Gerçekten de 1876 yýlý Türk tarihinin sýkýþtýrýlmýþ bunalým dosyasý gibidir. Savaþlar ve baþ kaldýrýlar; Avrupa'nýn müdahaleleri, peþ peþe dýþ destekli darbeler ve Meþrutiyet'in bir vesayet aracý olarak ilaný... Hep bu yýlda olmuþtu.
Dönemin en büyük sorunu, yaþanan içten çürüme nedeniyle yerli ve baðýmsýz devlet adamý sýkýntýsýydý.
Padiþahýn gücünü sýnýrlayacak Tanzimat, Islahat ve Adalet Fermanlarý ülkeye huzursuzluk, bölünme ve isyan getirmiþti.
Abdülhamid Han gençliðinden bu yana ona en büyük sorun Mithatpaþa'dan geldi. Mithatpaþa Meþrutiyet ilan edilince etik ve dini ayrým gözetmeksizin bütün Osmanlý tebasý ayný haklara sahip olacak, böylece iç karýþýklýklar sona ereceði için dýþ müdahalelerin mazereti kalmayacaktý. Avrupa Devletleri'nin temsilcileri 1876'da toplanarak kendi aralarýnda uzlaþmýþ 23 Aralýk'ta Osmanlý temsilcileriyle beraber Haliç Tersanesi'ndeki Bahriye Nezareti'nde bir konferans toplamýþlardýr. Bu konferansta Mithat Paþa, Osmanlý Devleti ile birlikte toplantýyý terk etmiþti. Paþa artýk her þeyin çözüleceðine inanýyordu. Haçlý Büyükelçiler oralý bile olmamýþ, Osmanlý Temsilcileri toplantýyý terk ettikten sonra kendi aralarýnda toplantýya devam etmiþlerdi. Bu arada 115 üyesinden 46'sý Gayrimüslim ve sadece yüzde 40'ý Türk olan ilk Osmanlý Parlamentosu toplanmýþ ve I. Meþrutiyet resmen baþlamýþtý. Barýþ ve dostluk getireceðine inanýlan Meþrutiyet ilk Meclis-i Mebusan Toplantýsý'nda savaþ kararý almýþtý ve 35 gün sonra 93 Harbi baþladý.
(Nuh Albayrak, Ýçten Dýþtan Entrikalar)
