Uzaylýlarý arýyoruz da ya bulursak?

Bu hafta vizyona giren ‘Hayat’ son dönemin elit bilimkurgularýnýn izinden gidiyor. Diðer bilimkurgulardan farký ise aradýðýmýz uzaylýlarýn bizim düþmanýmýz olabileceði gerçeðine biraz kanlý bir parmak basmasý.

Bilimkurgu kendi içinde deðiþime uðrayan bir tür. 1930’dan 1950’lerin sonuna kadar daha fazla politik göndermeleri olan, özellikle 1980’lerin baþýna kadar Soðuk Savaþ’ýn etkilerinin görüldüðü bir tür. 1980’den sonra gerilim, korku ve aksiyon türlerinin gölgesinin altýnda kaldý. ‘Alien’, ‘Event’ ‘Horizon’, ‘Terminatör’ gibi filmleri örnek verebiliriz. Ayrýca dünyadaki yaþamý ve toplumsal yapýyý uzaya taþýyan ‘Star Wars’, ‘Star Trek’ ve ‘Dune’ gibi caf caflý ama çok da yeni bir þey söylemeyen bilimkurgularý da anmamýz gerekir. 2000’lerden sonra ise bilimkurguda yaþanan deðiþim Gravitiy ve Martian ile zirve yaptý. Gerçekten NASA ile baðlantýsý olan bu filmler hem konularý hem de sinemasal anlatýmlarý açýsýndan daha gerçekçi yapýmlardý. Uzayýn bilinmezliði ve insanoðlunun fiziki yetersizlikleri yüzünden riskli bir mücadele verdiði uzay araþtýrmalarý bu filmlerde anlatýlýrken doðal olarak gerilim ritmi yüksek öyküler seyrettik. Ama bu gerilimi Alien’daki dehþet ile karýþtýrmayalým. Bu filmlerin gerilimi hiç abartýlmamýþ, uzayýn karanlýðýnýn taþýdýðý gerçek bir gerilimdi. Bu hafta vizyona giren Life’ta ise bir adým daha atýlmýþ. Dýþarýdan baktýðýnýzda neredeyse bir Alien hikayesi diye tanýmlayacaðýnýz filmin öyküyü ele alýþ biçimi Gravitiy ve Martian’ýn devamý aslýnda. Böyle olunca Alien’daki bütün Hollywood tarzý abartmalarý benliðinden söken ve hikayeyi size çok daha gerçek bir þekilde ulaþtýran bir yapýmla karþý karþýya kalýyorsunuz. Nasýl Martian-Marslý filminde gerçekten bir astronot Mars’ta yalnýz kalsa hayata tutunmak için yapmasý gerekenler mantýklý bir þekilde anlatýlýyorsa Hayat filminde de Mars’ta bulunmuþ neredeyse fosil þeklindeki bir tek hücrenin uzaydaki bir istasyonda hayata kazandýrýlmasý ama oynanan kumarýn büyük felaketlere yol açmasý konu ediniliyor. Yönetmen Daniel Espinosa’nýn ilk bilimkurgu filmi bu. Daha önce Safe House ve Child 44 ile hatýrlayacaðýmýz Espinosa bu filmlerinde gerilimi nasýl anlatmasý gerektiðini bildiðini bize kanýtlamýþtý. Bu sefer yeni tür bilimkurguya ne kadar yatkýn olduðunu da gösterdi. Onun sayesinde Hayat filmi Gravitiy ve Martian’dan sonra üçüncü film olarak bir üçleme oluþturdu diyebilirim. Tabii bu tür filmlerin oyunculuklarý da çok önemli. Martian, Matt Damon olmasa bu kadar etkileyici olabilir miydi? Ayný þekilde Gravity’de Sandra Bullock’un performansýný hatýrlayalým. Life’ta ise böyle tek büyük bir performans görmüyoruz. Yönetmen kalabalýk sayýlacak bir kadroya kýsa sürelerde bu filmlerdeki gibi tekli performanslar gösterebilecekleri bir sistem yaratmýþ. Açýkçasý oyuncularda verilen bu penaltýyý gole çevirmiþler. Jake Gyllenhaal, Rebecca Ferguson, Ryan Reynolds, Hiroyuki Sanada, Olga Dihovichnaya, Ariyon Bakare öykünün içinde konunun odaðýný nöbetleþe bir þekilde üstlenerek filmi kotarmýþlar. Çok kýsa sürede hem kendi enerjileriyle filmi zenginleþtirmiþler hem de yönetmenin filmi çekerken NASA’da gerçek bir çalýþma yapar gibi kullandýðý sinemasal dile zarar vermemiþler. Buna örnek olarak Ryan Reynolds’u verebilirim. Onun sempatikliði, espritüel yapýsý bu öyküye zarar verebilirdi. Ama yönetmen sayesinde ve Reynolds’un iyi bir oyuncu olmasý sebebiyle hiç göze batmýyor hatta büyük deðer katýyor. Ayný þeyi Rebecca Ferguson için de söyleyebiliriz. Filmin odaðýndaki asýl oyuncu ise Calvin adlý Marslý yaratýk. Gerçekten mükemmel bir çalýþma yapýlmýþ. Fiziði ve yaptýklarýnýn arkasýndaki hayatta kalma güdüsü o kadar doðru verilmiþ ki Alien’daki kötücül Hollywood yaratýðý yerine gerçekten Mars’ta bulunabilecek ve insanlarýn canýna ot týkayabilecek bir yaratýk var karþýmýzda. Üstelik filmin finalini de düþünecek olursak bu yapým gerçeðe uygun olarak biraz karamsar da kabul edilebilir. Evrenin iþleyiþini öðrendikçe, kurallara ve varoluþun gereklerine baktýkça iyi kalpli uzaylýlar safsatasýnýn bir Hollywood uydurmasý olduðu gerçeðini kabul etmeliyiz. Uzaylýlar eðer varlarsa bizi sömürmek için gelirler veya dünyaya ortak olmak için. Bu film bütün bunlarý düþündürüyor.

VÝZYONDAKÝLER