Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Yeþil çay ve kanser

Günlük yaþantýmýzda çaylara biraz daha fazla yer açarak kanserden korunmak için önemli bir adým atmýþ olabiliriz. Tabii þekersiz içmek koþuluyla. 

Kanser günümüzün tartýþmasýz en önemli hastalýðý. Her yýl nisan ayýnýn ilk haftasýnda Kanser Haftasý olarak halký kanser konusunda bilinçlendirmek amacýyla toplantýlar düzenlenir, basýnda haber programlarý ve yazýlara yer verilir. Hiç þüphesiz, önemli olan günlük yaþantýmýzda yapýlacak bazý basit düzenlemeler ile kanserden ne þekilde korunabileceðimiz. Aslýnda her gün yediklerimiz ve içtiklerimizin akýlcý bir þekilde düzenlenmesi bile bu konuda bize önemli avantajlar saðlayabiliyor. Birkaç hafta önce kanser konusunda gerçek bal ýn yararlarýndan bahsetmiþtim. Bu hafta ise çok daha sýklýkla kullandýðýmýz bir içecek olan çayýn kanserin önlenmesinde oynayabileceði rolden bahsetmek istiyorum. 

Siyah çay daha az koruyor

Çay, beyaz, yeþil, siyah renkli olsun, tüm dünyada en fazla tüketilen içecek. Ayný bitkiden elde edilmelerine raðmen, farklý iþlenme þekillerine baðlý olarak vücudumuzdaki etkileri de farklýlýk gösteriyor. Ortak özellikleri kuvvetli antioksidan etkileri, yani vücudumuzu zararlý serbest oksijen radikallerinin hasarýna karþý korunmasýnda önemli rol oynuyor. Bu etkisi çayýn içerisinde bulunan polifenolik yapýda kateþin bileþiklerine baðlý olarak gerçekleþiyor. Çay yapraklarýnýn içerisinde bu tip bileþiklerinin oraný oldukça yüksek; yüzde 30 ile 42 arasýnda. Ancak çayýn iþlenmesi sýrasýnda bu yapýlarda meydana gelen deðiþim nedeniyle siyah çayda bir miktar azalýyor. Yapýlan çalýþmalarda en kuvvetli etki beyaz çay ve yeþil çayda tespit edilmiþ. 

Günde en az beþ bardak

Yeþil çayýn sýk olarak tüketildiði Uzak doðu toplumlarýnda yürütülen saha çalýþmalarý yeþil çayýn kanserlerin önlenmesinde etkili olabileceðini ortaya koyuyor. Nitekim son yýllarda gerçekleþtirilen bilimsel araþtýrmalar da bu bulgularý açýk bir þekilde destekliyor. Özellikle yeþil çayýn antioksidan etkisine baðlý olarak tümör oluþumunda ve geliþiminde rol oynayan genleri, enzimleri ve proteinleri düzenleyerek tümör oluþumunu engellediði, tümörlerin beslenmesini önleyerek kanser hücrelerinin ölümünü saðladýðý tespit edilmiþ. Japonya’da yaklaþýk 50 bin kiþi (40 yaþ üzeri) üzerinde yürütülen bir izleme çalýþmasýnda prostat kanseri geliþimi oranýnýn günde bir bardak ve daha az içenlere oranla günde beþ bardak ve üzerinde yeþil çay içenlerde belirgin bir þekilde azaldýðý gözlemlenmiþ. Benzer bulgular ufak çaplý insan klinik araþtýrmalarý sonuçlarýyla de destekleniyor. Diðer klinik çalýþmalarda günde dokuz bardaða kadar yeþil çay içilmesi ile kolon kanserleri üzerinde etkili olabileceði bildiriliyor.

Þekersiz içmek þart

Beyaz ve yeþil çay antioksidan etkisi ile güneþin olumsuz etkilerine karþý deriyi koruyarak deri kanserlerinin önlenmesi amacýyla da öneriliyor. Ayrýca yeþil çay tüketiminin kanser ilaçlarýnýn etkinliðini artýrabileceðine yönelik deneysel bulgular bulunmaktadýr. Özellikle meme kanserlerinde (Östrojen reseptörü pozitif ve negatif) kanser ilaçlarýnýn (Tamoksifen, vd.) birlikte verilmesinin tedavinin baþarýsýný artýrabileceði yönünde araþtýrmalar bulunuyor. O halde günlük yaþantýmýzda çaylara biraz daha fazla yer açarak kanserden korunmak için önemli bir adým atmýþ olabiliriz. Tabii þekersiz içmek koþuluyla.