Soma kömür madeninde yaşadığımız facia medya kuruluşlarının yoğun ilgisi ve yaratılan bilgi kirliliği, bu sektörde aşırı bir ödün düzenlemesine gidileceğe benziyor.
Benim anladığım kadar, biz de bu sektörde yasal eksiklikler yok. Uygulama birimlerinin aymazlığı var. Madenci, gelir vergisi ödemez, çalıştığı her dört yıl, beş yıl çalışmış gibi emekliliğine yazılır.
Devlette çalışan üç milyon insanımız var. Özel sektörde yirmi milyon kişi çalışıyor. Her sektörün kendine göre riskleri var. Yurdumuzun her yerinde öğretmenlik, polislik, subaylık, hâkimlik, doktorluk yapmak kolay mı? Mesleki zorluklar yanında bölgesel zorluklar da var. Her çalışan, kendi sektörünün risklerinin biraz abartarak değerlendirir, çalıştığı işin çok önemli olduğuna ve daha fazla ücreti hak ettiğine inanır.
Madencilikte, diğer sektörlere göre biraz daha fazla risk var. Bunu herkes kabul eder, bu ilave risk için de zaten ödün verilmiş durumda. Haberlerde madencilere yasal düzenleme ile altı ikramiye verilmesi ön görülüyor. Benim tecrübem diyor ki bir yıla kalmaz, bütün kamu ve özel sektör çalışanlarının sendikaları ikramiye adedini konuşmaya ve ikramiye talep etmeğe başlarlar.
Bu gün için Gayri safi hâsıla fert başına 10.500 Dolar, net harcanabilir yıllık 15.000TL. Bu da asgari ücretle çalışan bir kişinin yıllık eline geçen miktardır. Bildiğim kadarı ile hiçbir Batılı ekonomide asgari ücret, fert başına gayri safi milli hasıla seviyesinde değil. Bu gerçeği beş yıl evvel IMF Başkan yardımcısı Prof Ann Kruger dile getirdiğinde, tribünlere oynayan medya söylemediğini bırakmadı.
Bu medya sorumsuzluğu bizleri yetmişli ve doksanlı yıllarındaki ekonomik bunalıma sürükleyen önemli faktörlerden biri idi. Hatırlayın Lüxemburg’un ülkemize vereceği bir milyon$ için kalp krizi geçirmiş başbakanlık Müsteşarı Lüxemburg’a gitme durumunda kalmıştı. 1991 sonunda kurulan koalisyon hükümeti emeklilik yaşını 38 e indirdiğinde medyadan hiç kimse “arkadaş örneği var mı, kaynak dengesi sağlanıyor mu sorusunu sormadı, çünkü tribünlere oynamak vardı.
Sorumsuz davranarak ülke imkânlarını dağıtmak çok kolay ama açacağı yaraları sarmak çok zordur.
Âcizane tavsiyem, madencilik sektörü ile ilgili duygu istismarında yarış halinde olan medyanın yazılarına fazla itibar etmemek. Yasal düzenlemeye mutlak zaruret varsa konuyu enine boyuna tartıştıktan sonra yapmaktır.
