2012’nin ilk günlerinde yaþanan köpük fýrtýnasý Ýngiltere’yi þoke etmiþ, Mayalarýn kýyamet senaryolarýný akla getirmiþti. Güneþ aktivitasyonundaki artýþ ve sýklýkla yaþanan auroralarda eklenince 2012’nin unutulmazlardan olacaðý belliydi aslýnda. Meksika’da en kurak ocak ayýnýn yaþanmasý, Colorado’da 18.247 dönüm arazi ve 346 evi kül eden orman yangýný... Bitmedi! Alaska’da kýsa sürede normallerin üzerinde 210 cm kar yaðýþý ve evlerin sadece dýþlarýnýn deðil içlerinin de karla dolmasý, sezonu erken açan tropikal fýrtýnalar 2012’nin diðer önemli hava olaylarýndan. Avrupa’da son yýllarda yaþanan en soðuk ocak-þubat döneminin kayýtlara geçmesi ve uzun süre kalkmayan beyaz örtünün 800 ölümcül kazaya yol açmasý, Türkiye’de kar yükünü taþýyamayan çatýlar, 2012’nin sert geçen kýþ aylarýndan zihinlerimize kazýnan küçük satýr baþlarýndan sadece birkaçý.
ABD’de 20 þehirde uzun yýllar ortalamasýnýn aksine, nisan ayýndan daha sýcak bir mart ayý yaþandý. Hawai’de daha önce pek de görülmemiþ þekilde 4 cm’i aþan devasa boyutta dolu yaðýþý 2012’nin þaþýrtýcý hava olaylarýndan biri olmayý baþardý. Ýlkbahar ABD’ye erken geldi, aniden yükselen sýcaklýk, ani kar erimelerine yol açtý ve ülke tarihinin en sýcak ilkbaharýný yaþadý. Nisan ayýnda Türkiye de, Mersin ve Elazýð’da olan küçük çaplý hortumlardan maddi manevi nasibini aldý. 22 Mayýs’ta Florida’da tehlike sýnýrlarýna ulaþan kuraklýk, 26 Haziran’da tropikal fýrtýna Beryl ve tropikal fýrtýna Debby sayesinde yok oldu. Türkiye’de bir damla yaðýþ ve rüzgar kolaylýkla felaket manzaralarýna sahne olurken, Kansas’ta bir çift evlilik törenlerini iki hortum arasýnda gerçekleþtirdi.
Haziran ayýyla birlikte aniden gelen sýcaklar rekor üzerine rekor kýrdý. Haziran 2012, temmuz-aðustos aylarýnýn ortalamalarýndan bile sýcak geçti. Meksika kuraklýkla, Japonya selle mücadele etti yaz aylarýnda. Sonbahara ise Sandy Tayfunu damgasýný vurdu. 253 can kaybýnýn yaný sýra, yaklaþýk 66 milyar dolar maddi kaybýn yaþanmasýna neden olan tayfun uzun süre gündemde kalmayý baþardý.
Bu tablo, bize daha sýcak ve uzun yazýn, daha soðuk ve uzun kýþýn, kaybolan baharlarýn, artan ve daha yýkýcý hale gelen ekstreme hava olaylarýnýn ne kadar sýklaþtýðýný gösteriyor aslýnda bir kez daha. Geçen her yýl bir öncekinin rekorunu egale ediyor. Bu tabloyu belirtmemin bir sebebi var hiç kuþkusuz. Artýk 2012’nin son günlerindeyiz. Zaman artýk daha hýzlý akýyor 2013’e doðru. Geçmiþ yýlda yaþanan atmosferik olaylarýn bugüne kadar olanlardan çok daha uç deðerler aldýðýna dikkat çekmek gerekiyor. Yeni yýlda sizi bekleyen sürprizlerin ne olduðunu öðrenmek için burçlara ya da fallara ihtiyacýnýz yok, geçmiþin tozlu sayfalarýna gönderdiðimiz, bir zamanlar güncel olan tüm olaylarý hatýrlamak yeterli aslýnda.
Geçmiþe uzaktan bakýnca, gelecekten ipuçlarý bulmak belki daha kolaylaþýr. Geçmiþ yýlda olanlardan çok farklý bir tablo deðil bizi bekleyen. Belki biraz daha sýcak bir yaz, biraz daha tehlikeli bir güneþ, kýþýn belki daha uzun süre erimeden kalan beyaz örtü, baharlarda biraz daha ani bastýran þiddetli yaðýþlar, seller, heyelanlar... Ne olacaðý hep belli, nasýl olacaðý da.. Önemli olan, öngörüler gerçekleþince, nasýl bir savunma mekanizmasý geliþtireceðimiz. Yine yazýn kuruyan derenin yataðýna ev yaparak, yol yaparak, yine kar yükü hesaplanmamýþ çatýlarýn altýnda yaþayarak, her kar yaðýþýnda mahsur kalarak, mutlu olmaksa senin savunma mekanizmasýndan anladýðýn; mutlu yýllar o halde...”Yýl baþýna akýl baþýna” demiþler... Bu yýl da aklýmýz baþýmýzda olacak mý doðrusu merak içindeyim. Yeni yýlýn getireceklerinden ziyade, bizim onu nasýl aðýrlayacaðýmýz önemli. 2013’ün elinde sihirli bir deðnek yok ki size barýþ, para ya da temiz bir dünya getirsin! Geçmiþten ders alarak, riskleri ve bu risklerden nasýl korunabileceðini belirle ve önlemini al. Yeni yýlýn bir þeyler yapmasýný beklemek yerine sen bir þeyler yap!
ABD’li düþünür, bilimadamý ve yazar Benjamin Franklin’in 300 yýl önceki yeni yýl mesajý þöyleymiþ: “Hasýmlarýnýzla savaþ, komþularýnýzla barýþ içinde olun ve býrakýn her yeni yýl size daha iyi bir insan bulsun.”
