6735 sayýlý Uluslararasý Ýþgücü Kanunu uyarýnca, uluslararasý iþgücüne iliþkin politikalarýn belirlenmesi, uygulanmasý, izlenmesi ile yabancýlara verilecek çalýþma izni ve çalýþma izni muafiyetlerine dair iþ ve iþlemlerde izlenecek usul ve esaslarý, yetki ve sorumluluklarý ve uluslararasý iþgücü alanýndaki hak ve yükümlülükleri belirlemek amacýyla Uluslararasý Ýþgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliði 2 Þubat 2022 tarih ve 31738 sayýlý Resmi Gazete'de yayýnlanarak yürürlüðe girdi.
Bu Yönetmelik kapsamýnda; uluslararasý iþgücünü ve Türkiye'de çalýþan, mesleki eðitim gören, staj yapan, sýnýr ötesi hizmet sunan veya bu kapsamda faaliyette bulunmak için çalýþma izni ya da çalýþma izni muafiyeti baþvurusunda bulunan yabancýlar ve bu yabancýlarý çalýþtýran veya çalýþtýrmak üzere baþvuruda bulunan gerçek ve tüzel kiþilerin dikkat edeceði hususlara yer verilmiþtir.
Uluslararasý iþgücü politikasý
Tüm dünyada olduðu gibi ülkemizde de yabancý çalýþanlarýn artmasýna baðlý olarak mevzuatta gerekli düzenlemeler yapýlmaktadýr. Türkiye'nin ihtiyaç duyduðu iþgücünün öncelikle yerli iþgücünden karþýlanmasýna yönelik geliþtirilecek politikalarýn yaný sýra ulusal istihdam politikalarýnýn sürdürülebilirliðini bozmadan, yerli ve yabancý iþgücü dengesinin kurularak nitelikli yabancý iþgücünden de yararlanýlmasý amacýyla Uluslararasý Ýþgücü Genel Müdürlüðü gerekli önlemleri almaktadýr.
Yerli ve yabancý iþgücünün dengeli bir þekilde istihdamý gözetilirken; eðitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkýsý ile stratejik öneme haiz herhangi bir alanda öne çýkmýþ yüksek nitelikli yabancý iþgücünün ülkemize kazandýrýlmasý, yatýrýmýn büyüklüðü, istihdama ve ekonomiye katkýsý, istihdam düzeyi, ihracat tutarý, faaliyet gösterilen bölge, il veya sektöre katkýsý ve benzeri hususlar gözetilerek yüksek nitelikli yabancý yatýrýmcýnýn ülkemize kazandýrýlmasý, yabancýlarýn istihdamýna onay verilirken kullanýlan temel deðerlendirme kriterleridir.
Yabancýlarýn çalýþma izni ve çalýþma izni muafiyet baþvurularý ile diðer baþvurularýn alýnmasýna, deðerlendirilmesine, sonuçlandýrýlmasýna iliþkin tüm iþ ve iþlemler Yabancýlarýn Çalýþma Ýzinleri Baþvuru Sistemi, üzerinden elektronik ortamda yapýlmaktadýr. Bu baþvurulara iliþkin bilgi ve belgelerin, baþvurunun sonuçlandýrýldýðý tarihten itibaren otuz gün içinde Yabancýlarýn Çalýþma Ýzinleri Baþvuru Sistemi'ne yüklenmesi zorunlu tutulmuþtur.
Çalýþma izni alýnmasý
Türkiye'de çalýþacak yabancýnýn çalýþmaya baþlamadan önce çalýþma izni almasý zorunlu tutulmuþtur. Kanunlarda veya Türkiye'nin taraf olduðu ikili veya çok taraflý anlaþmalar veya uluslararasý sözleþmelerde çalýþma izni almadan çalýþabileceði belirtilen yabancýlar çalýþma izni almadan çalýþabilirler. Bu kapsamdaki yabancýlarýn Türkiye'de çalýþmaya baþlamalarý yabancý çalýþmaya baþlamadan en geç bir gün önce ve çalýþmalarýnýn sona ermesi, sona erdiði tarihten en geç on beþ gün içinde Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý'na bildirilmelidir.
Yabancý istihdam etme yetkisi bulunan kamu kurum ve kuruluþlarýnýn bu yabancýlarý çalýþtýrmaya baþlamadan önce Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý'ndan çalýþma izni almalarý zorunludur.
Çalýþma izni almadan yabancý istihdam edebileceði özel kanunlarýnda açýkça belirtilen kamu kurum ve kuruluþlarý, bu kapsamdaki yabancýlarýn Türkiye'de çalýþmaya baþlamalarýný yabancý çalýþmaya baþlamadan en geç bir gün önce ve çalýþmalarýnýn sona ermesini, sona erdiði tarihten itibaren en geç on beþ gün içinde Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý'na bildirmekle yükümlüdür.
Milli güvenlik kapsamýnda faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluþlarýnda istihdam edilen yabancýlar için çalýþma izni ve bildirim hükümleri uygulanmamaktadýr.
5901 sayýlý Türk Vatandaþlýðý Kanunu'nun 28'inci maddesi kapsamýnda doðumla Türk vatandaþý olup da Ýçiþleri Bakanlýðýndan çýkma izni almak suretiyle Türk vatandaþlýðýný kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoylarýndan Mavi Kart sahibi olanlar veya Mavi Kart Kütüðüne kaydý olduðunu belgeleyenler Türkiye'de çalýþma izni almadan çalýþabilmektedir.
Ayný zamanda yabancýlarýn SGK bildirimlerine de dikkat edilmesi gerekmektedir.
