Ülkemizin önemli sorunlarýn birisi olan kayýtdýþýlýkla mücadele amacýyla çalýþanlarýnýn meslek kodunun bildirilmesi uygulamasý getirildi. Esasen kiþinin yaptýðý iþle SGK’na bildirilen ücretlerin uygun olup olmadýðý da buradan kontrol edilebilecek. Ve örneðin genel müdürü veya üst düzey yöneticileri asgari ücretten bildirenler bu þekilde tespit edilerek inceleme alýnacak.
Buna göre, 5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu’nun uygulanmasýna yönelik hazýrlanan Ýþveren Uygulama Tebliði 2012/Eylül döneminde yayýnlanarak yürürlüðe girmiþtir.
Ýþveren Uygulama Tebliði hükümleri doðrultusunda e-bildirge sisteminde deðiþiklik yapýlmýþ ve aylýk prim ve hizmet belgelerine meslek kodlarý ve meslek unvanlarý eklenmiþtir.
Diðer bir deyiþle SGK, Kasým/2012 dönemine iliþkin düzenlenen aylýk prim ve hizmet belgesinden baþlayarak iþverenler tarafýndan verilecek olan aylýk prim ve hizmet belgelerinde, sigortalýlara iliþkin meslek kodlarýnýn girilmesi uygulamasýný baþlatmýþtýr.
***
SGK’da her mesleðin kod olarak bir karþýlýðý bulunmaktadýr. Yeni Ýþe alýnan için meslek kodlarýndan en uygun olanýnýn seçilmesi ve iþe giriþ bildirgesine bu kodun girilmesi, ileride görev deðiþikliði, terfi gibi durumlarda SGK sistemi üzerinden meslek kodunun güncellemesinin yapýlmasý gerekmektedir.
Meslek kodu seçerken çalýþanlarýn fiilen yaptýklarý iþe uygun meslek kodlar seçilmeli, bitirdikleri okul ve aldýklarý eðitim gibi gerekçelerle uygun olmayan meslek kodlarý seçilmemelidir. Çalýþanýn fiilen yaptýðý iþe karþýlýk gelen meslek adý ve kodu, doðrudan karþýlýðý bulunmuyorsa da en yakýn meslek kodu seçilmelidir.
Her meslek için farklý meslek kodu vardýr. Örneðin, Sekreter 4120.02, Sýcak Mutfak Aþçýsý 5120.06, Ýþ Güvenliði Uzmaný (Az Tehlikeli Sýnýf-C) 2263.04, Bilgisayarlý Muhasebe Elemaný 4311.05, Resepsiyon Görevlisi (Ön Büro Elemaný) 4224.03, Temizlik Görevlisi 9112.06 ve Haber Kameramaný 3521.33 kodlarý bu þekilde kullanýlmalýdýr.
Tüm sigorta kollarýna tabi çalýþan sigortalýlarla, emekli olup SGDP’ne tabi çalýþan sigortalýlarýn meslek kodlarýnýn APHB’deki menüye girilmesi zorunludur.
***
2016 yýlýnda çýkan 6728 sayýlý kanunla yapýlan düzenlemeye göre, “muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalýlarýn iþyerlerinde fiilen yaptýklarý iþe uygun meslek adý ve kodunu, gerçeðe aykýrý bildiren her bir iþyeri için, aylýk asgari ücreti geçmemek üzere, meslek adý ve kodu gerçeðe aykýrý bildirilen sigortalý baþýna, asgari ücretin onda biri tutarýnda idari para cezasý uygulanmasý” getirildi. Ancak Türkiye genelinde henüz uygulama baþlamadý. Ancak 1 Temmuz 2019’da baþlamasý öngörülüyor.
Kayýt dýþýlýkla mücadele için yeni bir döneme giriliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’na çalýþanlarýnýn meslek kodlarýný yanlýþ bildirenlere 2019 yýlý temmuz ayý itibariyle ceza uygulanmaya baþlayacak.
Bir erteleme olmazsa 1 Temmuz 2019’da uygulamaya girmesi beklenen Muhtasar Ve Prim Hizmet Beyannamesinde, sigortalýlarýn iþyerlerinde fiilen yaptýklarý iþe uygun meslek adý ve kodunu, gerçeðe aykýrý bildiren her bir iþyeri için, aylýk asgari ücreti geçmemek üzere, meslek adý ve kodu gerçeðe aykýrý bildirilen sigortalý baþýna, asgari ücretin onda biri tutarýnda idari para cezasý uygulanacak.
