Bir iki gündür basýnda çýkan çalýþanlarýn yemek kartýný alýþveriþte kullanamayacaðýna iliþkin haberler sonrasýnda okurlarýmýzdan da bol sayýda sorular aldýk. Tüm emekçiler ve çalýþanlar gibi iþverenler de iþyerinin verdiði yemek kartý ile marketten gýda alýþveriþi yapýlmasýnýn yasaklanýp yasaklanmadýðýný sorgulamaya baþladý.
7420 sayýlý Kanunla, iþverenlerce, iþyerinde veya müþtemilatýnda yemek verilmeyen durumlarda çalýþýlan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 lirayý aþmayan kýsmý, nakit olarak ödense dahi gelir vergisinden istisna tutulmasýna iliþkin düzenleme yapýlmýþ ve 1 Aralýk 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ilgili düzenleme yürürlüðe girmiþtir.
Yemek kartý ile yapýlan ödemenin günlük 51 lirayý aþmayan kýsmýndan vergi SGK primi alýnmayacaðý, ancak günlük 51 lirayý aþan kýsým ise vergi SGK primi kesintisine tabi olacaktýr.
Yine bu konuda, SGK tarafýndan yayýnlanan 2022/22 sayýlý "Yemek Bedeli" konulu genelgenin hükümlerinde "Yemek kartlarýna/çeklerine/kuponlarýna yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu kartlarýn/çeklerin/kuponlarýn yalnýzca yemek yenilmesi amacýyla kullanýlmasý gerekmektedir." ifadesi yer almaktadýr. Kesinlikle katýlmadýðýmýz bu görüþün, 7420 sayýlý Kanun öncesindeki alýþkanlýktan kalma yanlýþ ve hatalý bir görüþ olduðuna inanýyorum. Düþünsenize, iþçiye nakit olarak her iþ günü için 51 TL nakit ödediðinizde gelir vergisi ve SGK primi kesilmiyorken, yemek kartýna yüklendiðinde neden kesilsin?
Esasen bu düzenleme öncesinde de yemek kartlarýyla yemek yenilmesinin dýþýnda marketlerde yemek veya gýda hariç farklý kategorilerde kullanýlmasý halinde çeþitli riskler olduðu bilinmektedir. Diðer bir deyiþle yemek kartlarýnýn yemek ve gýda hariç farklý kategorilerde kullanýlmasý 7420 sayýlý "Gelir Vergisi Kanunu ile Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun"un çýktýðý 9 Kasým 2022 tarihinden öncesinde de riskli bir uygulamaydý.
Bugüne kadar hiçbir yasal düzenlemede yemek kartlarý ile market alýþveriþi yapýlabileceðine dair de bir düzenleme bulunmuyordu. Ancak buna raðmen, uygulamada birçok markette çalýþanlar yemek kartlarý ile market alýþveriþi yapmaktadýr.
Ayrýca özellikle de belirtmek gerekir ki iþçinin yemek kartý marketten gýda alýþveriþi yapabilmesine itiraz edilmesinin hiçbir nedeni olmadýðý gibi, son derece de insani ve doðru bir uygulamadýr.
Malum olduðu üzere marketler de hazýr yemek ve/veya tüketime hazýr gýda satýþý da yapýlmakta, bu anlamda gýdanýn piþmiþ olarak veya çið olarak alýnmasý arasýnda fark bulunmamaktadýr.
SGK açýsýndan eleþtirilmesi gereken hususun yemek yardýmý bakiyesinin marketlerde gýda alýmýnda kullanýlmasý olmamasý gerektiði, buna mukabil marketlerde gýda dýþýnda elektronik, altýn, milli piyango bileti, giyim vs. alýmýnda kullanýlmasý olduðunu düþünüyorum. Esasen yukarýda açýkladýðým üzere bunun bile bir eleþtiri konusu yapýlmamasý, limitler dahilinde nakit olarak verilebilecek her iþ günü için 51 TL tutara kadar Gelir Vergisi+SGK primi talep edilmemesi gerekir.
Kaldý ki, nakit olarak ödense dahi limitler dahilinde gelir vergisi ve SGK primi alýnmayan bir tutardan sýrf markette gýda alýþveriþi yapýlmasý savýyla SGK primi talep edileceðinin iddia edilmesi hayatýn olaðan akýþýna aykýrý olduðu gibi, yemek olarak yüklenmiþ bir tutarýn nerede harcandýðýný iþverenin takip etme yükümlülüðü de yoktur.
