Ýki yýl önce, 11-17 Mayýs 2011’de Bilinmeyen Sinemalar Film Festivali’ni düzenlemiþtik. Dýþiþleri Bakanlýðý’nýn, Birleþmiþ Milletler En Az Geliþmiþ Ülkeler Konferansý çerçevesinde bu konferansýn yan kültürel etkinliði olarak yer alan festivalde, Afrika’dan Asya’ya, Amerika’ya toplam 48 ülkeden 36 film göstermiþtik. Dünyanýn en yoksul sayýlabilecek bu ülkelerin sosyal problemleri, tarihi geçmiþleri ve manevi zenginliklerine dair genel film gösterim aðýna çýkamayan bu çalýþmalar sinema meraklýlarý için farklý bir deneyim olmuþtu. Sonraki yýl tekrarlamayý düþündüðümüz festivalde bu kez sadece bu kýtalar deðil, dünyanýn diðer yörelerinden de belli sinematografik ve insani deðerler taþýyan filmlerden bir seçme yapmayý düþünüyorduk.
***
Bazý þartlarýn ve vesilelerin bir araya gelmesiyle ortaya çýkabilecek festivallerden birini bu yýl Haziran ayýnda düzenlemeyi planlýyoruz. Türkiye’nin de üyesi bulunduðu D-8 ve ECO teþkilatlarýný kapsayan düzenlemede, yine görece az bilinen sinemalardan örnekler getirilmesi düþünülüyor. D-8, “Geliþmekte Olan 8 Ülke”, ECO ise “Ekonomik Ýþbirliði Teþkilatý” olarak 10 ülkeden müteþekkildir. D-8 ve ECO, aslolarak iktisadi iþbirliðini gözeten kuruluþlardýr. D-8’in genel merkezi Ýstanbul’da, ECO’nunki Tahran’dadýr. D-8 ülkeleri Türkiye, Mýsýr, Ýran, Pakistan, Bangladeþ, Nijerya, Malezya ve Endonezya’dýr. 1970’lerde Türkiye, Ýran ve Pakistan’ýn iktisadi iþbirliðinden hatýrladýðýmýz RCD’nin devamý niteliðindeki ECO’ya üye ülkeler ise Türkiye, Ýran, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kýrgýzistan, Türkmenistan, Tacikistan, Afganistan ve Pakistan’dýr. Geniþlemesi 1992’ye giden ECO, kuruluþu Türkiye’nin insiyatifiyle 15 Haziran 1997’de gerçekleþen D-8 ülkeleri arasýnda ekonomik anlamda iliþkiler geliþtirilir ve belli atýlýmlar ortaya konulurken, kültürel anlamda aslýnda ortak deðerlere sahip olunmasýna raðmen pek öne çýkan bir faaliyet veya faaliyetler dizisi gerçekleþtirilememiþtir. Oysa sözkonusu toplumlarýn ortak tarihi geçmiþleri, sosyal özellikleri ve kültürel yapýlarý vardýr ve bu ortaklýklarýn yanýnda çok geniþ bir coðrafyaya yayýlmalarý hasebiyle çeþitlilik arzeden kültürel özellikleri ortaya çýkmaktadýr. Bu kültürel deðerler ve verimler arasýnda en fazla öne çýkan sanat dallarýndan biri ise sinemadýr.
***
Dünya sinemasýnýn geneline baktýðýmýzda, Hollywood yapýmlarýnýn hakim olduðu gösterim süreçleri ve daðýtým aðlarýnýn hakim olduðu bir yapý göze çarpmaktadýr. Öte yandan ikincil manada Avrupa sinemasýnýn ve kuruluþlarýnýn, festivallerinin öne çýktýðýný görmekteyiz. Diðer bölge ve ülke sinemalarý ise, Hindistan, Çin, Rusya ve Kore dýþýnda bilinilirlik anlamýnda pek bir varlýk gösterememekte, sinemasal deðerlerine raðmen genel sinema arenasýnýn kýyýsýnda bulunmaktadýrlar. D-8 ve ECO ülkeleri, Asya’nýn en güneydoðu ucundan baþlayýp, Ortaasya’dan geçerek Avrasya havzasýndan, Afrika’nýn ortasýna çok geniþ bir coðrafyaya yayýlmaktadýr. Ýþte bu coðrafyanýn sinemasal verimlerini ve fikri birikimini bir Avrasya film festivali esprisinde festival organizasyonu bünyesinde bir araya getirmek; örneðin, Avrupa ülkeleri arasýndaki sinemasal iþbirliðini temsil eden ve ortak-yapýmlarýn ortaya çýkmasýný saðlayan Eurimages benzeri bir oluþuma gitmek, festivali üye ülkeler arasýnda dolaþtýrmak, film marketler tesis ederek iliþkileri güçlendirmek böylesi bir faaliyetin ana hedefi olmalýdýr.
