Çalışanlara yapılan yemek yardımında vergi ve SGK istisnası ile önemli değişiklikler yapılmıştı.
Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulu tarafından alınan kararla yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin %23,65'inin (2022 Aralık ayı için 51,01.-TL) ister nakit ödensin, isterse de yemek kartı (metropol, sodexo, multinet gibi) prime esas kazançtan istisna tutulmasına karar verilmişti. Yemek bedelinin en az asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir.
Yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması gerekmektedir.
Diğer bir ifadeyle yemek yenilmesinin dışında bir amaçla kullanılabilecek kartların/çeklerin/kuponların SGK primine dahil edilmesi gerekmektedir. Çalışana yemek yenilmesi amacıyla verilen kartın (ayni yardımın), yemek dışında farklı kategoride alışveriş imkânı sunulması durumunda SGK primine tabi tutulmadığı, prime esas kazancın eksik bildirildiği SGK tarafından tespit edilirse; işverenlerin karşısına aybaşına iki asgari ücret idari para cezası, asgari ücret desteğinin iptali ve doğan prim borçlarının işverenden gecikme zammı ve cezası ile tahsili riskleri çıkabilecektir.
Dolayısıyla çalışan brüt asgari ücretli olarak çalışıyorsa ve çalışana yemek yardımı yapılacaksa yemek yardımının asgari ücrete ek olarak yapılması gerekir. Çalışan brüt asgari ücret alırken, yemek bedelinin brüt asgari ücret içinde yer aldığının kabul edilmesi mümkün değildir.
Aynı işyerinde çalışan bazı sigortalılara işyerinde veya müştemilatında, bazı sigortalılara da yemek verme hizmetini sağlayan yerlerde yemek verilmesi durumunda;
İşyerinde veya müştemilatında yemek hizmeti verilmesi halinde, işverenler tarafından ödenen yemek bedelleri sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Ancak, işyeri veya müştemilatı dışındaki yerlerde yemek hizmeti verilmesi halinde ise ilgisine göre prime dahil edilip edilmeyeceği tespit edilecektir.
İşyerinde yemek hizmeti verilirken, üçüncü kişilerden fatura karşılığı temin edilen yemekler işyerinde çalışanlara sunuluyorsa bu durumda yemek bedelinin tamamı sigorta priminden istisna kabul edilecektir.
Diğer yandan işyerinde yemek hizmeti verilirken üçüncü kişilere fatura karşılığı ödeme yapılıyor ve çalışanlar işyeri dışında yemek hizmetinden yararlanıyorsa günlük 51,01 TL'ye kadar istisna uygulanması mümkün olacaktır.
Son olarak işyerinde yemek hizmeti verilirken; yemek kartı veya kuponu gibi araçlarla yapılan ödemeler de belirlenen günlük 51,01 TL kadar sigorta priminden istisna tutulabilecektir.
İşyerinde yemek hizmeti verilmesi SGK mevzuatına göre istisna uygulanmasına engel kabul edilmemiştir. İşyerinde yemek hizmeti verilirken dahi, çalışanlara sağlanan nakdi veya ayni yemek yardımı gibi ek menfaatler, kanaatimize göre aynı güne denk gelmemek kaydıyla istisna kapsamına alınmıştır.
Bazı çalışanlara yemek hizmeti verilirken, bazı çalışanların yemek kartı, nakdi yemek yardımı ödemelerinden yararlanması halinde uygulanacak istisna hayatın olağan akışına uygun olarak kullanılmalıdır. Hem işyerindeki yemekten yararlanıp, hem de nakit veya yemek kuponu ile istisna sağlanması doğru değildir.
Örneğin çalışanlara sağlanan yemekhane hizmeti varken, çalışan yemekhane hizmetinden yararlanıp, aynı gün için yemek kartı ile yemek yardımı alıyorsa bu durumda istisna uygulanması mümkün değildir. Ancak çalışan uzaktan çalışma, işveren tarafından başka bir adrese geçici görevlendirme gibi nedenlerle işyerinde yemekhane hizmetinden yararlanamıyorsa işveren tarafından çalışana sağlanan yemek kartı SGK priminden 51,01 TL'ye kadar muaftır.
