Medresede softalarýn teþvikiyle baþlayan ve Sadrazam Mahmut Nedim Paþa’yý koltuðundan eden, Þeyhülislam Hasan Fehmi Efendiyi de azledilmeye götüren ‘Talebe-i Ulum’ hareketi Türkiye’de ilk politik öðrenci hareketi olarak bilinir. Serasker Hüseyin Avni Paþa’nýn 1876’da Harbiye ve Askeri Týbbý-ye öðrencilerini teþvik edip Dolmabahçe Sarayý’ný kuþatarak Sultan Abdülaziz’i tahttan indirip yerine V.Murat’ý baþa geçirmesi de askeri öðrencilerin ilk eylemi olarak tarihte yerini alýr.
Dr. Rýza Nur’un önderliðinde Meþrutiyet döneminde týbbiyelilerin ayaklanýp Ýngiliz elçiliðinin bahçesine girerek Türklerin hürriyetine kavuþmalarýna yardým etmeleri için çaðrýda bulunmalarý, gerçekleþmiþ ilginç öðrenci eylemleri arasýnda yer alýr. 31 Mart Olayý’nda öðrencilerin Hareket Ordusu içinde yer alýp Sultan Abdülhamit’e karþý olmalarý artýk sonraki zamanlarda da politik eylemlerde öðrencilerin ön saflarda yer alacaðýnýn sanki bir habercisi niteliðindedir.
Ülke menfaatine yönelik ilk öðrenci eylemi 1919’da Yunanlýlarýn Ýzmir’i iþgali sonrasý Sultanahmet’te yaptýklarý protesto ile gerçekleþse de, 1937’de Hatay için yürütülen kampanyalar çerçevesince Ankara ve Ýstanbul’da öðrenci eylemlerine rastlanýlýr.
Türkiye Cumhuriyeti gençleri için tehlikeli olan öðrenci eylemlerinin baþlangýcý 1944’te Irkçý ve Turancý görüþlerin cepheleþmesiyle Ýstanbul Üniversitesi’nde baþlar ve ‘Ýlerici Gençler Birliði’ adýnda kurulan öðrenci hareketi ayný yýlda siyasi amaçlara yönelik çalýþmalar yaptýklarý için elli üyesinin tutuklanmasý ile gerilimli dönemin adýmý atýlmýþ olur. 1947’de ADTC Fakültesi’nde öðrenciler solcu öðretim üyelerini protesto yürüyüþü gerçekleþtirir.
1960’da siyasi anlamda öðrenci eylemleri hükümetin Tahkikat Komisyonu yasasýný çýkarmasýný bahane ederek zirveye çýkar ve askeri müdahale ile son bulsa da 1970’li yýllarda daha da olumsuz eylemlerle terör boyutuna ulaþýr.
Öðrenci eylemlerinde Türkiye’de kullanýlan sloganlarda ýrkçý ve ötekileþtirici söylemler aðýr basarken, New York eyaletinde (State University of New York) öðrenciler üniversitelere yönelik bütçe kesintilerine ve öðrenci harçlarýnýn arttýrýlmasýna karþý çýkan eylemler göze çarpar. Sloganlarý açýk ve nettir. ‘ Education is a right!’ (Eðitim Haktýr)
Fransa’da Kosovalý bir öðrenci olan Leonardo ile Ermeni bir öðrenci K. Kachartyan’nýn sýnýr dýþý edilmesiyle liseli öðrenciler baþkent Paris’te ‘Eðitimde Özgürlük ve Okuyanlar sýnýr dýþý edilemez’ afiþleri ile eylem yaparlar.
Ýtalya ve Ýngiltere’de öðrenci eylemlerinde aðýrlýklý olarak öðrenim ücretlerinin protesto edildiði görülürken yakma yýkma eylemlerine rastlansa da birbirleri ile çatýþmanýn yaþandýðý ve ölümlerin gerçekleþtiði eylem pek görülmez. (Hak yemeyelim bizde de öðrenci harçlarý ile ilgili eyleme 1996’da rastlanýr. Bir fark var, bu eylem sonrasýnda yine karþýt görüþlü öðrencilerin çatýþmasý ile sonuçlanýr).
Geliþmiþ hiçbir dünya ülkesinde siyasi menfaat uðruna üniversite öðrencilerinin bedeninden ve kanýndan beslenen bir anlayýþý kabul etmeyen politik ahlak mevcutken, Abdülaziz ve Abdülhamit ile baþlayan ve cumhuriyetin ilanýndan sonra öðrenci gruplarýný çatýþtýrmaktan vazgeçmeyen siyasi ahlak, bu ülkeden hiç eksik olmaz. Geliþmiþ ülkelerde öðrenci eylemlerinde hiçbir akademisyenin öðrencileri ön saflara sürmesine yönelik bir etkisi görülmezken Türkiye’de arka planda akademisyenlerin olmadýðý öðrenci eylemine pek rastlanmaz.
Öðrencileri sokaða davet edip siyasi menfaatlerine alet eden vekillerin varlýðýndan bahsedebileceðimiz gibi zamanýnýn polis akademisi öðretim üyesi Ö.A’nýn DTCF’deki öðrenci eylemlerinin önemini kendince açýklayarak, tüm yurda yayýlýp darbeye giden bir yolun baþlangýcý olduðunun sevincini yaþamaktan çekinmez.
Yýllardýr karþýt görüþlü öðrencilerin çatýþmalarý ile çýkar aramaktan vazgeçmeyen iç ve dýþ odaklar, Haziran seçimleri yaklaþýrken yine üniversite öðrencilerini sokaða davet etmeye çalýþýyor. Daha önce de bir yazýmda deðindiðim Birleþik Haziran Hareketi gibi vb. oluþumlar üniversite öðrencilerinin dýþýnda ilköðretim ve ortaöðretim öðrencilerini hedef kitle olarak görüp siyasi emelleri adýna boykot kararý almasý için öðrencilere çaðrý yapabiliyor.
Bu yapýya entelektüel olduðunu düþünen kadýn bir yazar ‘Umarým kehanetim tutmaz ama çok kötü þeyler olacak, Bundan sonraki isyan gezi parký gibi olmayacak’ iddiasý ile gençlere mesaj veriyor. Ýþte yýllardýr Türkiye’de bir kesim kendi menfaatleri için gençlerin kanýndan ve bedeninden besleniyor. Bir ülkenin gençliði ve geleceði yine bilinçli bir þekilde tehdit ediliyor.
