Soma kömür madeninde yaþadýðýmýz facia medya kuruluþlarýnýn yoðun ilgisi ve yaratýlan bilgi kirliliði, bu sektörde aþýrý bir ödün düzenlemesine gidileceðe benziyor.
Benim anladýðým kadar, biz de bu sektörde yasal eksiklikler yok. Uygulama birimlerinin aymazlýðý var. Madenci, gelir vergisi ödemez, çalýþtýðý her dört yýl, beþ yýl çalýþmýþ gibi emekliliðine yazýlýr.
Devlette çalýþan üç milyon insanýmýz var. Özel sektörde yirmi milyon kiþi çalýþýyor. Her sektörün kendine göre riskleri var. Yurdumuzun her yerinde öðretmenlik, polislik, subaylýk, hâkimlik, doktorluk yapmak kolay mý? Mesleki zorluklar yanýnda bölgesel zorluklar da var. Her çalýþan, kendi sektörünün risklerinin biraz abartarak deðerlendirir, çalýþtýðý iþin çok önemli olduðuna ve daha fazla ücreti hak ettiðine inanýr.
Madencilikte, diðer sektörlere göre biraz daha fazla risk var. Bunu herkes kabul eder, bu ilave risk için de zaten ödün verilmiþ durumda. Haberlerde madencilere yasal düzenleme ile altý ikramiye verilmesi ön görülüyor. Benim tecrübem diyor ki bir yýla kalmaz, bütün kamu ve özel sektör çalýþanlarýnýn sendikalarý ikramiye adedini konuþmaya ve ikramiye talep etmeðe baþlarlar.
Bu gün için Gayri safi hâsýla fert baþýna 10.500 Dolar, net harcanabilir yýllýk 15.000TL. Bu da asgari ücretle çalýþan bir kiþinin yýllýk eline geçen miktardýr. Bildiðim kadarý ile hiçbir Batýlý ekonomide asgari ücret, fert baþýna gayri safi milli hasýla seviyesinde deðil. Bu gerçeði beþ yýl evvel IMF Baþkan yardýmcýsý Prof Ann Kruger dile getirdiðinde, tribünlere oynayan medya söylemediðini býrakmadý.
Bu medya sorumsuzluðu bizleri yetmiþli ve doksanlý yýllarýndaki ekonomik bunalýma sürükleyen önemli faktörlerden biri idi. Hatýrlayýn Lüxemburg’un ülkemize vereceði bir milyon$ için kalp krizi geçirmiþ baþbakanlýk Müsteþarý Lüxemburg’a gitme durumunda kalmýþtý. 1991 sonunda kurulan koalisyon hükümeti emeklilik yaþýný 38 e indirdiðinde medyadan hiç kimse “arkadaþ örneði var mý, kaynak dengesi saðlanýyor mu sorusunu sormadý, çünkü tribünlere oynamak vardý.
Sorumsuz davranarak ülke imkânlarýný daðýtmak çok kolay ama açacaðý yaralarý sarmak çok zordur.
Âcizane tavsiyem, madencilik sektörü ile ilgili duygu istismarýnda yarýþ halinde olan medyanýn yazýlarýna fazla itibar etmemek. Yasal düzenlemeye mutlak zaruret varsa konuyu enine boyuna tartýþtýktan sonra yapmaktýr.
