Suriye konusunda ABD’nin aylardýr hareketsiz kaldýðýný herkes biliyor. Soranlara -Seçim nedeniyle...- diyorduk. -Seçim kampanyasý var, Obama yönetimi seçim þansýný gölgeleyecek sorun istemiyor- ... Gerçi yönetimden kimse kalkýp -Seçim var, birþey yapamayýz- dememiþti, ama bazen denmeyen þeyleri anlayýp anlatmak gerekiyor.
Ve seçimden neredeyse iki hafta geçtikten sonra New York Times yazdý: Meðer onlara -Üst düzey bir Amerikan dýþiþleri yetkilisi/diplomat, hem de geçen yaz ‘Seçim bitene dek Suriye’de tek lanet þey yapmayacaðýz’ demiþ. Onlar da yazýn duyduklarý bilginin üzerine oturmuþlar, þimdi ifþa ediyorlar. ‘Lanet’ de kararlýlýk ifadesi oluyor.
Þimdi seçim bitti... Suriye ayný Suriye. Hatta bir de Gazze meselesi baþladý. Beþar Esad herhalde dikkatlerin Gazze’ye kaymasýna çok sevinmiþtir... Þimdi ne olacak?
Kanada Halifax’ta hafta sonunda uluslararasý güvenlik konferansý yapýldý. Konferansa katýlan iki Amerikalý Senatör Washington’a, Beyaz Saray’a çaðrý yaptýlar ve seçim sonrasý ortamla ilgili yeni þeyler söylediler.
Cumhuriyetçi John McCain ve Demokrat Mark Udall. Bu iki senatör ‘Suriye’de uçuþa yasak bölge’ için zamanýn geldiðini söylediler. Bunlar, aðýrlýklý senatörler.
Udall, kendi partisini fazla sýkýþtýrmayacak þekilde “Seçim sürecimiz bitmiþtir. Yönetime, Suriye’de bütün seçenekleri deðerlendirme çaðrýsý yapýyorum. Statüko kabul edilemez. Uçuþa Yasak Bölge önerisinin üzerinde durmaya deðer” dedi.
McCain ise ABD’nin hareketsizliðinden ‘utanç duyduðunu’ söyledi ve bir adým ileri gitti: Türkiye sýnýrýna Patriot hava savunma bataryalarý koyarsak, uçuþa yasak bölge ilan edilmiþ olur...
Bu açýklamaya, geçen perþembe, ABD Savunma Bakaný Panetta’nýn Amerika’nýn Sesi’nde yayýnlanan demecini de eklersek, biraz bütünlük doðuyor: Panetta, Suriye sýnýrýna füze savunma sistemi konmasý konusunda Türkiye’nin ABD ile birlikte çalýþma isteðinde bulunduðunu ve ABD’nin bu konuda Türkiye’ye yardým etmeyi umduðunu- söylemiþti. Panetta dolaylý konuþtu. O sözleri -Türkiye’nin NATO kapsamýnda bir çalýþma için ABD desteði istediði- biçiminde yorumladýk. O gün itibariyle Türkiye’nin NATO’dan resmi bir isteði yoktu, ancak zemin yoklama ve ihtimaliyat hesabý yapýldýðý anlaþýlýyor.
NATO’da Almanya, Hollanda ve ABD’de Patriot füzesi var. Bu füzelerin etki alaný 70 km. izleme radarýnýn menzili 100 km. Yani Türkiye sýnýrýna batarya konunca, Lazkiye - Ýdlib - Halep çizgisiyle Kuzey Suriye’de 100 km derinlikte bir uçuþa yasak bölge kurulmasý mümkün. Ancak füzelerin kullanýmý konusunda NATO içinde görüþ birliði henüz yok.
Almanya’nýn en az 4 NATO ülkesine -Füzeleri emanet veririz, ama Suriye çatýþmasýna karýþmamak kaydýyla, yalnýzca Türkiye’yi korumak için veririz- dediði biliniyor. Senatör McCain, Þam’ýn giderek artan oranda uçak ve helikopter kullanarak direniþçilere saldýracaðýný ve bu saldýrýlarýn füze menzili içinde durdurulmasýný öneriyor. Yani füzeler, menzile - yasak bölgeye girecek Suriye uçak ve helikopterlerini vuracak... McCain ‘Yönetim’ demek deðil, ama seçim boþluðunun bittiðini Demokratlar da söylüyor.
Ýngiltere’de Baþbakan Cameron da geçen hafta -uçuþa yasak bölge- dedi... Almanya ise baþka havada. Bu durumda Almanya ve diðer kokmayalým-bulaþmayalým diyen ülkelerin iknasý gerekiyor. Ancak NATO yüzde 60 oranýnda ABD olduðundan, belirleyici yine Washington olacak.
