George W. Bush 12 Eylül saldýrýlarýnýn ardýndan “Ya bizimlesiniz ya teröristlerle” demiþti. Aktörlere hareket edebilecek gri alan býrakmamýþtý. Bush o dönem çok eleþtirilmiþti ama aslýnda bu, ABD’nin Soðuk Savaþ’tan bu yana uygulamaya çalýþtýðý bir diplomasi yöntemi. Herkesin kendisiyle birlikte hareket etmesini istiyor, aksi durumda iliþkiler geriliyor. Washington bu çerçevede ekonomiyi de bir silah olarak kullanýyor.
Güncel örnek Çin-ABD ticaret savaþlarý ve teknoloji devi Huawei’nin baþýna gelenler. ABD, Çin’le girdiði ticaret savaþýnýn boyutlarýný geniþletti. 2018’de ticaret savaþýnýn hem ABD’ye hem Çin’e maliyeti büyük oldu. ABD’nin Çin’e ihracatý yüzde 42 azaldý, borsasý yüzde 8 deðer kaybetti. Çin’in ise büyümesi yavaþladý. 2009’dan bu yana en düþük büyüme gerçekleþti. Ülkenin mali gelirleri azaldý, Çin borsasý son 12 ayda yüzde 35 düþtü.
ABD bu savaþta Huwaei’yi de hedef alýyor. Önce þirketin Mali Ýþler Direktörü Meng Wanzhou’yu “Ýran yaptýrýmlarýný deldiði” gerekçesiyle Kanada’da tutuklattý. Ardýndan þirketi casuslukla suçladý.
ABD Dýþiþleri Bakaný Mike Pompeo þu sýralarda Avrupa ülkelerini dolaþýyor. Macaristan’da yaptýðý açýklamada sözkonusu ülkelerin Huawei ürünlerini satýn almamalarýný, aksi takdirde Washington yönetimiyle iþbirliði yapmalarýnýn zora gireceðini söyledi. Gerekçesi ise tanýdýk. ABD, NATO ülkelerinin Amerikan malý sistemlerle Huwaei ürünlerini birlikte kullanmasýnýn bilgi transferine yol açabileceðini savunuyor. Bu konu ABD ile Avrupa ülkeleri arasýnda yeni bir gerilimin fitilini ateþleyebilir. Ayrýca Huwaei ürünleri Türkiye’de de kullanýldýðýndan Ankara-Washington gündem maddelerine bu konu da eklenebilir. Nitekim iþaretleri geliyor..
Benzer bir durumu Venezuela’nýn altýnlarýnda da yaþayacaðýz. Türkiye ile Venezuela’nýn altýn ticareti konusunda iþbirliði yapmak istediði bir sýr deðil. Geçtiðimiz günlerde Maduro’nun yardýmcýsý Türkiye’ye gelerek Çorum’da incelemelerde bulunmuþtu. Cumhurbaþkaný Erdoðan “Ýnþallah altýn ticaretinde Çorum’u bir baþka noktaya taþýyacaðýz” dedi. ABD þu sýralar Venezuela’da bir darbe giriþiminde bulunuyor. Maduro yönetimini devirmek için tam saha baský uyguluyor. ABD yönetiminin Venezuela altýnlarýný da yakýn takibe aldýðý anlaþýlýyor. Ankara-Washington hattýnda yapýlan görüþmelerde bunun iþaretleri seziliyor. Yakýn vadede ABD ile bu konuda çýkar çatýþmasý yaþayacaðýmýz öngörülebilir.
Çin’le ticaretten Ýran petrolüne, Venezuela altýnýndan S400’e, ABD’nin uyguladýðý baskýcý politikalar küresel ekonominin köküne kibrit suyu döküyor. Washington’un hem kendi ekonomisine hem de dünyaya verdiði bu zarar sürdürülebilir deðil.
Türkiye’de hiçbir seçim süreci kolay geçmedi. Bu da geçmeyecek. Dün açýklanan bir bilgi bunun iþaretini veriyor. Terör örgütleri PKK ve DEAÞ’ýn iþbirliðinden bahsediyorum. PKK ile DEAÞ anlaþmýþlar. Bir nevi Türkiye’ye karþý terör ittifaký kurmuþlar. Buna göre, DEAÞ Türkiye’ye saldýracak, PKK da karþýlýðýnda elindeki DEAÞ’lýlarý serbest býrakacak. Türkiye’ye karþý terör ittifakýnýn amacýný analiz etmek zor deðil. Türkiye’nin istikrarsýz olduðu imajýný yaratmaya çalýþýyorlar. Bunun yerel seçimlerde iþe yarayacaðýný düþünüyorlar. Ayný zamanda DEAÞ’ý Türkiye’ye saldýrtarak Suriye’den çekilmeye hazýrlanan Trump’a “DEAÞ bitmedi” mesajý vermek istiyorlar. Edindiðim bilgilere göre önceki gün Çobanbey’de düzenlenen intihar saldýrýsý bu kirli iþbirliðinin bir sonucuydu. Bu geliþmeler Fýrat’ýn doðusunda güvenli bölge kurmak isteyen Türkiye’nin haklýlýðýný da ortaya koyuyor.
