Ülkemizin 2000’li yýllarda artan küresel piyasalardaki rekabet gücü, ülkemize çalýþmak için gelen yabancý sayýsý ve çalýþma izni baþvurularýnda önemli artýþlarý da beraberinde getirmiþtir. Bu baðlamda, yabancýlarýn çalýþma izni alma süreçlerine katý kurallarýn esnetilmesi, göç politikalarýnýn düzenlenmesi, nitelikli yabancý iþgücü istihdamýnýn desteklenmesi amacýyla yasal çalýþmalar baþlatýlmýþtýr.
Yabancý çalýþma izin baþvurularýnda aðýr bürokratik ilkeler getiren 4817 Sayýlý Kanun yerine, 13 Aðustos 2016 tarihinde 6735 Sayýlý Uluslararasý Ýþgücü Kanunu yürürlüðe konmuþtur. Böylece 2016 yýlýndan beri yabancýlarýn çalýþma izni baþvurularýnda 6735 Sayýlý Kanun hükümlerine göre iþlem yapýlmasý öngörülmüþtür.
Genel kural olarak yabancýlarýn çalýþma izni olmaksýzýn Türkiye’de çalýþmalarý veya çalýþtýrýlmalarý yasaktýr. Çalýþma izni, iþgücü piyasalarýnýn kontrol ve denetim altýnda tutulmasý amacýyla Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý tarafýndan resmî bir belge þeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancýya Türkiye’de çalýþma ve ikamet hakký veren belgedir.
Yabancýlarýn Türkiye’de çalýþabilmeleri için gerekli çalýþma izni baþvurusu, yurt içi ve yurtdýþý baþvurusu olmak üzere iki türlüdür. Yurtiçinden baþvuru doðrudan Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý’na yapýlýrken, yurt dýþýnda yabancýnýn vatandaþý olduðu veya yasal olarak bulunduðu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilikleri veya baþkonsolosluklarýna yapýlmaktadýr.
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý, çalýþma izni baþvurularýný deðerlendirirken bazý kriterler aramaktadýr. Ýstihdam kotasý, ödenmiþ sermaye-brüt satýþ ve ihracat tutarý þartý, ikamet þartý, bazý mesleklere özgü belirlenen minimum ücret miktarý olan bu kriterlerin saðlanmasý çalýþma izni alýnabilmesi için gereklidir.
Yabancýlarýn Türkiye’de çalýþabilmeleri için gerekli çalýþma izni baþvurusu, yurt içi ve yurtdýþý baþvurusu olmak üzere iki türlüdür.
Yurtiçi baþvurular
Türkiye’de ön lisans ve lisans öðrenimi için verilen ikamet izinleri hariç, herhangi bir sebebe
istinaden en az “altý ay” süreli ikamet izni almýþ ve iznin süresi sona ermemiþ olan yabancýlar için ilgili iþverenler baþvurularýný yurt içinden (Ayrýca ilgili T.C. dýþ temsilciliðine baþvuruya gerek kalmaksýzýn) Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýna yapabilirler. Ýnternet üzerinden online olarak yapýlacak çalýþma izin baþvurusunun tamamlanmasýnýn ardýndan imzalanacak Baþvuru Formu ve dilekçenin 6 iþgünü içinde Bakanlýða teslimi zorunludur.
Yurtdýþý baþvurular
Yabancýlar, yurt dýþýndan çalýþma izni için ilk baþvurularýný, uyruðunda bulunduklarý veya daimi ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar. Bu baþvuru esnasýnda Türkiye’deki iþverenle imzalanmýþ iþ sözleþmesini (veya atama/görevlendirme yazýsýný) temsilciliðe ibraz ederler. Baþvurunun kabulü halinde temsilcilik tarafýndan yabancý þahsa bir referans numarasý verilir. Türkiye’de bulunan iþveren veya iþveren vekili, söz konusu referans numarasý ile sisteme girerek çalýþma izin baþvurusunda bulunur. Dýþ temsilciliðimiz kanalýyla yapýlan baþvurularda, temsilciliðimize yapýlan baþvuruyu takip eden 10 gün içinde Türkiye’deki iþverenin söz konusu yabancýyý çalýþtýrmak üzere internet üzerinden elektronik çalýþma izin baþvurusunu yapmasý ve yine ayný 10 gün içinde gerekli belgelerin Bakanlýða ulaþtýrmasý zorunludur. Yabancýnýn Türkiye'de bulunmamasý nedeniyle taraflarýn ýslak imzalarýnýn bulunduðu iþ sözleþmesinin de ayrýca gönderilmesi gerekmektedir.
