Arabuluculuk, toplumsal sulhun oluþmasý, sorunlarýn suça veya haksýz fiile dönüþmeden çözülmesi adýna önemli bir çözüm yolu. Gün geçtikçe geliþiyor. Özellikle son yargý paketi ile arabulucu sayýsýnýn artmasý da gündemde.
ARABULUCULUK HAFTASI
Arabuluculuk siciline ilk kayýt tarihi olan 14 Kasým arabuluculuk günü; bulunduðu hafta ise arabuluculuk haftasý olarak kabul ediliyor. Bu vesile ile düzenlenen bir toplantýya pazartesi günü katýldým. Türkiye Barolar Birliði konferans salonundaki toplantý, Adalet Bakanýmýz Sayýn Yýlmaz Tunç'un katýlýmý ile gerçekleþti. Toplantýyý Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri Platformu (TURAMEP) düzenlemiþti. Ýþte bugün bu toplantýya dair izlenimlerimi sizinle paylaþmak istiyorum.
TURAMEP ÖNEMLÝ BÝR GÖREV ÜSTLENMÝÞ
Türkiye'deki arabuluculuk merkezlerini bir araya getiren ulusal ve uluslararasý organizasyon kabiliyetiyle sivil bir inisiyatif ve iþbirliði aðý TURAMEP. Arabuluculuk hizmetlerinin kalitesinin artmasý adýna özellikle merkezlere ve arabuluculara dönük önemli iþlere imza atýyor. Arabulucu Danýþma Hattý mesela, çok önemli bir proje. Arabuluculara 12.00-17.00 arasýnda uzman isimler destek veriyor, sorularýný yanýtlýyor. Þimdilerde ise ücretsiz eðitim projesini gündeme almýþlar. Tüm bunlarýn yanýnda, pazartesi günü "forum" tadýnda bir organizasyona imza attý. Sorunlara ve çözümlere konuþma zemini sunmasý çok isabetli oldu. Özellikle Baþkan Nihat Þimþek ve Baþkan vekili Harun Uyanýkoðlu'nu ve diðer yöneticileri tebrik ediyorum.
ARABULUCUYA GÜVEN YÜKSEK
Yargý yüküne oranla "az" sayýda dosyayý çözse de, arabuluculara dair güvenin yapýlan anketlerde %80 olduðunu öðrendim. Arabuluculuk mesleðine eski bakan, milletvekili, genel müdür, Yargýtay üyesi olan kimselerin iltifat etmesi, "kaliteyi arttýrýcý" bir durum. Gerek dosya sayýlarýnýn artmasý, kararlarýn tatmin edici bulunmasý arabuluculuk mesleðinin olgunlaþtýðýna iþaret ediyor. Bu da aslýnda hükümete "yeni bir düzen", "yeni bir zemin" oluþturulmasý ödevi yüklüyor bence. Bir baþka yönü de var meselenin. Giderek artan arabulucu sayýsý, mesleki olarak "sahayý" kurallar ile domine eden, uygulama birliði saðlayan, etik ilkeleri belirleyen bir çatý yapýya da ihtiyaç duyuyor.
ADALET BAKANININ ÝLGÝSÝ
Sayýn Bakan çok önemli bir çerçeve çizdi. Arabuluculuk mesleðinin 11 yýllýk geçmiþini özetledi ve ekledi: "Meclisteki alt komisyon üyeliðinden Adalet bakanlýðýna kadar arabuluculuk meselesinin içinde yer aldým, çözüme katkýsýný da ihtiyaçlarýný da iyi biliyorum". Bu önemli bir dönüm noktasý arabuluculuk için. Hatta Sayýn Bakan, arabuluculuðun kamu için bir baþka önemine dikkat çekti. Bir mahkemenin yýlda ortalama 500 davayý karara baðladýðý bu dönemde, arabuluculuðun yýlda 760 mahkemenin iþ yüküne bedel uyuþmazlýðý çözdüðünü belirtti. Düþünün arabuluculuk olmasa devlet, her yýl 760 hakim, müdür ve katip atamak zorunda kalacaktý, tüm bu maliyet arabuluculukla ortadan kalkmýþ oldu.
BAROLAR BÝRLÝÐÝNÝN ÖNERÝSÝ
Toplantýda konuþan Barolar Birliði Baþkaný, arabuluculuk süreçlerinin bazýlarý için zorunlu avukat tayini konusunun gündeme alýnmasýný önerdi. Böyle bir uygulamanýn çözümleri daha da hýzlandýracaðýný, vatandaþýn hak kayýplarýnýn önüne geçebileceðini ileri sürdü. Arabuluculuðun "baþarýlý" olmasýnýn altýnda yatan sebebin "hukukçular" tarafýndan icra edilmesine dair yaptýðý vurgu da önemliydi.
YILLAR SÜREN SORUNLARI ÇÖZÜYOR
Isparta'da 1969 yýlýndan buyana süren miras meselesini mahkemeler çözemediði halde arabuluculuk bir haftada çözüyor. Ayný durum Ýzmir'deki 46 yýllýk, Konya'daki 40 yýllýk sorunlar için de geçerli. Kira konusunda 278 bin uyuþmazlýðýn, 115 binini anlaþma ile çözüyor bu kurum. 115 bin yeni dava açýlmamýþ oluyor. Sadece dava açýlmamýþ olmuyor, mesele bir ceza dosyasýna dönüþmeden sonuçlanýyor. Ayný durum kat mülkiyeti, komþuluk hukuku, ticari uyuþmazlýklar için de geçerli.
YENÝ KANUN ÞART
Gerek TURMEP'in gerekse Adalet Bakanlýðý bürokratlarýn üzerinde çalýþtýðý bir arabuluculuk taslaðý var. Hem kapsamý geniþletiyor hem de uygulamayý düzenliyor. Kurumsal yapýlar öngörüyor. Denetlenebilir mekanizmalar getiriyor bu taslak. Bu baðlamda tüm arabulucularýn bu sürece katký sunmasý ve bu yeni yasayý talep etmesi gerekiyor.
