Yargýnýn mesajýný doðru anlayalým

‘Kör dövüþü’ de denebilir, ‘saðýrlar diyaloðu’ da; Anayasa Mahkemesi Baþkaný Haþim Kýlýç’ýn ‘Uluslararasý Yargý Sempozyumu’nda yaptýðý konuþmaya gelen tepkilere bakýnca, verdiði önemli mesajlarýn boþa gitmesinden endiþe duymamak elde deðil.

Ýþin garip tarafý, Haþim Kýlýç’ýn dediðiyle itiraz edenlerin dediklerinin farklý olmamasý... Ha “Ali Hoca” demiþsin, ha “Hoca Ali”; o kadar olur yani...

Önce Anayasa Mahkemesi Baþkanýnýn en dikkat çekici cümlesine göz atalým: “Dün yargýnýn siyaseti kuþatma çabalarýna karþý çýktýðýmýz gibi, bugün de siyasetin yargýyý kuþatmasýna izin vermeyeceðiz...”

Cümlede iki önerme var. Ýlki, geçmiþte yargýnýn siyaseti kuþatma çabasýna girdiði; diðeri de, siyasetin yargýyý kuþatma çabasýna bugün izin verilmeyeceði... Birinci önerme net bir ‘olgu’dan söz ediyor; geçmiþte yargýnýn siyaseti kuþatmaya çalýþtýðý olgusundan... Ýkinci önerme ise bir ihtimalle ilgili; benzer bir giriþimin yargý konusunda siyasetten gelmesi ihtimaliyle...

Haþim Kýlýç, yargýnýn siyaseti kuþatma günlerinde yaptýðý konuþmalarda demokrasiden yana tavýr aldýðýný hatýrlatýp siyasetin yargýyý kuþatma giriþimine de sessiz kalmayacaðýný söylüyor. Anayasa Mahkemesi Baþkaný olarak tavrý bu.

Peki Baþbakan Tayyip Erdoðan ne diyor? Þunu: “Ülkemiz kuvvetlerin (yasama, yürütme, yargý) ayrýlýðý üzerine kurulu bir sisteme dayalýdýr; erklerin hiçbirisinin bir diðerini kuþatma yetkisi söz konusu deðildir...” Baþbakan Yardýmcýsý Bekir Bozdað’ýn dediðini gazeteler tek cümleye sýðdýrmýþ:

“Herkes iþine baksýn...”

Baþbakan ile Yardýmcýsýnýn söyledikleri Anayasa Mahkemesi Baþkanýnýn sözlerinin baþka bir biçimde ifadesi aslýnda. O da kuvvetlerin birbirine müdahale etmemesini istiyor, “Herkes iþine baksýn” demeye getiriyor.

Siyasilerin esas alýnganlýðý yukarýdaki hüküm cümlesinin gerekçesi olarak kullanýlan örnekten kaynaklanýyor galiba. Siyaset neden yargýyý kuþatma altýna alma çabasýna girer? “Çünkü” diyor Haþim Kýlýç, “Yargýnýn hesabýný veremediði sýnýr tanýmaz uygulamalarý var. Mesleki eðitimi yetersiz, evrensel deðerler konusunda soðuk yargýçlar uygulama sürecinde tarafsýz davranamýyorlar. Bunun sonucu olarak yargýya güvenilmiyor; bu noktada siyaset devreye giriyor, anayasa ve yasalarda deðiþiklik yapýp yargýnýn yorum alanýný daraltýyor...”

Önemli bir tespit bu. Birileri eleþtiriliyor, ama kendilerinin eleþtirildiðini sanýp tepki veren siyasiler deðil eleþtiri oklarýnýn hedefi; hayýr, Haþim Kýlýç onlarýn giriþimini ‘haklý’ buluyor; esas eleþtirdikleri yanlýþ uygulamalarý sebebiyle yargýçlar... Ýçlerinden biri olarak, yargýçlara, “Gelin, görevimizi doðru yapalým da siyasiler yorum hakkýmýzý elimizden almak için bahane bulamasýn” demeye getiriyor...

“Demeye getiriyor” deyiþim bunu dolaylý söylemesi yüzünden; yoksa konuþmasýnda demek istediði tam tamýna bu, Anayasa Mahkemesi Baþkaný Kýlýç’ýn...

‘Kuvvetler ayrýlýðý’ ilkesinin hayýrlý sonuçlar doðurabilmesi için, bütün kuvvetlerin kendi görev tanýmlamasýný doðru kavramasý, öteki kuvvetlerle çatýþmak veya onlarýn kuþatmasý altýna düþmek istemiyorsa uygulamada kendisine ayrýlan sýnýrlara sahip çýkarken yetkisini aþmamasý þart...

Yoksa Haþim Kýlýç’ýn, konuþmasýnda -Anayasa Mahkemesi Baþkaný olarak ve yargý adýna- bu þarta uyacaklarý sözünü topluma verdiði mesajýný alan bir tek ben miyim?