Aslýnda gündemin en üst sýrasýnda olmasý gereken yer, acýlý Gazze... Tüm ilgi ve þefkati hak eden yer, acýlý Gazze... Gazze onyýllardýr süren üzüntünün yeni sayfasýný yaþýyor. Bu acýnýn ne zaman biteceði belirsiz... Gazze kötü kaderinde daha da yaþanmamýþ acýlardayken Perþembe günü 2200 km kuzeyde Ukrayna-Rusya sýnýrýnda son derece dramatik geliþmeler yaþandý.
Gazze maalesef yerel bir trajedi sayýlýrken, Malezya Havayollarý uçaðýnýn Ukrayna üzerinde düþürülmesi dünyada yeni bir küresel týrmanmaya iþaret ediyor. Bu olay, yolcu uçaklarýnýn güvenliði, çatýþma bölgelerinde hava trafiði, parçalanmýþ ülkeler, bu ülkelerde doðan denetimsiz alanlar, bu alanlara hakim olan milis ya da teröristlerin silah güçleri ve bütün bu unsurlar biraraya gelince yaþanacaklar konusunda korkutucu belirtiler taþýyor.
1983’te bir Kore yolcu uçaðý Sovyet hava sahasýna girdiði için Rus jetlerince düþürülmüþ ve 290 kiþi ölmüþtü. O zaman onlarca entrika senaryosu yazýlmýþ ve olay ABD-Rusya çekiþmesine malzeme olmuþtu. Masum bir yolcu uçaðýnýn -zalim, gaddar-hukuk tanýmaz Rusya tarafýndan acýmasýzca düþürülmesi- o zaman Soðuk Savaþ ortamýnda eþsiz bir propaganda vesilesiydi. ABD ve Batý bu fýrsatý sonuna dek kullandý... Olaydan yýllar sonra uçaðýn da düþürenin de bir dizi sersemce hata sarmalýna girdiði anlaþýlmýþtý. Þimdi benzer bir senaryo gözlüyoruz.
Bu satýrlar yazýlýrken, olayýn üzerinden 13 saat geçmiþti ve kimin sorumlu olduðu açýklanmamýþtý. Ancak olayýn duyulmasýndan sonra geçen 13 saat boyunca ABD yönetiminin ve medyasýnýn konuya ilgisi, kademe kademe yayýlan bilgiler, olayýn Moskova’ya uzanacaðý ve sorumluluðun Rusya’ya fatura edileceði izlenimi yarattý.
Þu ana dek gerilim ve heyecan aþama aþama týrmandý. Aðýr bir korku filmi gibi heyecan yükseldi, ve bir noktada olayýn sorumlusu açýklanacak, heyecan doruk yapacak. Hatta bu 13 saat içinde haber baðlantýlarýnda -Heyecaný ballandýra ballandýra uzattýklarýna göre, bunun ucunun Moskova’ya dayandýðýný önceden gördüler, tadýný çýkarta çýkarta dozu artýrýyorlar- demiþtik.
Uçaðýn yerden havaya atýlan füze ile düþtüðü bildirildi. Olay yeri, Ukrayna’nýn doðusunda ve Rusya ile birleþmek isteyen ayrýlýkçýlarýn elindeki bölge. Bu bölge ve civarýnda son günlerde Rusya ve Ukrayna savaþ uçaklarý yine füzelerle düþürülmüþtü.
Olaydan sonraki ilk saatlerde Ukrayna Hükümeti ile Rus yanlýsý milislerin birbirini suçlamasý, olayýn propaganda deðerini ve siyasi etkisini gösterdi. Uçaðý kim düþürdüyse, Ukrayna -Rusya çekiþmesinde o taraf -haksýz, zalim ve vicdansýz- sayýlacak.
Sýzan bilgiler ve yapýlan imalar da uçaðý Rusya yanlýsý milislerin düþürdüðü... Muhtemelen neye ateþ ettiklerini bilmiyorlardý ve Ukrayna uçaðý vurduklarýný sandýlar. Bu milislerde de kimin ne olduðunun bilinmemesi mümkündür. Karýþýk, denetimsiz, ilkesiz, kanunsuz ve her türlü çýkara kayan bireylerden söz ediyoruz. Üstelik silahlýlar.
Dünyada son 60 yýlda yolcu uçaklarý 7 kez muhtelif gerekçelerle ve baþka ülke silahlý kuvvetleri tarafýndan jetler ya da füze bataryalarýyla düþürüldü. Bu vuruþlar doðru ya da yanlýþ, hep bir resmi emir-komuta zinciriyle yapýldý. Ancak bu kez bir devlete baðlý olmayan milis gücünün geliþmiþ füzeyle 10 bin metreden yolcu uçaðý düþürdüðü anlaþýlýyor. Bu bir ilktir ve çok çok tehlikelidir. Milis, devlet denetimi olmayan yerlerde türer, yapýsý gereði kanunsuzdur. Terörist ile milis arasýndaki fark da yalnýzca isim farkýdýr. Þu an Türkiye’nin çevresinde ya da geniþ mahallesinde çok sayýda ülkede, merkezi hükümetin ve devletin egemen olmadýðý bölgeler doðmakta, bu boþ alanlarda milis ve benzeri silahlý güçler oluþmaktadýr.
Çok kutuplu vs derken, dünya daha da uca gitti ve merkezi hükümetlerin etkisiz kalýp sýnýrlarýn parça parça olduðu, kurtarýlmýþ bölgelerle dolu, silahý kapanýn hakim olduðu bir kanunsuzluk ve keyfilik bölünmesine uðradý. Bu bölgelerin etnik gruplarýn denetiminde kurulmasý tesadüf deðildir. Baþýboþ bölgelerde giderek silah gücünü artýran, Kalaþnikov’dan kimyasal silahlara, uzun menzilli füzelere geçen bir parçalanma süreci izlemekteyiz. Gidiþat fazlasýyla ürkütücüdür.
twitter.com/selimatalayny
