Bir þefin tavada aradýðý en önemli özellik, yüksek ýsýda piþen yemeði yapýþtýrmamasýdýr. Ýnsanoðlunun elindeki yegane malzeme olan toprak kaplar, endüstrileþmeden nasibini alýp bu talebi yerine getirmek için yola çýkmýþtýr. Þu ana kadarki durum aslýnda pek parlak deðil. Ancak üreticiler, yapýþmayan ama saðlýklý tava için çalýþmalarýna hýzla devam ediyor. Okyanus tabanýndan alýnan biyomineraller ve elmas tozu... Kulaða etkileyici geliyor deðil mi? Bunlar deneme aþamasýnda olan son teknoloji, yapýþmaz tabanlý tava üretimi için kullanýlan malzemelerden sadece ikisi. Yeni nesil tavalara hazýr olun! Onlar geledursun, biz reyondakilere bir göz atalým dilerseniz...
ÇEÞÝT ÇOK AMA KALÝTELÝSÝNÝ BULMAK ZOR
Bana en çok sorulan soru þu: “Hangi tencereyi kullanýyorsun?” Çelik kullanýyorum, bazen seramik kaplama bazen de demir tava... Yemeðin piþme süresine ve malzemenin yapýsýna göre karar veriyorum. Ancak emin olun þu ‘yapýþma’ ve ‘kaliteli marka’ bulmak konusunda en az ben de sizler kadar dertliyim.
Tencere ve tava üretiminde malzeme çok seçenekli. Ancak üreticinin ahlaký ve iþini doðru yapmasý, sonucu en az malzeme kadar etkileyen bir faktör. Seramik kaplama var, seramik kaplama var! Teflon nedir, gerçekten tu ka ka mý? Peki seramik kaplý tavalar söylendiði kadar harika mý? Ya çelik hatta demir döküm tavalar? Son dönemin popileritesi yüksek, janjanlý yemek fotoðraflarýna can veren büyük annemin caným emayelerine ne demeli? Yoksa onlar da fýrýna girer mi? Bakarak nasýl anlayacaðýz, tahille mi göndereceðiz? Açýk söyleyeyim benim bile kafam hala karýþýk.
Demir döküm
Saðlýklýdýr! Hepsinde olduðu gibi demir tencerede de kaliteli olmasý birinci kriter. Uluslararasý standart kalýnlýðý taban için 5, yan yüzey için 4mm’dir. Eðrisi doðrusu: Demir döküm tencereler fýrýna da girer. Hatta çok da iyi ekmek piþirir. Yemeðe bünyesindeki demirden katar ki bu da uzmanlara göre kansýzlýða iyi gelmektedir. Dikkat! Ýdeal demir döküm tencereler ya saf demir ya da emaye kaplýdýr. Temizlerken deterjan kullanmayýn.
Seramik
Olmuyor! Ýlk kullandýðýnýzda filinta gibi, yumurtayý tabaða alýrken jaguar kadar hýzlý. Ama üç, bilemedin beþ kullaným sonra sonuç hüsran. Elde yýkamak da iþe yaramýyor. Eðrisi doðrusu: Bu tavalar az yað ve hýzlý piþirmede sýnýfta kalýyor. Sulu ve bol yaðlý uzun süreli piþirmeler için uygun. Dikkat! Seramik kaplý tavalarýn yüzde yüz seramik olmasý çok önemli. Nanoteknoloji seramik kaplý tavalar kimyasal içeriyor. Yani yaðmurdan (teflon) kaçarken doluya tutulmayýn!
Emaye
Pek kýymetlimiz oldu! Büyükannemizden kalan emayelere þimdilerde nur yaðýyor. Görüntü süper, estetik harika. Yenileri yavaþ yavaþ yapýlmaya baþlanýyor bu sebeple. Eðrisi doðrusu: Emaye, metalin üzerine yapýþan anorganik camsý bir madde. Kolay temizlenen hijyenik bir doku. Yýpranmadýðý, çatlamadýðý sürece sorun olmaz. Yüksek ýsý yapýsýný bozar, piþirmelerde yapýþtýrýr. Dikkat! Emaye servis için saðlýklý. Ancak hangi metalin üzerine kaplandýðý çok önemli. Altýndaki maddeyi bilmeden satýn almayýn.
Toprak kaplar
Medeniyetin ilk kaplarý! Ýnsanoðlunun kullandýðý ilk kap. Isýyý eþit daðýtan, lezzete lezzet katan doðal bir madde!
Eðrisi doðrusu: Bu arayýþ boþuna deðildi. Hýzlý piþirme yapamýyordu ve zamanla eriyordu. Aþýnmamasý için önce sýrlandý. Dikkat! Sýrlama iþlemi çok önemli. Kalitesiz ürünle yapýlan, içinde toksin madde olan sýrlar sinir sistemine zarar veriyor. Kullanmadan önce 24 saat suda bekletin.
Çelik
Çok dayanýklý! Çatlamaz, patlamaz dolayýsýyle yemeðe hiçbir kimyasal sýzmaz. Gýdalar piþerken risk taþýmaz, toksik madde oluþmaz. Eðrisi doðrusu: Kýsa piþirmelerde kesinlikle yapýþtýrýyor, uzun piþirmelerde ise saðlýk ve lezzet bakýmýndan ideal. Paslanmamasý için içine yüzde 8 nikel ve 12 civarýnda krom eklenir. Dikkat! Çelik, yapý itibariyle ýsýyý eþit daðýtamýyor. Bu sebeple alt tabanýnýn doðru bir materyalden yapýlmasý gerekiyor.
Yapýþmaz kaplama
Teflon konusunda takýldýk! “Çizildi mi bitti” cümlesi hepimizi yeni arayýþlara sürükledi. Teflon ismi patentli ve sadece Dupont firmasýnýn kullandýðý politetrafloroetilen (PTFE) alýþýmlý bir malzemeydi. Çizikten çok, malzemenin üretimde 400 dereceye kadar iþlem görmezse zehirli gaz çýkarmasýydý. Eðrisi doðrusu: PTFE alýþýmlar yapýþtýrmýyor.
Dikkat! Kaplamanýn altýnda alüminyum kullanýlýyor. Kaplama maddesini detaylý öðrenin.
Alüminyum
Riskli mi? Zehirli deðil o kesin ama saðlýk açýsýndan bir çok riski var. Zaten uzmanlarýn uzun zamandýr mercek altýna aldýðý bir madde. Özellikle alzheimer riski taþýdýðý iddia edildi ama bu kanýtlanamadý. Eðrisi doðrusu: Bakýrdan ucuz, çelikten çok hafif ve çok kolay iþlenen bir madde. Hýzlý piþirip hýzlý soðutuyor. Piþirme için uygun deðil. Dikkat! Alüminyum temas ettiði yiyeceðe geçiyor. Vücuda fazla alüminyum alýnmasý ise sakýncalý. Dolayýsýyle alüminyum folyo ve kek kalýplarýnýzla vedalaþmanýzý öneririm.
Bakýr
Estetik harikasý! Bir aþçýnýn bakýr tencere tava koleksiyonu en kýymetlisi. Doðadaki en ýsýya dayanýklý madde olmasýna karþýn þahsi tavsiyem koleksiyon olarak kalmasý... Eðrisi doðrusu: Bakýr okside olan bir yapýya sahip. Dolayýsýyle piþen gýdalarla etkileþimi saðlýða zararlý. O sebeple de kurþunla kaplanýp kalaylanmakta. Ancak son tahlilde kurþun da saðlýk açýsýndan sorunsuz deðil.Dikkat! Hayvansal ve bitkisel proteinler bakýrda reaksiyona girerek bakýr sülfatý oluþturur. Kalayý bozulmuþ bakýrý kullanmayýn.
Cam ve porselen
Topraðýn þeffaf hali! Tamamen doðal olan bu kaplar, ýsýya dayanýklý üretildiyse piþirme için ideal. Eðrisi doðrusu: Saðlýklý, o kesin ama bir diðer kesinlik de yapýþma özelliði. Piþirdiðiniz hamuriþi bile olsa kesinlikle yapýþýr. Dikkat! Ani soðuk veya sýcaða temas ettiðinde patlar.
