Hemen her yerde ve neredeyse hemen her zaman olduðu gibi Türkiye’de de seçim sürecinde dýþ politika gündemin alt sýralarýndaydý. Gündeme giren Suriye, MÝT týrlarý gibi konular da gerçek boyutlarýyla deðil, iktidarý yýpratmanýn ya da pekiþtirmenin aracý olarak tartýþýldý.
Partiler seçmen kitlelerinin nabzýna göre konuþtu, çok azý var olan sorunlarý nasýl çözeceðini söyledi. Seçim manifestolarýna giren konularda da ilkesel açýklamalarla yetinildi. Ama kampanyalar sürerken dünya döndü, siyasetin, diplomasinin çarklarý çalýþtý. Yemen’den Ukrayna’ya, Suriye’den Kýbrýs’a pek çok deðiþiklik oldu.
Bu akþam seçim sonuçlarý belli olacak ve umarým ki çok kýsa bir süre içinde yeni hükümet kurulacak. Kurulur kurulmaz da kucaðýnda yönetilmesi gereken bazýlarý eski, bazýlarý yeni sorunlar, bu sorunlarýn yönetim biçimine iliþkin verilmesi gereken kararlar bulacak.
***
Sýnýrlarýmýzýn güneyinde giderek artan IÞÝD tehdidine karþý alýnacak tedbirler paketi Suriye sorununun geleceðini, Kürt sorununun çözüm biçimini, ABD ile olan iliþkilerin rengini belirleyecek. Yeni kurulacak hükümet nerede durduðunu zemindeki yeni þartlara, müttefiklerin pozisyonuna, Ýran ve Rusya ile sürdürülmesi düþünülen iliþkilerin niteliðine baðlý olarak tanýmlayacak. IÞÝD þiddetini üstümüze çekmeden nasýl bir politika izleneceði, hangi koalisyonlar oluþturulacaðý kararlaþtýrýlacak.
Kýbrýs konusunda da Türkiye’nin inisiyatif almamasý imkansýz. Mustafa Akýncý’nýn KKTC Cumhurbaþkanlýðýna seçilmesiyle oluþan olumlu havadan yararlanmamak, AB ve ABD ile yaþanan gerginliði yumuþatmak için çaba harcamamak gerçekçi olamaz.
Kýbrýs sorunu çözülse de çözülmese de Türkiye’nin BM parametreleri ve taraflarýn mutabakatlarý çerçevesinde çözüm sürecine verdiði desteði daha yüksek sesle dillendirmesi, hem çözümün þansýný arttýrmak, hem de küresel etkisini pekiþtirmek için þart. 17 Haziran’da gerçekleþecek Akýncý-Anastasiadis görüþmesi öncesinde yeni hükümetten bir açýklama mutlaka beklenecektir.
Yeni hükümet Türkiye’nin Batý ile olan iliþkilerini normalleþtirmek, imajýný tazelemek için de çaba harcamak durumunda. Batý’nýn Türkiye’ye komplo kurduðu iddialarý doðru olsa bile, bu iddialarý boþa çýkartmak, argümanlarý zayýflatmak için, ama en az bunlar kadar önemlisi ne dendiðini, nelerin eleþtirildiðini anlamak için, diyalog kanallarýnýn açýlmasý, eþ zamanlý olarak da ifade özgürlüðü önündeki engellerin masaya yatýrýlmasý gerekecek.
Unutmayalým ki Türkiye’nin dünya siyasetindeki aðýrlýðýný arttýrmasý, müdahil olduðu ve olmadýðý sorunlarýn çözümünde daha fazla söz sahibi olmasý için “algýsý” önemli ve algýsýný yönetmesi siyasetin olmazsa olmaz önkoþulu.
***
Yönetilmesi gereken ve yeni kararlar alýnmasý beklenen sorunlar arasýnda Ýsrail’le iliþkilerin ne olacaðý, Mýsýr’la nasýl bir modus vivendi yaþanacaðý, Yemen sorununun çözümüne ne þekilde katkýda bulunulacaðý, çok acil olmamakla birlikte Ermenistan ile nasýl bir iliþki biçimi geliþtirileceði de var.
IÞÝD’den hem baðýmsýz, hem de baðlantýlý olarak Suriye krizinin çözümü de yarýndan itibaren siyaset gündemimize girmesi beklenebilecek konular arasýnda. Sorunu sýnýrlama ve dondurma, maksimalist beklentileri askýya alma bulunabilecek en makul çözüm gibi duruyor.
Umarýz seçimler istikrarlý ve tutarlý bir Türkiye tablosu ortaya çýkartýr da tüm bu sorunlarýn ve diðerlerinin Türkiye’nin çýkarlarýný koruyacak þekilde çözülebileceði, rasyonel kararlarýn alýnabileceði bir siyasi ortam oluþur...
