Arabuluculuk, toplumsal sulhun oluşması, sorunların suça veya haksız fiile dönüşmeden çözülmesi adına önemli bir çözüm yolu. Gün geçtikçe gelişiyor. Özellikle son yargı paketi ile arabulucu sayısının artması da gündemde.
ARABULUCULUK HAFTASI
Arabuluculuk siciline ilk kayıt tarihi olan 14 Kasım arabuluculuk günü; bulunduğu hafta ise arabuluculuk haftası olarak kabul ediliyor. Bu vesile ile düzenlenen bir toplantıya pazartesi günü katıldım. Türkiye Barolar Birliği konferans salonundaki toplantı, Adalet Bakanımız Sayın Yılmaz Tunç'un katılımı ile gerçekleşti. Toplantıyı Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri Platformu (TURAMEP) düzenlemişti. İşte bugün bu toplantıya dair izlenimlerimi sizinle paylaşmak istiyorum.
TURAMEP ÖNEMLİ BİR GÖREV ÜSTLENMİŞ
Türkiye'deki arabuluculuk merkezlerini bir araya getiren ulusal ve uluslararası organizasyon kabiliyetiyle sivil bir inisiyatif ve işbirliği ağı TURAMEP. Arabuluculuk hizmetlerinin kalitesinin artması adına özellikle merkezlere ve arabuluculara dönük önemli işlere imza atıyor. Arabulucu Danışma Hattı mesela, çok önemli bir proje. Arabuluculara 12.00-17.00 arasında uzman isimler destek veriyor, sorularını yanıtlıyor. Şimdilerde ise ücretsiz eğitim projesini gündeme almışlar. Tüm bunların yanında, pazartesi günü "forum" tadında bir organizasyona imza attı. Sorunlara ve çözümlere konuşma zemini sunması çok isabetli oldu. Özellikle Başkan Nihat Şimşek ve Başkan vekili Harun Uyanıkoğlu'nu ve diğer yöneticileri tebrik ediyorum.
ARABULUCUYA GÜVEN YÜKSEK
Yargı yüküne oranla "az" sayıda dosyayı çözse de, arabuluculara dair güvenin yapılan anketlerde %80 olduğunu öğrendim. Arabuluculuk mesleğine eski bakan, milletvekili, genel müdür, Yargıtay üyesi olan kimselerin iltifat etmesi, "kaliteyi arttırıcı" bir durum. Gerek dosya sayılarının artması, kararların tatmin edici bulunması arabuluculuk mesleğinin olgunlaştığına işaret ediyor. Bu da aslında hükümete "yeni bir düzen", "yeni bir zemin" oluşturulması ödevi yüklüyor bence. Bir başka yönü de var meselenin. Giderek artan arabulucu sayısı, mesleki olarak "sahayı" kurallar ile domine eden, uygulama birliği sağlayan, etik ilkeleri belirleyen bir çatı yapıya da ihtiyaç duyuyor.
ADALET BAKANININ İLGİSİ
Sayın Bakan çok önemli bir çerçeve çizdi. Arabuluculuk mesleğinin 11 yıllık geçmişini özetledi ve ekledi: "Meclisteki alt komisyon üyeliğinden Adalet bakanlığına kadar arabuluculuk meselesinin içinde yer aldım, çözüme katkısını da ihtiyaçlarını da iyi biliyorum". Bu önemli bir dönüm noktası arabuluculuk için. Hatta Sayın Bakan, arabuluculuğun kamu için bir başka önemine dikkat çekti. Bir mahkemenin yılda ortalama 500 davayı karara bağladığı bu dönemde, arabuluculuğun yılda 760 mahkemenin iş yüküne bedel uyuşmazlığı çözdüğünü belirtti. Düşünün arabuluculuk olmasa devlet, her yıl 760 hakim, müdür ve katip atamak zorunda kalacaktı, tüm bu maliyet arabuluculukla ortadan kalkmış oldu.
BAROLAR BİRLİĞİNİN ÖNERİSİ
Toplantıda konuşan Barolar Birliği Başkanı, arabuluculuk süreçlerinin bazıları için zorunlu avukat tayini konusunun gündeme alınmasını önerdi. Böyle bir uygulamanın çözümleri daha da hızlandıracağını, vatandaşın hak kayıplarının önüne geçebileceğini ileri sürdü. Arabuluculuğun "başarılı" olmasının altında yatan sebebin "hukukçular" tarafından icra edilmesine dair yaptığı vurgu da önemliydi.
YILLAR SÜREN SORUNLARI ÇÖZÜYOR
Isparta'da 1969 yılından buyana süren miras meselesini mahkemeler çözemediği halde arabuluculuk bir haftada çözüyor. Aynı durum İzmir'deki 46 yıllık, Konya'daki 40 yıllık sorunlar için de geçerli. Kira konusunda 278 bin uyuşmazlığın, 115 binini anlaşma ile çözüyor bu kurum. 115 bin yeni dava açılmamış oluyor. Sadece dava açılmamış olmuyor, mesele bir ceza dosyasına dönüşmeden sonuçlanıyor. Aynı durum kat mülkiyeti, komşuluk hukuku, ticari uyuşmazlıklar için de geçerli.
YENİ KANUN ŞART
Gerek TURMEP'in gerekse Adalet Bakanlığı bürokratların üzerinde çalıştığı bir arabuluculuk taslağı var. Hem kapsamı genişletiyor hem de uygulamayı düzenliyor. Kurumsal yapılar öngörüyor. Denetlenebilir mekanizmalar getiriyor bu taslak. Bu bağlamda tüm arabulucuların bu sürece katkı sunması ve bu yeni yasayı talep etmesi gerekiyor.
