Konu malum, yeni anayasanýn yapým va yazýlma sürecinde AK Parti ve BDP’nin temel konularda, konu odaklý beraber hareket etmesi.
Yürütmeye çalýþtýðým mantýk çok komplike deðil.
Kýsa ve orta vadede AK Parti’siz yeni bir anayasa yapýlamayacaðýna göre günün konusu temel konularda AK Parti ile anayasa sürecinde beraber davranacak siyasal partner bulmak.
Temel hak ve özgürlükler, vatandaþlýk, devletin temel yapýlanmasý gibi konularda CHP ve MHP’nin daha uyumlu davranacaklarýna yönelik endiþeler mevcut.
Belirli bir süre ve konu yani anayasa odaklý olmak üzere AK Parti’nin BDP ile beraber hareket etmesi sanki daha muhtemel.
Ama bu beraber hareket etmenin de modaliteleri olmasý gerek.
Uzlaþma kavramýnýn anayasa yapým sürecinde çok da anlamlý bir kavram olmadýðýný daha önce defalarca yazdýðýmý hatýrlýyorum.
Anayasalar þayet temel hak ve özgürlükler belgeleri ise, temel hak ve özgürlüklerin standartlarý da evrensel olarak belirlenmiþ ise bu standartlar üzerinden uzlaþma arayýþý zaten, þayet temel hak ve özgürlükler standartlarýný düþürmek istemiyor isek, anlamsýz.
Ancak, oylaþma (oydaþma deðil) mümkün, hatta gerekli; bu oylaþma kavramýnýn ingilizcesi galiba “logrolling”.
Oylaþmadan þunu anlýyorum: Ýki parti var, A ve B partileri, ortada da iki konu var X ve Y; A partisi X konusunun, B partisi ise Y konusunun sahibi ancak her iki partinin de iskemle sayýsý istediklerini tek baþýna yapmaya yetmiyor.
Bu durumda X konusu oylanýr iken B partisi evet, Y konusu oylanýr iken de A partisi evet derse hem X hem Y konularý kabul edilmiþ, böylece A ve B partileri oylaþmýþ oluyorlar; aynen paslaþma gibi.
Günümüz anayasa tartýþmalarýnda BDP baþkanlýk sistemine, AK Parti de anayasadan etnisite referanslarýnýn çýkarýlmasýna, gerçek bir anayasal vatandaþlýk yapýsýna oy verir ise, muhtemelen hem baþkanlýk sistemi anayasaya girer hem de 66. madde ve beraberindeki ýrkçý düzenlemeler temizlenir.
Bu durum her iki partinin de lehinedir, eþyanýn tabiatý oydaþmayý gerekli kýlar.
Ancak, bu aþamada devreye baþka bir konu daha giriyor; bu konu da yazýmýn baþlýðýnda “oylaþma ve daha fazlasý” dediðim konudur.
Baþkanlýk sistemi AK Parti’nin, 66. maddede somutlaþan anayasal vatandaþlýk konusu da BDP’nin temel öncelikleri ise, bu konularý geçirir iken bu konularla deðiþim, reform sürecini sýnýrlamalarý yeni yapýlacak anayasaya meþruiyet gölgesi düþürebilir.
Türkiye’nin bir baþkanlýk sistemine ihtiyacý var mý bilemem ama AK Parti bugün bunu istiyorsa bu talebi meþruiyet dýþý görmek olanaksýzdýr, neden bunu istiyorsunuz diye sormak da çok anlamlý deðildir, bir siyasi tercihtir, siyasi sorumluluðu da AK Parti’nindir, parti de bu sorumluluðu zaten almaktadýr.
66. maddeyi çevreleyen konularda deðiþim ise zaten çaðdaþ bir anayasa için elzemdir.
Ancak, çaðdaþ bir çerçevede anayasa için elzem olan baþka konular da vardýr ve AK Parti, BDP konu odaklý iþbirliði bu konulara da, mesela sivil-asker iliþkilerine (117., 118. maddeler, vs.) uzanmalýdýr.
AK Parti baþkanlýk sistemi ve 66. madde dýþýnda CHP ve MHP ile de baþka konularda oylaþmaya gidebilir.
Ýlginç bir süreç bizleri bekliyor.
twitter.com/KarakasEser
