Belkýs Kamut Aktürk
Belkýs Kamut Aktürk
Tüm Yazýlarý

Yarýmadanýn cazibe merkezi: Emirlikler

Arap Yarýmadasý’nýn en varlýklý ülkelerinden Birleþik Arap Emirlikleri, 45 yýl önce yedi emirliðin bir araya gelmesinden oluþmuþ. Þimdilerde, en popüler emirlik Dubai olsa da ülkenin baþkenti, paranýn ve siyasi gücün sahibi Abu Dhabi.

En bilinen ülkelerden biri ama sadece 45 yaþýnda. Yedi emirlikten oluþuyor. 45 yýl önce tüm emirlikler birleþme kararý alýnca ülke Birleþik Arap Emirlikleri (BAE) adýný alýyor.  Herkesin bildiði, en tanýnan emirlik Dubai olsa da baþkenti Abu Dhabi. Aslýnda güç de, para da orada. Yaklaþýk altý milyon insan yaþýyor ama sadece yüzde 15’i yerli, geri kalaný yabancý. Temiz bir ülke. Ýnsanlar temiz olduðu için deðil temizleyen çok olduðu için. “Kýtaaltý ülkeleri”nin vatandaþý bu insanlar, rüyalarýnda göremeyecekleri paralarý kazanýp ülkelerine gönderiyorlar ama havaalanýnda bile ayrý kapý ve terminalden uçmalarýna izin veriliyor.

Yeþil parayla korunuyor

Emirlikler birleþmeden önce Abu Dhabi ile Dubai arasýnda kontrol karakollarý varmýþ. Þimdi korunan bu “tarihi” eserlerin Dubai yaný çöl, Abu Dhabi yaný yeþillik.Ýki þehir arasý yaklaþýk bir saat ve Dubai’ye geldiðinizi hemen anlýyorsunuz. Çünkü yeþillik bitiyor manzaranýza çöl kumlarý eþlik ediyor. Zira bu topraklar için yeþillik demek zenginlik demek. Burada yeþili korumak su yani para gerektiriyor. Abu Dhabi yeþil, Dubai bina; yüksek yüksek binalar þehri. En’lerin ülkesi Birleþik Arap Emirlikleri. Dünyanýn en yüksek binasý olarak bilinen Burj Khalifa/ Burç Halife, Dubai’de 165 katlý. Aslýnda ilk adý Burj Dubai imiþ ancak binanýn açýlýþýný yapan Dubai Emiri Þeyh Muhammed bin Raþid El Maktum radikal bir karar alarak yapýnýn adýný deðiþtirir. Abu Dhabi’nin Emiri Þeyh Halife inþa süresince yaþanan sýkýntýlar nedeniyle Dubai’ye 10 milyar dolarlýk destek saðlayýnca adý, esere verilir ve Burj Khalifa- Burç Halife olur. Rüzgarlarda 1.8 metreye kadar esneme özelliði bulunan kulenin inþasýnda 31 bin ton çelik kullanýldýðý biliniyor. 828 metreyi bulan yükseklikteki kulenin en üst ve en alt noktalarý arasýndaki sýcaklýk farký 10 dereceyi buluyormuþ. Fark eden sadece ýsý deðil elbette. Ýki nokta arasýnda iftar saatlerinde bile fark oluyormuþ. Bu kadar yükseklik ürkütmesin sizi çünkü 125. kata yani yaklaþýk 460 metreye sadece 55 saniyede çýkýlýyor.

Dünyanýn en büyük camisi

Dünyanýn en büyük camisi burada bulunuyor. En yüksek binaya cevaben yapýldýðý söylenen Grand Mosque- Sheikh Zayed/Þeyh Zayed Camii, Abu Dhabi’de. Ülkenin kurucusunun adýný alan eser, Suriyeli Mimar Yousef Abdelky imzasýný taþýyor. Türk ve Arap mimarisinin yaný sýra Hindistan ve Kuzey Afrika gibi pek çok mimari detayý barýndýran yapýda, yaklaþýk 41 bin kiþinin ayný anda ibadet edebiliyor. Bir de cumideki Ýran halýsý, dünyanýn en büyük yekpare halýsý olma özelliði taþýyor.

Camide bulunan panolarýn bir kýsmý Ýznik çinileri ile süslenmiþ. Ýznik Vakýf Çinileri’nin ürettiði çiniler, Reisül Hattatin Hasan Çelebi’nin imzasýný taþýyor. Yapýdaki Türk izleri mermerlerde devam ediyor. Yapýnýn Türkiye’den getirtilen damarsýz ve eþsiz güzellikte mermerlerinin uygulayýcýsý da Türkler olmuþ. Caminin mihrabý olaðanüstü güzellikte bir tasarýma sahip. Allah’ýn 99 isminin kufi stili ve altýn-cam mozaikle harmanlanarak yazýldýðý uygulama göreni hayran býrakýyor.

Rekabetin hayrý

Ülkedeki çoðu þey yeni. Bizdeki gibi tarihi eserleri yok ama acayip fikirleri var. Dubai Mall’un içinde dinazor iskeleti sergileniyor mesela. 24.4 m uzunluðunda, 7.6 m yüksekliðindeki dinazor figürü çok dikkat çekiyor. Sorbonne Üniversitesi’nden sonra Louvre Müzesi de Abu Dhabi’de açýlýyor üstelik. Yedi emirlik arasýnda bulunan “Sharjah” Emiri Al Qasimi, en radikal kararlara imza atan emirlerden. Emirliðinde içki içmek de satmak da yasak. Ýçki ruhsatý verilmiyormuþ. Kimilerine göre bütün emirlikler içinde en az bilinen ve geliþen emirlik olmasý da bu nedenle. Çünkü hiçbir Avrupalý veya Amerikalý burada yaþamak veya çalýþmak istemiyor. Hemen yakýnýnda bulunan “Ras al Khaimah” Emiri biraz daha farklý düþünüyor olmalý. Pek çok büyük yatýrýmcý ve turizm grubunun eserleri ve inþaatlarý yeralýyor.