Önce Gezi Parký, sonra Mýsýr... Son bir ayý bu iki gündem maddesiyle düþüp kalkarak geçirdik... Elbette bu doðal; ancak bizim iki maddelik gündemle meþgul olduðumuz demlerde dünyanýn gündemine düþen bir baþka konu da bizi yakýndan ilgilendiriyor...
Bizi de, etrafýmýzý da, bugünü ve geleceði de...
Konu þu: Ýngiliz Guardian gazetesi yazarý Glenn Greenwald, kendisine CIA ile irtibatlý bir istihbarat ve deðerlendirme þirketi çalýþaný olan Edward Snowden’in saðladýðý belgelerden hareketle ABD’nin bütün dünyanýn elektronik haberleþmesini dinlediðini açýkladý... Telefonlarý, e-mailleri, sosyal medya denilen Facebook ve Twitter gibi mecralarý...
Yalnýzca Amerikan vatandaþlarýný da izlemiyormuþ ABD’nin güçlü antenleri; bütün dünyada üretilen her türlü haberleþme dikkatle takip ediliyormuþ...
Akýl alýr gibi deðil, ama doðru bir haber bu.
Önce Irak’ta yeni oluþturulmaya çalýþýlan sisteme karþý gruplarý, terör eylemlerini planlayan ve uygulayanlarý tespit edip baþarýsýz kýlmak üzere sadece onlara yönelik bir merak olarak baþlamýþ veri-toplama giriþimi; ardýndan Irak’taki bütün elektronik haberleþme —her telefon görüþmesi, her e-mail, dijital ortama sunulan her metin-izlemeye alýnmýþ...
Bakmýþlar mümkün olabiliyor, önce bütün bölgeyi, sonra ilgi duyulan bütün ülkeleri içine alacak biçimde aðý geniþletmiþler... Þimdi bütün dünyayý dinliyor, her yazýlaný okuyormuþ ABD’nin uzun kulaðý olan NSA...
Dünya siyasetini etkileyecek bir durum bu...
Þöyle düþünün: Bir ülkenin yöneticileri kiminle konuþuyor, kime yazýlý-sözlü ne talimat veriyor, kimlerle haberleþiyor ise, onun sözleri ve talimatlarý ânýnda deðerlendirilmek üzere Amerikan istihbaratýnýn, oradan da karar vericilerin önüne sunuluyor...
Konuþan söylediklerinin sadece kendisiyle muhatabý arasýnda kaldýðýný sanadursun, dinleyenler söylediklerinden hareketle adamýn atacaðý bütün adýmlarý tahminde hiç zorlanmýyorlardýr.
NSA’nin bütün dünyayý dinleyebilecek bir teknolojik altyapýsý var mý? Evet var. Tepede dolaþan uydular, uydular üzerinden yapýlan görüþmeler, düðmesi ABD’de bulunan internet baðlantýlarý ona bunu saðlýyor... Utah eyaletinde yeni kurulan dinleme tesislerinde gündüz-gece yapýlan bu: Dünyayý dinlemek...
Peki, ABD’nin bunu yapmak için yasal yetkisi var mý?
Amerika bu konuyu kendi vatandaþlarýnýn özgürlüðü açýsýndan tartýþýyor. NSA’nin veya herhangi bir devlet kurumunun ABD vatandaþlarýnýn özel haberleþmelerini takip etme yetkisi bulunmuyor; yapýlan iþ yasa-dýþý...
Bir soru daha: ABD baþka ülkeler vatandaþlarýnýn haberleþmelerini o ülkelerin yönetimlerinin, çoðunun merkezi ABD’de bulunan internet ve sosyal medya þirketlerinin iþbirliði olmaksýzýn gerçekleþtirebilir mi?
Hayýr, gerçekleþtiremez... Snowden’in Greenwald’a verdiði belgeler AB üyesi ülkeler yönetimlerinin Washington’la iþbirliði yaptýðýna iþaret ediyor... Telefon ve sosyal medya þirketleri de ellerindeki verileri paylaþmada hiç zorluk çýkarmýyorlarmýþ...
Türkiye de dinleniyor mu? Dinleniyorsa, dinleyenler acaba kimleri hedef alýyorlardýr? Öðrendikleri, strateji belirlemelerinde etkili oluyor mudur? Bildiklerini bizde kimlerle paylaþýyorlardýr?
Siz iyisi mi, Gezi Parký’yla ilgilenmeye devam edin isterseniz...
