Yargý sürecinin uzamasý
Ülkemizde yargý sürecinin çok uzamasýndan þikâyetçi olmayan yok, tabii ki dolandýrýcýlar, bu gecikmeyi rant’a çevirmek isteyenler hariç.
Hukuk mevzuatýmýz mümkün olduðu kadar karmaþýk hale getirilmiþ. Avukata ve hakime iþ çýkarýlacak biçimde düzenlenmiþ. Çok basit konular bir iki günde bitirilecek olanlar dahi 5-6 sene süreye yayýlabiliyor. Sistemimizde “inkâr ve yalan beyan” serbest. Üç adet dava dosyasýný dikkatle inceledim. Üç konuda da dikkatimi, dosyalarý hâkimlerin ya hiç okumadýðý veya üstün körü okuduktan sonra bilirkiþiye havale etmesi. Bilirkiþiden ne istediði nelere bakýp rapora dökme istem yazýsý da yok. Bilirkiþi taraflarýn dilekçelerini okuduktan sonra kendi kafasýna göre veya taraflarýn kendisine ulaþmasý veya Avukatýn yazdýrmasýna göre rapor hazýrlýyor. Genelde Hâkim bilirkiþi raporunun sonuç kýsmýný karara geçiriyor. Tabiiki davalar Yargýtay’dan dönüyor. Gördüðüm kadar hâkimler dosya okumama alýþkanlýðý yanýnda mevzuat deðiþimlerini de takip etmiyorlar. Ýncelediðim üç dava dosyasýndan biri Ticaret mahkemesine ait. Hâkim, kendisine göre bir tarafý kötü niyet tazminata mahkûm ediyor. Geçmiþte %40 olan kötü niyet tazminatý 2011 yýlýnda %20 ye indiriliyor, Ticaret mahkemesi hâkiminin haberi yok, kararýna tazminat oranýný %40 olarak geçiriyor. Mevzuat deðiþimlerini kýsa seminerlerle Hâkimlere aktarmak gereði ortaya çýkýyor. Kaþarlanmýþ bilirkiþileri devre dýþýna çýkarmak gerekiyor. Çok özel ihtisas gerektiren konularda bilirkiþiye müracaat yolu açýk olmalýdýr. Klasik matbu bir kira kontratýný okumadan bilirkiþiye havale eden bir Hâkime aferin denilebilir mi? Bu olumsuzluklarý teyiden istatistiklere geçelim. Yargýtay Hukuk Dairelerine 2007-2012 yýllarý arasýnda 2.467.414 dosya gelmiþ, onananlarýn sayýsý 1.051.201 diðerleri iade. Yani Yargýtay a giden her 100 dosyanýn 40’ý onanýyor. Bu ne demek, dosyalar neticelenmesine kadar ortalama 2,5 kere Yargýtay’a gidiyor, geliyor. Gidiþ geliþi en kýsa olarak altý ay alsak dahi dosya için süre 1,5 yýl gecikiyor.
Bu oran ceza dairelerinde daha da kötü, ayný süre içinde ceza mahkemelerine 1.727.606 dosya gelmiþ. Bunlardan sadece 355.678’i onanmýþ. Yani 100 dosyadan 20sinde isabetli karar verilmiþ. Bunu þöyle yorumlamak da mümkün, ceza davasý dosyasý kapanana kadar beþ defa Yargýtay a gidiyor. Bu da asgariden 3 yýl bir gecikmeyi ortaya çýkarýyor.
Gelecek yazýmda biraz daha çarpýcý istatistikler vermek, çözüm yollarý aramak ve sunmak üzere.
