Son aylarda döviz kuru üzerinden yapýlan baskýdan dolayý yaþanan ekonomik zorluk bir çok iþletmeyi olumsuz etkiledi. Ekonomi yavaþ yavaþ rayýna oturmuþ olsa da geçen aylarda yaþanan ekonomik kýrýlganlýk halen þirketlerin nakit akýþýný olumsuz etkilemeye devam ediyor. Ekonomik zorluk dönemlerinde iþverenlerin yaþadýðý olumsuzluklardan çalýþanlar da etkileniyor. Ýþte, iþverenin yaþadýðý ekonomik zorluk döneminde, geçimini ücreti ve emeðiyle saðlayan iþçilerin ücretlerini alamamasý durumunda, ücret garanti fonu devreye girerek maðduriyetleri önlüyor. Ýþçinin iþsizlik maaþý almasý, ayný zamanda Ücret Garanti Fonu’ndan da 3 aya kadar olan ödenmemiþ ücretleri almaya engel teþkil etmez. Ücret Garanti Fonu kapsamýnda bugüne kadar yaklaþýk 80 bin kiþiye 208 milyon lira ödeme yapýlmýþ olmasý bu fonun önemini göstermektedir.
Ýþsizlik Sigortasý Fonu, belirli þartlarda iþçilerin alamadýklarý ücretlerin ödenmesi için kullanýlýr. Ücret Garanti Fonu, Ýþsizlik Sigortasý Fonu kapsamýnda oluþturulmuþ bir fon olup, iþverenlerce ödenen iþsizlik sigortasý priminin yýllýk tutarýnýn yüzde birinden oluþmaktadýr.
Ýþsizlik Sigortasý Fonu üzerinden iþçinin maaþýnýn ödenmesi için iþverenin ödeme güçlüðüne düþmüþ olmasý gerekmektedir.
Pasif iþgücü kapsamýnda iþini kaybedenlere;
- Ýþsizlik ödeneði,
- Ücret Garanti Fonu,
- Ýþ kaybý tazminatý ve
- Kýsa çalýþma ödeneðiyle bazý destekler veriliyor.
Ücret Garanti Fonu’ndan iþçinin ücretinin belirli bir kýsmýnýn karþýlanabilmesi için bazý þartlarýn gerçekleþmesi gerekiyor.Ücret Garanti Fonu’ndan iþçiye ödeme yapýlabilmesi için öncelikle iþverenin konkordato ilan etmesi, aciz vesikasý almasý, iflasý veya iflas ertelemesi kararý almasý nedeniyle ödeme güçlüðüne düþmesi gerekiyor.Ayrýca, iþçinin, iþverenin ödeme güçlüðüne düþtüðü tarihten önceki bir yýl içinde ayný iþyerinde çalýþmýþ olmasý gerekir.
Ücret Garanti Fonu’ndan iþyeri kapanan herkes yararlanamaz. Bazý þartlar söz konusudur. Bu nedenle Ýþverenin ödeme güçlüðüne düþme tarih önemlidir. Ýþverenin ödeme güçlüðüne düþme tarihi:
- Ýflasta, mahkemece verilen iflas kararý tarihi,
- Ýflasýn ertelenmesinde, mahkemece verilen iflasýn ertelenmesi kararý tarihi,
- Konkordatoda, konkordato mühlet kararý tarihi,
- Aciz vesikasý veya aciz vesikasý hükmündeki haciz tutanaðý alýnmasý halinde ise bu belgelerin düzenlenme tarihi,
Olarak esas alýnýyor.
Ýþverenin ödeme güçlüðüne düþmesi halinde iþçilere son üç aylýk ücretlerini Ücret Garanti Fonu’ndan alabilirler. Ýþveren bir yýldýr bile maaþ ödeyemiyor olsa fondan iþçilere en fazla üç ay için ödeme yapýlabilir.
Ödeme güçlüðünün ortaya çýkmasý halinde iþçinin ödenmeyen ücret alacaðý için ÝÞKUR’a baþvuruda bulunmasý zorunludur. Baþvuruya, iþveren hakkýnda aciz vesikasý alýnmasý durumunda icra dairesinden alýnan aciz vesikasý veya alýnacak hacze kabil mal bulunmadýðýna iliþkin haciz tutanaðý ve iþveren tarafýndan düzenlenen iþçi alacak belgesi, eðer iþveren iflas ettiyse, mahkemece verilen iflas kararý veya iflas kararýnýn ilan edildiðini gösteren belge ve iflas dairesi veya iflas idaresi tarafýndan onaylanan iþçi alacak belgesi, iflasýnýn ertelenmesi halinde mahkemece verilen iflasýn ertelenmesi kararý veya ilaný ile ve atanan kayyým tarafýndan onaylanan iþçi alacak belgesi, konkordato ilan edilmesi durumunda ise mahkemece verilen konkordato mühlet kararý veya ilaný ile konkordato komiseri veya konkordato tasfiye memuru tarafýndan onaylanan iþçi alacak belgesi eklenmesi gerekiyor.
