Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Yeni zayýflama önerileri ne derece güvenli?

Kýrmýzý biber haplarý, altýn çilek, yeþil kahve ve daha niceleri... Kilo verdirdiði iddia edilen yeni bir ürün her yýl piyasaya çýkarýlýyor. En yenisi ise karbonatlý çay. Vücuttan su attýran bu çay, pek çok rahatsýzlýða neden olabilir, aman dikkat!
 
Bahsedilen çayýn aç karnýna içilmesi öneriliyor. Bu, mide asidinin baskýlanmasý demek. Ýleride büyük sorunlara yol açar!
 
Kýþýn kalýn giysiler altýnda pek fark edilmeyen fazla kilolar, ince giysilerle görülür hale geliyor. Bu nedenle ilkbaharda insanlarý bir zayýflama telaþý alýyor. Bir tarafta, “Hangi ürünü ya da yöntemi kullanýrsam zayýflarým?” diye düþünenler, sorgulayanlar; diðer tarafta ise “Bu sene bu talebi nasýl kazanca dönüþtürebilirim?” arayýþý içinde olanlar. Sözüm ona bazý bilimsel araþtýrmalara dayandýrýlan ve fotoshop programlarýyla rötuþlanmýþ fotoðraflarla desteklenen etkinlik iddialarý ne derecede etkili? Kanýmca her yýl büyük iddialar ile ortaya atýlan bu öneriler etkili olsaydý bu gün þiþman insan kalmazdý! Aslýnda etkinlik bir yana daha önemlisi bu önerilerin ne derecede güvenli olduðu.

Ýnsanlar zayýflama uðruna, ne pahasýna olursa olsun, her riski düþünmeden göze alabiliyor. Hýzlý kilo verebilmek için ölümcül sonuçlara yol açabilecek sibutramin katkýlý ürünleri bile kullanabiliyorlar. Her yýl farklý etiketler ile mucizeler sunuluyor. Kýrmýzý biber haplarý, altýn çilek ve diðerleri. Bu yýl parlatýlmaya çalýþýlan ürünlerden biri yeþil kahve. Bu konudaki bilgiler ve uyarýlar kýsa süre önce Star gazetesinin hafta sonu ekinde yer almýþtý.

KARBONATLI ÇAYLA ÝLGÝLÝ GERÇEKLER

Bu yýl parlatýlmaya çalýþýlan diðer bir ürün ise son dönemlerde çok tartýþýlan ‘alkali diyet’ ile iliþkilendirilmiþ: Karbonatlý çay. Ýçerisinde yer alan 14 bitki genellikle zayýflama çayý formüllerinde yer verilen bileþenler. Ancak bu defa hepsine birden yer verilmiþ. Ayrýca çayýn içerisine bitkisel içeriðin yaný sýra karbonat ilave edilmiþ.

Çayýn bileþimindeki bitkilerden sekizi, yani yarýsýndan fazlasý, idrar attýrýcý özellikte. Bu kadar yüksek miktarda idrar atýcý içeriðin tüketilmesi sonucu vücutta sývý kaybýna baðlý sahte bir kilo kaybý etkisi gözlenmesi sürpriz deðil. Diðer taraftan, artan idrar miktarýyla vücuttaki minerallerin de dengesinin bozulmasý kaçýnýlmaz. Vücuttaki sodyum-potasyum dengesinin bozulmasý özellikle kalp-damar saðlýðý bakýmýndan riskli bireylerde kalp krizi riskini belirgin bir þekilde artýrýyor.

Çayýn demlenerek öðünlerden yarým saat önce içilmesi öneriliyor. Bir baþka sorun da bu. Yemeklerden önce boþ mideye içildiðinde mide asidinin etkisinin azaltýlmasý amaçlanýyor. Hele kiþiler bir de mide asidini baskýlayan ilaçlarý (proton pompa inhibitörleri) kullanýyorsa durum daha da vahim! Yediklerimiz steril (mikropsuz) olmadýðýna göre midenin kuvvetli asit ortamý besinlerin mikropsuzlaþtýrýlmasý (sterilize edilmesi) bakýmýndan önemli. Ayrýca proteinlerin sindirilerek peptitler ve amino asitlere dönüþmesini saðlamak üzere midede salgýlanan pepsin bu asit ortamda etkili olabiliyor (pepsinojenin pepsine dönüþümü). Mide asidinin bu þekilde etkisinin azaltýlmasý sonucu proteinlerin yeterince emilimi saðlanamayacaðýndan, doðal olarak bireyin baþlangýçta kilo kaybý saðlanabilir. Ancak baðýþýklýk sisteminin zayýflayarak vücudun hastalýklara karþý direncinin azalmasý ve uzun vadede kanserleþme riskinin artmasý söz konusu olabilir. 

Gözlemlediðim kadarýyla birçok televizyon programýnda bu ürüne ait tanýtýmlar yapýlmýþ. Tahminen onbinlerce hatta yüzbinlerce kiþi bu önerileri uyguluyor olabilir. Umarým bekledikleri formu yakalayabilirler. Hani malum bir atasözümüz var: “Dimyata pirince giderken evdeki bulgudan olma.” Zayýflama uðruna saðlýðýnýzý bilinçsiz öneriler ile tehlikeye atmayýn derim ben. Þurasý bir gerçek, vücut kendisine yapýlan kötülüðü asla unutmuyor; ama kýsa ama uzun vadede hesabýný mutlaka soruyor.