GEÇEN haftaki yazýmda, yaþlýlýðýn tanýmýndan ve kötü yönlerinden bahsetmiþtim. Bu hafta avantajlý yönlerinden bahsedelim istedim. Gülmeyin, çok var, þaþýracaksýnýz.
Basel üniversitesince yapýlan bir çalýþmada, kiþilerin yaþlandýkça kendine güvenlerinin arttýðý, pozitif düþüncenin hâkim olmaya baþladýðý gösterilmiþ 85 yaþ civarýnda ki kiþiler kendilerini18 yaþýnda olduklarýndan daha mutlu hissediyorlarmýþ. Stres ve endiþe belirgin miktarda azalýyor, duygusal stabilite artýyormuþ. Hayatta pek çok þey belirginleþtiði için, nasýl bir kariyer yapacaðým, evliliðim nasýl olacak gibi endiþelerin tamamen ortadan kalkmasýyla huzur artýyormuþ. Öncelikler kalan günlerin az olduðunun fark edilmesiyle, deðiþiyormuþ. Kiþiler kendilerini olduðu gibi kabul etmeye ve çevrenin ne dediði ile ilgilenmemeye daha eðilimli oluyormuþ. Mesela bir ayakkabý veya kýyafet seçilirken, görüntünden ziyade rahatlýðýna bakýlmaya baþlanýyormuþ. Aileye daha çok zaman ayýrmak öncelik oluyor, ufak þeylerden mutlu olma þansý artýyormuþ. Kötü haberlere karþý daha az ilgiliyken, iyi haberlere daha açýk olunuyormuþ.
Yaptýklarý iþ konusunda ki tatmin, belirgin bir þekilde artýyormuþ. Associated Press & NORC Center For Public Affairs’in yaptýðý bir çalýþmaya göre, 50 ve üstü kiþilerde ki yaptýðý iþten tatmin olma oraný yüzde 92’lerdeyken, bu oran gençler de yüzde 38 miþ. Her ne kadar belirli bir yaþtan sonra beyin hücrelerinin ölmeye ve azalmaya baþladýðý bilinen bir gerçekse de, yaþlýlýðýn buna cevabý oldukça ilginç. Gençler beynin sadece bir hemisferini kullanýrken, orta yaþ ve üzeri kiþiler beynin her iki tarafýný da kullanabiliyormuþ. Böylece gençlerin aksine, detaylara fazla takýlmadan büyük resmi daha net görebiliyor,daha iyi bir þekilde sorunlarý çözüp, olaylara çok daha akýlcý bakabiliyorlarmýþ.
Yaþanmýþ olaylarýn ve bilginin toplamýný ifade eden ve sorun çözmenin temelini oluþturan ‘ kristalize zekânýn’ en yüksek noktaya çýktýðý yaþ 60’larýn sonu 70’lerin baþý olarak tespit edilmiþ. Bu durum özellikle belirli kültürlerde ki bilge kiþi ve bilgelik vasfýný çok iyi açýklýyor. Yani gençliðin enerjisine karþý, yaþlýlýðýn bilgeliði. Yani yaþlýlýk sanýldýðý gibi, insanlarýn oturup ölümü beklediði, kafasýnýn karýþmaya baþladýðý bir dönem deðil. Aksine her þeyin çok daha net ve saf olarak algýlandýðý bir dönem. Gençler farkýna varsýnlar ki, yaþlýlar onlarýn bir takým hezeyanlarýna, býyýk altý gülerek bakýyorlar. Yazýmý, çok sevdiðim bir film ‘This must be the place’de Sean Penn’in canlandýrdýðý emekli rock yýldýzý Cheyenne’nin bir repliði ile bitirmek istiyorum. ‘Bir gün, farkýna varmadan ‘Hayatým þöyle olacak’tan ‘hayat bu noktasýna geçilir.’ Yaþlýlýðý ve bilgeliði en iyi özetleyen cümlelerden biridir bu. Saðlýcakla kalýn!
