duyarsızlaştırma ve Yeniden Süreçleme” yöntemi bütün fobilerde olduğu gibi uçuş fobisinde de son derece etkilidir. Özellikle sürekli seyahat etmesi gereken iş adamları, yöneticiler ve akademisyenler için biçilmiş bir kaftandır. Çünkü EMDR terapisi, çok kısa sürede ve bazen ilaca kullanmaya gerek kalmaksızın uçuş fobisini ortadan kaldırabilmektedir.
Leman Sam’ın veGrup Gündoğarken’in söylediği ‘Rüzgar’ şarkısını bilirsiniz:
Penceremin perdesini, Havalandıran rüzgar
Denizleri köpük köpük, Dalgalandıran rüzgar
Gir içeri usul usul, Beni bu dertten kurtar
