Emzirme ödeneði, doðum yapmasý halinde sigortalý kadýna veya sigortalý olmayan karýsýnýn doðum yapmasý halinde sigortalý erkeðe verilir. Ayrýca hizmet akdine tabi ya da kendi adýna ve hesabýna yaptýklarý çalýþmalarýndan dolayý gelir veya aylýk alan kadýna ya da gelir veya aylýk alan erkeðin sigortalý olmayan eþine emzirme ödeneði ödenir.
Diðer yandan, 5(a) ve 5(g) kapsamýnda sigortalý kadýn ile ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalýþan kadýn sigortalýlar da emzirme ödeneðinden yararlanabilmektedir. Yine 5(a) ve 5(g) kapsamýnda sigortalý erkek ile ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalýþan sigortalý erkeðin, herhangi bir kapsamda sigortalý olmayan doðum yapan eþi içinde emzirme ödeneði verilmektedir.
5510 sayýlý Kanunun 16. Maddesine göre analýk sigortasýndan sigortalý kadýna veya sigortalý olmayan karýsýnýn doðum yapmasý nedeniyle sigortalý erkeðe her çocuk için yaþamasý þartýyla doðum tarihinde geçerli olan tutarda emzirme ödeneði verilmektedir.
Emzirme Ödeneðinin Þartlarý
Sigortalý kadýna veya sigortalý olmayan eþinin doðum yapmasý halinde sigortalý erkeðe emzirme ödeneði verilebilmesi için;
-Hizmet akdine tabi (4/a'lý) çalýþan sigortalýlar için, doðumdan önceki bir yýl içinde en az 120 gün kýsa vadeli sigorta kollarý primi bildirilmiþ olmasý,
-Kendi adýna ve hesabýna (4/b li) çalýþan sigortalýlar için, doðumdan önceki bir yýl içinde en az 120 gün kýsa vadeli sigorta kollarý primi yatýrýlmýþ ve genel saðlýk sigortasý primi dahil prim ve prime iliþkin her türlü borçlarýnýn ödenmiþ olmasý,
-Doðumun canlý gerçekleþmiþ olmasý
Þarttýr. Emzirme ödeneðinin talep edilmesinde hak düþürücü süre, hakkýn doðduðu tarihten itibaren beþ yýldýr.
Sigortalý çalýþan erkeðin sigortalý olmayan eþinin süt parasý alabilmesi için medeni kanuna göre evlenmiþ olmalarý gerekmektedir. Ayrýca bu nikahýn bebeðin doðum tarihinde kýyýlmýþ olmasý þartý aranacaktýr. Ancak sigortalý kadýnýn doðum yapmasý halinde, emzirme ödeneði ödenebilmesi için doðum tarihinde evli olma þartý aranmayacaktýr.
Emzirme ödeneðine hak kazanan sigortalýlardan sigortalýlýðý sona erenlerin, bu tarihten baþlamak üzere 300 gün içinde çocuklarý doðarsa, sigortalý kadýn veya eþi analýk sigortasý haklarýndan yararlanacak sigortalý erkeðe, doðum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödenmiþ olmasý þartýyla emzirme ödeneði verilebilecektir.
Emzirme Ödeneði Tutarý
SGK Yönetim Kurulu'nun 2009 yýlýnda aldýðý karar gereðince emzirme ödeneði, her yýl bir önceki yýl için Türkiye Ýstatistik Kurumu tarafýndan açýklanan Tüketici Fiyatlarý Endeksi (TÜFE) deðiþim oranýnda artýrýlmaktadýr. Tüketici Fiyatlarý Endeksi (TÜFE) deðiþim oranýna göre her yýl yeniden belirlenen emzirme ödeneðinin 2023 yýlý için geçerli olacak tutarý SGK'nýn 05/01/2023 tarihli ve 2023/03 Sayýlý Genelgesi ile belirlendi. 2022 yýlýnda 316,00 TL olan emzirme ödeneði tutarý 2023 yýlýnda 520,00 TL olarak açýklandý.
Doðum Yardýmý
Doðum Yardýmý, 15.05.2015 tarihinde ve sonrasýnda gerçekleþen canlý doðumlar için Türk vatandaþlarý ile Mavi kart sahiplerine veriliyor. Annenin veya babanýn veyahut her ikisinin de Türk vatandaþý ya da Mavi kart sahibi olmasý gerekmektedir.
Annelere çalýþýp çalýþmadýðýna bakýlmaksýzýn ayrýca doðum parasý da veriliyor. Ýlk çocuk için 300, ikinci için 400, üçüncü ve sonrakilere de 600 lira ödeniyor. Kamu iþçilerine ise sözleþmeleri gereði, kurumlarýndan aldýklarý doðum yardýmý tutarý ile yukarýda bahsedilen tutarlar arasýndaki fark ödenir. Kurumlarýndan aldýklarý ödeme daha fazla ise Doðum Yardýmý ödemesi yapýlmaz.
Doðum Yardýmý baþvurusu, canlý doðumun gerçekleþmesinin ardýndan ilgili nüfus müdürlüðünde çocuðun Kimlik Paylaþým Sisteminde (KPS) kayýt iþlemi yapýldýktan sonra "Doðum Yardýmý Baþvuru Dilekçesinin" eksiksiz olarak doldurulmasý ve imzalanmasýnýn ardýndan þahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapýlýr. Baþvurular, Aile, Çalýþma ve Sosyal Hizmetler Ýl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapýlýr. Her ne statüde olursa olsun (hizmet alýmý yoluyla istihdam edilenler dâhil) kamu kurum ve kuruluþlarýnca istihdam edilen personel çalýþtýðý kuruma baþvurur. Yurtdýþýnda yaþayanlarýn baþvurularý ise Büyükelçilik ve Konsolosluklarca alýnýr. Yurtdýþýnda yaþayanlarýn Türkiye'de bulunmalarý halinde ise herhangi bir Aile, Çalýþma ve Sosyal Hizmetler Ýl Müdürlüðü ya da Sosyal Hizmet Merkezine baþvurmalarý mümkündür.
