Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Tüm Yazıları

Yeşil çay ve kanser

Günlük yaşantımızda çaylara biraz daha fazla yer açarak kanserden korunmak için önemli bir adım atmış olabiliriz. Tabii şekersiz içmek koşuluyla. 

Kanser günümüzün tartışmasız en önemli hastalığı. Her yıl nisan ayının ilk haftasında Kanser Haftası olarak halkı kanser konusunda bilinçlendirmek amacıyla toplantılar düzenlenir, basında haber programları ve yazılara yer verilir. Hiç şüphesiz, önemli olan günlük yaşantımızda yapılacak bazı basit düzenlemeler ile kanserden ne şekilde korunabileceğimiz. Aslında her gün yediklerimiz ve içtiklerimizin akılcı bir şekilde düzenlenmesi bile bu konuda bize önemli avantajlar sağlayabiliyor. Birkaç hafta önce kanser konusunda gerçek bal ın yararlarından bahsetmiştim. Bu hafta ise çok daha sıklıkla kullandığımız bir içecek olan çayın kanserin önlenmesinde oynayabileceği rolden bahsetmek istiyorum. 

Siyah çay daha az koruyor

Çay, beyaz, yeşil, siyah renkli olsun, tüm dünyada en fazla tüketilen içecek. Aynı bitkiden elde edilmelerine rağmen, farklı işlenme şekillerine bağlı olarak vücudumuzdaki etkileri de farklılık gösteriyor. Ortak özellikleri kuvvetli antioksidan etkileri, yani vücudumuzu zararlı serbest oksijen radikallerinin hasarına karşı korunmasında önemli rol oynuyor. Bu etkisi çayın içerisinde bulunan polifenolik yapıda kateşin bileşiklerine bağlı olarak gerçekleşiyor. Çay yapraklarının içerisinde bu tip bileşiklerinin oranı oldukça yüksek; yüzde 30 ile 42 arasında. Ancak çayın işlenmesi sırasında bu yapılarda meydana gelen değişim nedeniyle siyah çayda bir miktar azalıyor. Yapılan çalışmalarda en kuvvetli etki beyaz çay ve yeşil çayda tespit edilmiş. 

Günde en az beş bardak

Yeşil çayın sık olarak tüketildiği Uzak doğu toplumlarında yürütülen saha çalışmaları yeşil çayın kanserlerin önlenmesinde etkili olabileceğini ortaya koyuyor. Nitekim son yıllarda gerçekleştirilen bilimsel araştırmalar da bu bulguları açık bir şekilde destekliyor. Özellikle yeşil çayın antioksidan etkisine bağlı olarak tümör oluşumunda ve gelişiminde rol oynayan genleri, enzimleri ve proteinleri düzenleyerek tümör oluşumunu engellediği, tümörlerin beslenmesini önleyerek kanser hücrelerinin ölümünü sağladığı tespit edilmiş. Japonya’da yaklaşık 50 bin kişi (40 yaş üzeri) üzerinde yürütülen bir izleme çalışmasında prostat kanseri gelişimi oranının günde bir bardak ve daha az içenlere oranla günde beş bardak ve üzerinde yeşil çay içenlerde belirgin bir şekilde azaldığı gözlemlenmiş. Benzer bulgular ufak çaplı insan klinik araştırmaları sonuçlarıyla de destekleniyor. Diğer klinik çalışmalarda günde dokuz bardağa kadar yeşil çay içilmesi ile kolon kanserleri üzerinde etkili olabileceği bildiriliyor.

Şekersiz içmek şart

Beyaz ve yeşil çay antioksidan etkisi ile güneşin olumsuz etkilerine karşı deriyi koruyarak deri kanserlerinin önlenmesi amacıyla da öneriliyor. Ayrıca yeşil çay tüketiminin kanser ilaçlarının etkinliğini artırabileceğine yönelik deneysel bulgular bulunmaktadır. Özellikle meme kanserlerinde (Östrojen reseptörü pozitif ve negatif) kanser ilaçlarının (Tamoksifen, vd.) birlikte verilmesinin tedavinin başarısını artırabileceği yönünde araştırmalar bulunuyor. O halde günlük yaşantımızda çaylara biraz daha fazla yer açarak kanserden korunmak için önemli bir adım atmış olabiliriz. Tabii şekersiz içmek koşuluyla.