ABD eski Dýþiþleri Bakaný Condoleezza Rice Ortadoðu’da bütün haritalarýn deðiþeceðini söylemiþti. Bu konudaki düþüncelerimi o günden beri, ortak yazýlmýþ bir kitap da dahil, birçok yerde ifade ettim. Bu bölgenin haritasý bu topraklar üzerinde yaþayanlarca çizilmemiþti. Baþta Ýngiltere olmak üzere bu bölge Avrupa tarafýndan þekillendirildi. Buna biz dahil deðiliz, tarih kitaplarýmýz büyük zafer sonucu devletimizi yarattýðýmýzý yazar ve tüm vatandaþlarýmýz tarafýndan kabul edilir ve kutlanýr. Bayan Rice ise sýnýrlarý deðiþecek ülkeler arasýnda bizim de olduðumuzu söylemiþti. Deðiþmek her zaman küçülmek anlamýna gelmez ama biz büyümeyi hem sýnýrlarýmýzý geniþletmek olarak algýlarýz hem de buna büyük güçlerin engel olacaðýný düþünürüz. Suriye ile köyleri bile birbirinden ayýran bir sýnýrýmýz vardýr ve bu da tüm sýnýrlarýmýz gibi kutsal sayýlýr. Oysa büyük güçler sýnýrlarý oluþturan bir sebep olmadýðýna ve bunlarýn geçmiþteki güçlerin deðiþmesi ile politika deðiþtirilirse deðiþeceðine inanýlýr. Dünyadaki dengeler duygusal olarak belirlenir: Mesela ABD ile Rusya’nýn birbirlerine düþman olduðu uzun bir dönemin belirleyici düþüncesidir. Bu yapýda Avrupa ABD ile Rusya Çin ile dost olarak düþünülür. Oysa gerçek bunun tam tersidir çünkü ittifak ve düþmanlýk duygusal nedenlere dayanmaz. Rusya ile Çin ayný ideolojiye sahip olduklarýndan, ABD ve Avrupa ayný kültürel kökten geldikleri için neredeyse birbiriyle kardeþ sayýlmýþtýr. Aslýnda siyasal birliktelikler, dünyadaki siyasi yapýnýn ve önümüzdeki geliþmelerin etkisi sonucu belirlenir.
Avrupa’nýn ABD’nin ayrýlmaz bir dostu olduðu yanlýþtýr. ABD Ortadoðu’daki zengin enerji kaynaklarýný ve ulaþým yollarýný ekonomik rekabet nedeni ile Avrupa’nýn kontrolü dýþýna çýkarmak istemektedir. Eðer söylenen doðruysa ve Ortadoðu haritasý yeniden çizilecekse bu nasýl olacaktýr? Bu sorunun çözümünde ülkemiz vardýr. ABD ve Rusya enerjinin çýkarýlmasýnda ve naklinde Türkiye’nin etkili olmasýna karþý deðildir. Çin’in Avrupa ile iliþkileri ekonomik düzeyde tutulacak ve her ikisi ihracata dayalý ekonomileri olduðu için rekabet edecektir. Askeri ve siyasi açýdan Çin’in Doðudaki, yani Atlas Okyanusu çevresindeki faaliyetleri ABD tarafýndan engellenecek, batý sýnýrýndan itibaren sorumluluk Rusya’da olacaktýr. Önümüzdeki günlerde Çin’de bir soy mücadelesi baþlarsa þaþýrmayalým.
***
Bölgemizdeki sýnýrlar görünüþ itibariyle hiç deðiþmeyebilir. Ancak bazý federatif cumhuriyetler oluþabilir. Bu çevremizde bazý bölünmeleri yaratabilir ama hem ABD hem Rusya böyle yönetildikleri için bu yapýyý savunabilirler. Ülkemizde böyle bir yapýnýn þekli bölünmeyle oluþmayacaðýný, ama bazý küçük oluþumlarýn bize yaklaþacaklarýný düþünüyorum. Ancak bunu Osmanlý Devletinin yenilenmesi olarak düþünmek büyük bir hatadýr. Türkiye gücünün arttýðýný deðil daha büyük sorumluluk yükleneceðini düþünmelidir. Bunu bir topluluðu kontrol etmek olarak deðil, onlarla birlikte ve eþit þartlarda yaþamak olarak algýlamalýdýr.
Bugüne kadar çevremizdeki topluluklara farklý diye ve bazen düþman olarak baktýk. Mesela Yunanistan ile birlikte yaþayabiliriz. Onlarla yaptýðýmýz savaþ bir dýþ gücün operasyonu idi ve kendilerini dost, Yunanistan’ý düþman yaptýlar. Bundan sonra aklýmýz duygularýmýzýn önünde olmalýdýr.
