Kuru yemiþler kavrulduðunda daha lezzetli bir hale geliyor, tazeleniyor, þüphesiz. Kavurma sýrasýnda ilave edilen tuz ve ýsý ayrýca mikroplarýn öldürülmesine de yardýmcý oluyor. Ama ben kuru yemiþleri oldum olasý kavrulmamýþ doðal haliyle tercih ederim. Eskiden kavrulmamýþ halde bulmak oldukça zor oluyordu, ancak artýk kavrulmamýþ halde kolaylýkla bulunuyor. Çünkü kavrulmanýn kuru yemiþin besin deðerinde olumsuz etkileri olduðu artýk biliniyor. Hele günlük beslenmemizde fazla tuzun yol açabileceði riskler göz önüne alýndýðýnda doðal haliyle tüketilmesi en akýlcý seçim gibi görünüyor.
Daha önceki yazýlarýmda cevizin sarý renkli ve bademin kahverengi dýþ zarflarýnýn bilimsel araþtýrmalar ile insan saðlýðý üzerindeki etkilerini ortaya koyan araþtýrmalarýn sonuçlarýndan bahsetmiþtim. Bir baþka araþtýrmanýn sonuçlarý da yer fýstýðýnýn kýrmýzý renkli dýþ zarfýnýn saðlýðýmýz üzerindeki katkýsýný ortaya koyuyor.
Ceviz ve badem gibi yer fýstýðý zarfý da kateþinler, prosiyanidinler (tip A ve tip B prosiyanidinlerinoligomerleri) gibi kuvvetli antioksidanlar bakýmýndan zengin. Yer fýstýðý tohumu aðýrlýðýnýn yüzde iki buçuk gibi bir kýsmýný oluþturuyor. Maalesef bu deðerli kýsým yer fýstýðý tohumlarý hazýrlanýrken çýkarýlýp hayvan yemi olarak kullanýlýyor ya da tüketilirken soyularak atýlýyor.
Yapýlan deneysel çalýþmalarda Yer fýstýðý zarfýnýn trigliserit ve kolesterolün dýþký ile baðýrsaklarda atýlmasýný saðladýðý, dolayýsýyla trigliserit ve kolesterol seviyesini düþürdüðü bildiriliyor. 10 hafta süre ile Batý tarzý kolesterolce zengin besin verilen sýçanlarýn þiþmanladýðý, buna karþýlýk yer fýstýðý zarfý özütü (sýçanýn kilogram aðýrlýðý baþýna 150 ve 300 miligram) verilen hayvanlarýn kilo almadýðý, þiþmanlamaya neden olan beyaz yað dokusunun aðýrlýðýnýn belirgin bir þekilde daha düþük kaldýðý gözlemlenmiþ.
Yeni bir çalýþmada ise yer fýstýðý zarfý özütü ile balýk yaðý birlikte uygulandýðýnda farelerde hafýzayý güçlendirdiði bildiriliyor. Ýnsanlarda balýk yaðýnýn uzun süreli kullanýlmasý ile oksidatif strese baðlý olarak demans riskini artýrabildiði ve yer fýstýðý zarfý özütünün güçlü antioksidan etkisine baðlý olarak balýk yaðýnýn bu riskini önleyebileceði ileri sürülüyor. Çalýþmada farelere 12 hafta boyunca balýk yaðý ile yer fýstýðý zarfý özütü karýþýmý verilmiþ ve hafýza geliþiminin ölçüldüðü testler uygulanmýþ. Sadece balýk yaðý verilen grupta vücudun antioksidan koruyucu kapasitesinin azaldýðý (süper oksit dismutazazalýrkenmalondialdehit miktarý artýþ göstermiþ, balýk yaðý+yer fýstýðý zarfý özütü karýþýmý verilen grupta ise antioksidan savunma sisteminin etkinliðini devam ettirdiði ve hafýza kapasitesini artýrdýðý gözlemlenmiþ.
Her iki çalýþma da deney hayvanlarýnda yapýlmýþ, yani henüz klinik araþtýrma ile gösterilmemiþ, ama çoðumuzun sevdiði bir besinden saðlýðýmýz için en ideal þekilde yararlanabilmenin yolunu göstermesi bakýmýndan benim ilgimi çekti. Eðer yer fýstýðý alerjiniz yoksa hiçbir riski yok.
BUNLARI YÝYEN ACIKMAZ
- Sahurda hafif ve hazmý kolay, ancak tok tutan yiyecekler tüketilmeli. Yumurta, az tuzlu peynir çeþitleri, süt, tam tahýllý ekmek veya tost sahur sofralarýnda tercih edilebilir.
-Zeytin tuzlu olduðundan gün içinde susatabilir. Yerine ceviz tercih edilmeli.
- Fazla þekerli ve hamur iþi yiyeceklerin ise daha kolay acýktýrýr.
- Oruç açarken acele etmeyin.Yiyecekleri iyi çiðneyin. Ani yemek yüklemesi mide ve baðýrsak problemleri ne sebep olabilir. Bu nedenle yemeðe biraz ara verilmeli.
- Yoðurt, cacýk veya ayran sofralardan eksik edilmemeli.
- Ýftardan sonra tüketilecek 1 bardak rezene çayý sindirim sistemindeki kaslarý gevþeterek hazmý kolaylaþtýrýr, iftar sonrasý yaþanabilecek mide yanmasý ve þiþkinlik gibi problemlerin hafiflemesini saðlar.
- Ýftar sonrasýnda tatlý olarak Ramazanýn geleneksel lezzeti güllaç, sütlaç, muhallebi ve dondurma gibi hafif tatlýlar tercih edilmeli.
