"Yeni dünya"dan sýkça bahseder olduk!
Savaþlar, kanallar, koridorlar ve paylaþým...
Maalesef bunlar yeni dünya için olmazsa olmaz oldu.
Yani Ukrayna ile gün yüzüne çýkan paylaþým savaþýnýn, bölgeselden daha fazla küresel anlamý olduðunu giderek daha net görebiliyoruz.
Gazze'deki zulmün de, zulmü yapanýn da, yapana seyirci kalanlarýn da, nihai hedefleri vardýr ve biz bu hedefler gölgesinde kalmamak için, kendi "milli politika"larýmýzý üretmekten mesulüz.
"Türk Dünyasý" ana baþlýklý tema, artýk sadece duygusal retorik taþýmýyor.
Ve sadece þairlerin, yazarlarýn, aydýnlarýn ülküsü ve konusu deðildir.
Yeni dünya inþasýnda Türk Devletleri, ciddi bir aktördür.
Türk Devletleri ana baþlýklý tema, Türkiye dýþ politikasýnýn merkezine oturtuldu. Bu oldukça önemli bir hamle ama bu konu bir taraftan Ýngiltere ve ABD merkezli siyasi aklýn radarýnda, diðer taraftan Rusya ve Çin'in merak merkezinde...
Bölgenin esas etkili gücü, þu anda Rusya'dýr. Giderek Türkiye de, ciddi eksen olmanýn peþinde.
Ve tabii Türkiye baþarýlýda!
Son hamleleri ile uzun yol kat etmeye nail olmuþ gözüküyor.
Ama reel-politik bize farklý gerçekleri de anlatmaktadýr.
Kafkasya ve Orta Asya, çok kutuplu dünya inþasýnda önemli bir halkadýr.
Bu halkayý derinleþtirmek için ise, olaylar üzerindeki etkiyi de artýrmak gerekiyor.
Ekonomik iþbirlikleri ve refah bu durumda olmazsa olmaz konulardýr.
Türkiye cazibe merkezidir ve her zaman arzu edilen budur.
Konuyu sadece hükümetler arasý iliþkiler modunda ayakta tutmak mümkün olabilir ama derin iz býrakmak için halka yayýlmasý gerekiyor.
Türkiye'de yabancý oturma izinlerine karþý artan sýnýrlamalarýn, Türk devletlerinden olan vatandaþlara da yansýmasý; ciddi soru iþaretlerine yol açmaktadýr.
Evet, düzensiz göç olayýna hiç bir devlet izin vermiyor ve vermemesi gerekiyor, ama burada uzun vadede ortaya çýkabilecek sorunlarý da; gözden kaçýrmamamýz gerekiyor.
Türkiye'de oturma izinleri sertleþtikçe, Türk devletlerinden çalýþmak için gelenlerin, yeni cazibe merkezi Rusya olmaya baþladý.
Aslýnda bu yeni bir alan deðil. Zaten Rusya, her zaman Türkistan coðrafyasý insanlarý için ekmek kapýsýydý ve halen de öyledir.
Türkiye'nin verdiði geniþ fýrsatlar daralmaya baþladýkça, Türk devletlerinden olanlarýn yeniden yüzünü Rusya'ya çevirmesi, doðal sonuç olarak görülmelidir.
Orta Asya ve Kafkasya'da sadece petrol zengini insanlar yaþamaz, zengin oligarklar dýþýnda, orta sýnýf ve altý da var. Ve Türkiye'de eðer sadece zenginlerin gelmesi için þartlar müsait olup, orta sýnýf ve altýna sýnýrlama olursa, esas maya olan bu sýnýf, ne tarafa evrilirse; ilerideki politikalarýn rengini belirler.
Türk devletlerindeki refah ve sosyal adalet, geniþ halka yayýlmazsa, bu ileride sorun oluþturur.
Kazakistan bu sorunu çözmede daha akýllý politikalar üretmektedir.
Bunu yaygýnlaþtýrma konusunda, "Türkiye ilham verici olabilir".
Demokrasi, hukuk, adalet ve refah meselesinde de insanlar daha fazla baþarý görmek ister.
Rusya toplumunda da "düzensiz göç" konusuna, özellikle Orta Asya'dan gelenlere bir mesafe ve eleþtiri vardýr.
Ama diðer taraftan devlet oturumlarýný kolaylaþtýran yöntemlere de baþvurmaktadýr.
Hatta vatandaþlýk konusu bile kolaylaþtýrýlýyor.
"Ýpek yolu hattý"na Ýngiltere'nin meraký hep vardýr.
Þimdi ise, Ýsrail, o coðrafyaya "musallat olmuþ" durumda.
Ýran, Çin ve hepsi sýrada...
Türk Devletleri bu realiteyi göz önünde bulundurarak, Rusya ve Türkiye eksenine uymaktadýr.
Tabii birde zenginlerin paralarýnýn Londra ve diðer Batý þehirlerinde saklandýðýný da bilmiyor deðiliz!
Yani coðrafyayý analiz ederken, tüm dengeleri göz önünde bulundurmalýyýz.
Türkiye'nin, Türk Devletleri ile yeni stratejileri, yeni dünya motivasyonuna göre daha hassas temellere dayanmalý.
Burada en önemli husus ise, toplumlarýn bir birine entegre olunmasýdýr. Mental farklýlýklar, gelenekler, siyaset yapma yöntemleri hepsi ayrý ayrý ana baþlýktýr.
Dolayýsý ile yakýn yüzyýlda üzerimize düþen önemli husus, Türk devletleri üzerine üreteceðimiz yeni projeksiyon olmalýdýr.
Türk devletleri ile iliþkilerin halklarýn beklentileri dikkate alýnarak, dizayn edilmesi elzemdir.
Sadece zengin iþ adamlarý, memur veyahut oligarþi yapý ile iþ tutulursa, bunun adý menfaat ittifaký olur.
Kardeþlik ittifaký için, farklý motivasyonlar da gereklidir.
