Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Yeþil çay, aðýz ve diþ saðlýðýný koruyor

Yapýlan bir çalýþma yeþil çayýn yeni bir yararýný daha ortaya koydu. Gün içinde ne kadar çok yeþil çay içerseniz diþ taþý oluþumu ve diþ eti kanamasý þikayetiniz de o kadar azalýyor. 

Beyaz, yeþil ya da siyah... Hangi çeþit olursa olsun, çay dünyada milyarlarca insanýn vazgeçemediði tutkusu. Efsaneye göre yeþil çay, yaklaþýk 4000 yýl önce Çin Ýmparatoru Shen-nong tarafýndan tesadüfen bulunmuþ. O zamandan beri Uzakdoðu toplumlarýnýn hem içeceði hem de ilacý olmuþ.

Son çeyrek asýrlýk dönemde yürütülen bilimsel nitelikte deneysel, klinik ve saha çalýþmalarý yeþil çayýn kalp ve damar hastalýklarýndan kansere ve hatta zayýflamaya kadar geniþ bir yelpazede etkinliðini ortaya koyuyor. Bu nedenle yeþil çay tüketimi tüm dünyada hýzla yükseliyor.

Geçen hafta aðýz ve diþ saðlýðýný koruyucu, diþ eti sorunlarýný ve diþ çürümelerini önleyici özelliðe sahip olduðu deneysel çalýþmalarla desteklenen bazý besinlerden bahsetmiþtim. Ancak aðýz ve diþ hastalýklarý üzerinde etkinliði deneysel çalýþmalara ilaveten bilimsel nitelikte klinik çalýþmalar ve saha çalýþmalarýn (epidemiyolojik) bulgularýyla da desteklenen tek bitki yeþil çay. 

Bu konuda yeþil çay tüketimi yüksek olan Japonya’da 49-59 yaþlarý arasýnda 940 Japon erkek üzerinde yürütülen bir saha çalýþmasýnýn bulgularý yeþil çayýn etkinliði konusunda önemli kanýt saðlýyor. Çalýþmada yeþil çay tüketimi arttýkça diþeti hastalýklarý geliþimi arasýnda ters bir iliþki bulunduðu gözlemlenmiþ. Yani kiþiler her gün ne kadar çok yeþil çay içerse diþ taþý oluþumu ve diþ eti kanamasý gibi diþ eti þikayetlerinin de paralel olarak azaldýðý tespit edilmiþ. Bu etkilerinin özellikle yeþil çayýn içindeki polifenolik yapýda kateþinlere baðlý olduðu bildiriliyor.

Kateþinler kuvvetli antioksidan, yangý giderici, mikrop öldürücü ve hücre hasarýný önleyici etkileriyle yeþil çayýn kanserler üzerindeki etkinliðinden de sorumlu bileþenler. Bu yýl yayýmlanan bir çalýþmada, toplam 4 bin 675 aðýz kanseri hastasýný kapsayan 19 klinik çalýþmanýn sonuçlarý deðerlendirilmiþ. Yeþil çayýn aðýz kanserlerinin önlenmesinde belirgin bir etkinliði bulunduðu sonucuna varýlmýþ.

Yeþil çay içindeki kateþinlerin (özellikle epigallokateþin gallat) tespit edilen bir baþka önemli özelliði ise diþ çürümesini önlemesi. Kateþinler gerek tükürükte bulunan ve gerekse diþlerimizde çürümeye yol açan baþlýca mikroorganizmalardan biri olan Streptococcus mutans’ýn yapýsýndaki bazý enzimleri (glikoziltransferaz) baskýlayarak bu mikroorganizmanýn biyofilm oluþturarak diþlere yapýþmasýný önlüyor. Ayrýca yeþil çay kateþinlerinin mikroorganizmalarýn geliþimini engellemesi önemli bir aðýz sorunu olan kötü aðýz kokusunun (halitoz) tedavisinde de yararlý olabiliyor.

EN ÖNEMLÝSÝ ÞEKERSÝZ ÝÇMEK

Diðer taraftan, yeþil çayýn bilimsel araþtýrmalarla ortaya konulan etki þekli dikkate alýnarak yapýlan yorumlarda, yeþil çay tüketiminin sigaranýn sigara tiryakilerinin aðýz ve diþ saðlýðý üzerindeki olumsuz etkilerine karþý koruyucu rol oynayabileceði ileri sürülüyor.

Nitekim çeþitli ülkelerde diþ hastalýklarýnýn önlenmesi ve tedavisine yönelik olarak kullanýlan yeþil çay içeren aðýz gargaralarý ve benzeri ürünler pazarlanýyor.

Yeþil çayýn aðýz saðlýðýnda istenilen etkinliðinden yararlanabilmek için dikkat edilmesi gereken önemli bir ipucu: YEÞÝL ÇAYIN ÞEKERSÝZ ÝÇÝLMESÝ gerekiyor.