Baþkan Obama’nýn 16 Mayýs gecesi Beyaz Saray’daki yemek masasýnda Baþbakan Erdoðan oturuyordu. Ayrýca ikiþer konuk daha vardý: Dýþiþleri bakanlarý, MÝT Müsteþarý Hakan Fidan ve Baþkanýn Ulusal Güvenlik Danýþmaný Tom Donilon.
Baþkanýn Ulusal Güvenlik Danýþmaný, yalnýzca istihbarat deðil, ‘ulusal güvenlik’ ne gerektiriyorsa, baþkana doðrudan tavsiyede bulunuyor. Üyesi olduðu Ulusal Güvenlik Konseyi var. Bir anlamda Dýþiþleri ve Savunma Bakanlýklarý’yla bütün istihbarat servislerinin bilgileri bu Konsey’e ve Danýþman’a ulaþýyor. Kendisinin bu birimler üzerinde amirlik yetkisi yok. Tavsiye ediyor, Baþkan isterse uygulama emri veriyor. En ünlü ulusal güvenlik danýþmaný, Henry Kissinger idi. Bazýlarýna göre Ulusal Güvenlik Danýþmanlýðý, Baþkan’a yakýnlýðý nedeniyle Dýþiþleri Bakaný’ndan da önemlidir.
Þimdi Obama, Ulusal Güvenlik Danýþmaný Donilon’un görevden ayrýlacaðýný duyurdu. Yerine de Birleþmiþ Milletler’deki ABD Büyükelçisi Bayan Suzan Rice gelecek.
Rice’ýn zaten BM Büyükelçisi olarak Ulusal Güvenlik Konseyi’nde sandalyesi vardý. Þimdi Baþkana yan odada olacak, hergün kendisini görecek... Obama seçimden sonra Rice’ý dýþiþleri bakaný yapmak istemiþti. Ancak Bingazi’deki ABD elçilik baskýný sonrasýnda Rice, Baþkaný korumak için kendini ortaya atýnca, Cumhuriyetçi Parti muhalefeti Rice’ý mimledi. Rice’ýn bakanlýðýnýn Kongre’den geçemeyeceðini anlayan Obama, Kerry’yi buldu. Þimdi de Rice’ý teselli ikramiyesi olarak yanýna alýyor... Obama BM’ye de, daha önce danýþmanlýðýný yapmýþ bir baþka kadýný, Samantha Power’ý atýyor. Power gazeteci kökenli. Akademisyen olarak -Soykýrým- uzmaný. Ermeni Soykýrýmý diye taranýnca Bayan Power’dan çokca referans görülebilir.
ABD’de bu atamalar heyecan yarattý. Siyasi görüþ olarak Obama’nýn kendi stiline uygun iki atama yaptýðý konuþuluyor. Çokca Hagel ve kýsmen Kerry’nin atamalarý Obama’nýn ikinci baþkanlýk döneminde yaptýðý -cesur atamalar- sayýlmýþtý. Þimdi siyasi ve sosyal görüþleri muhalefeti hayli kýzdýracak iki kadýnýn geliþi, daha da cesur sayýlýyor. Peki Rice Beyaz Saray’da, Power BM’de ne yapacaklar? Suriye ya da Ýran konusunda ne olacak? Afganistan’da, Ortadoðu bütününde, acil ve biriken sorunlar var.
Suriye konusunda ABD geride duruyor. Libya konusunda ise BM Güvenlik Konseyi’nden kararý neredeyse tek baþýna Rice geçirmiþti. O kararla Libya’ya uluslararasý harekat baþladý. Ve o kararýn anýlarýyla Rusya ve Çin þimdi BM’yi Suriye konusunda týkýyor... Libya’da olan Suriye’de þimdi niye olmuyor- sorusuna þimdilik birkaç tane cevap var. Öte yanda Bayan Power’ýn uzmanlýðý kapsamýnda Suriye’de ölen 70-80 bin kiþinin müdahale için -yeterli sayý- olup olmadýðý da sorulabilir... Temel gerçek ise her kararýn baþlangýç ve bitiþ noktasý Baþkan Obama.
Peki Taksim olaylarý Beyaz Saray’da izleniyor mu? Evet izleniyor. Baþkana dünya geliþmeleri kapsamýnda her sabah ulusal güvenlik brifingi verilir. Sonra dýþarýya söylenecekler Beyaz Saray sözcüsüne iletilir. Sözcünün açýklamalarýný duyduk... Baþkan Yardýmcýsý Joe Biden’ýn salý günü Washington’daki Türk-Amerikan iþadamlarý toplantýsýnda yaptýðý konuþma da ilginçti. Olaylar konusunda -demokrasi- vurgusu yaptý... Türkiye ile ABD’nin bölgesel konularda bazen taktikte anlaþamadýðýný, ancak temelde ayný hedefi güttüklerini söyledi... Ve toplantýya katýlan Baþbakan Yardýmcýsý Ali Babacan’a dönerek: ‘Müttefikimiz olarak, stratejik, ekonomik ve demokratik ortaðýmýz olarak baþarýnýz, tamamýyla ABD’nin düz çýkarýnadýr’ dedi.
twitter.com/selimatalayny
