Uluslararasý diplomasinin Suriye ‘dýþ gebeliði’

Uluslararasý kamuoyunun gözleri önünde yaþanan kimyasal saldýrý, batýlý ülkeleri Suriye’ye karþý “adým atar gibi yapmaya” mecbur kýldý.

Aslýnda mesajý Ýran’a vermiþ olacaklarý ama bir yandan da Beþar Esed’e zarar vermeyecek bir adým atmak zorunda hissediyorlar kendilerini.

Ýþte bu garabeti en güzel ifade eden terimi de International Herald Tribune kullandýðý için, baþlýktaki ilham kaynaðým oldu.

Aslýnda ABD Baþkaný Barack Obama’nýn pozisyonunu anlatýrken, bazý analistlerin kullandýðý bir ifadeyi kullanmýþ IHT. “Half-pregnant” demiþ gazete ama bende “dýþ gebelik” durumunu çaðrýþtýrdý. Diplomaside bu ifadeyi kullanana þimdiye kadar rastlamadým ama bu kadar iyi anlatan bir taným da olamaz uluslararasý karar vericilerin açmazýný.

Dýþ gebelik, doðumla sonuçlanmayan ve mutlaka týbbi müdahale gerektiren bir saðlýk sorunudur.

“Esed’e halel gelmesin ama kimyasal silahý olan Ýran gibi bizim dostumuz olmayan ülkeler de ders alsýn”. Ýsrail onaylý ve laiklik endiþeli Avrupa ülkelerinin de hesabýna uyan formül þimdilik bu. Bu haliyle de Þam’daki diktatörü devirmeyecek her türlü müdahale onu güçlü kýlacak. Aþýlanacak adeta olasý sýnýrlý bir müdahaleyle.

Hoþ, müdahale de bence kesinlikle eninde sonunda gerçekleþecek. ABD kongresi, çok büyük bir olasýlýkla müdahale kararýna onay verecek.

O onayý alýp cebine koyacak olan ABD Baþkaný Barack Obama, hemen bir adým atmayabilir. Uygun zamaný bekleyebilir. Ama sinek ýsýrmasý gibi acýtacak bir adým atacak gibi görünüyor. Tabi bu aþýyla daha da güçlenecek bir Esed’le nasýl baþa çýkacak, orasý belirsiz.

Fransýz Le Figaro, Moskova’nýn pozisyonunun deðiþebileceði düþüncesinde. Gazetenin baþyazýsýnda yer alana yoruma göre, Moskova için Þam bir ölüm kalým meselesi deðil. Fransýz basýný ve kamuoyu, Fransýz yönetiminin müdahale konusundaki diðer ülkelere oranla daha kararlý tutumuna pek de karþý çýkmýyor. Bu vesileyle bu gözlemimizi de not düþmüþ olalým. Tabi eðer François Hollande yerine Fransa’da cumhurbaþkanlýðý koltuðunda Nicolas Sarkozy oturuyor olsaydý, þimdiye kadar Esed’e çoktan müdahale etmiþti diye de ekleyelim. Özellikle de Libya’ya müdahaleyi hatýrladýðýmýz zaman.

AB Hollande’a destek olmadý

Suriye meselesi, sadece Rusya ile ABD arasýnda yeni tür bir soðuk savaþa yol açmakla kalmadý, ayný zamanda AB içindeki fay hatlarýnýn da harekete geçmesine neden oldu. AB Konseyi baþkaný Hermann Von Rompuy ve AB Komisyonu baþkaný Jose Manuel Barroso’nun Suriye’de askeri çözümün sonuç getirmeyeceði þeklindeki sözleri Fransýz basýnýnda alýntýlanýrken, AB’nin Fransa’yý yalnýz býraktýðý vurgulandý.

Almanya seçim sathý mahalline girmiþken, yine Fransa’ya destek vermezken, klasik Fransýz - Alman ortaklýðý da en azýndan Suriye dosyasýnda yerle bir olmuþ oldu.

Suriye krizi, AB içindeki fay hatlarýný harekete geçirmiþ oldu özetle.