Okurumuz Serkan Gökbulak “Son düzenlemelere göre iþçi yýllýk izninin sonraki yýla devri konusunda neler söyleyebilirsiniz” diye soruyor.
Ýþ Kanununa tabi çalýþanlar, iþyerinde iþe baþladýðý günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yýl çalýþmýþ ise yýllýk ücretli izne hak kazanýr.
Ýþçilere verilecek yýllýk ücretli izin süresi iþçinin yaþýna ve hizmet süresine baðlý olarak deðiþmekte olup, hizmet süresi;
a) 1 yýldan 5 yýla kadar (5 yýl dahil) olanlara 14 günden,
b) 5 yýldan fazla 15 yýldan az olanlara 20 günden,
c) 15 yýl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.
Ayrýca on sekiz ve daha küçük yaþtaki iþçilerle elli ve daha yukarý yaþtaki iþçilere verilecek yýllýk ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Yýllýk izin günlerinin hesabýnda izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayýlmayacaktýr.
Yýllýk izin, iþyerinde yürütülen iþlerin nitelik ve özelliklerine göre, yýllýk ücretli izinlerin, her yýlýn belli bir döneminde veya dönemlerinde kullandýrýlýr. Ýþçi hak ettiði yýllýk ücretli iznini, kullanmak istediði zamandan en az 1 ay önce iþverene yazýlý olarak bildirir.
Yýllýk iznin hak kazanýlan tarihten itibaren de bir yýl içinde kullanýlmasý gerekmektedir. Ancak uygulamada zaman zaman iþçilerin yýllýk izinlerinin yýl içinde kullanýlmadýðý veya bir kýsmýnýn kullanýlabildiði görülmektedir. Dolayýsýyla kullanýlmayan bakiye izinler biriktirilmesiyle de sýklýkla karþýlaþýlmaktadýr.
Birçok iþyerinde, izin haklarýnýn kazanýldýktan sonra 1 yýl içinde kullanýlamadýðý, bir sonraki seneye devrettiði görülmektedir. Hatta bazý iþyerlerinde, mevzuata aykýrý olarak, bu izinlerin karþýlýðý ‘ücret’ olarak ödenmektedir. Çalýþmaya devam eden iþçiye bu þekilde izin parasý ödenmesi doðru deðildir. Yýllýk iznin kullanýlmamasý durumunda bir sonraki yýla devretmeyeceði, yanacaðý yönündeki iddialar doðru deðildir. Kullanýlmayan izinler yanmaz ve iþçinin yasal hakký devam eder.
Ýþ sözleþmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde iþçinin hak kazanýp da kullanmadýðý yýllýk izin sürelerine ait ücreti, sözleþmenin sona erdiði tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete iliþkin zamanaþýmý iþ sözleþmesinin sona erdiði tarihten itibaren baþlar. Bir baþka ifade ile iznin ücrete dönüþmesi sadece fesih halinde mümkündür.
Son yapýlan yasal düzenlemelerde de, yýllýk iznin devrine iliþkin bir açýklama olmayýp, bakiye izinler birikmeye devam etmektedir. Bu izinlerin, iþ iliþkisinin devam etmesi halinde, sadece fiili olarak izin kullandýrýlarak eritilmesi gerekir.
SGK icra memurlarý dertli!
Kamu çalýþanlarýnýn bize çeþitli vesilelerle iletmiþ olduklarý sorunlarýný zaman zaman bu köþeden dile getiriyoruz. Esasen birçok kamu görevlisinin özverili olarak görevlerini layýkýyla ve hakkýyla yaptýklarýný söyleyebiliriz.
Bu kamu görevlilerinden bir bölümü de Sosyal Güvenlik Ýcra Memurlarý olup yetkileri ve üstlendikleri sorumluluk ile SGK alacaklarýný tahsil etmektedirler. SGK borçlularý aleyhinde yaptýðý hatalý iþlem ve uygulamalardan kaynaklanan tazminatlardan, iþlemler veya gecikmelerden kaynaklanabilecek zararlardan ise sorumlu olmaktadýrlar.
Böylesine zor bir görevi ifa eden icra memurlarýmýzýn haklarýnýn iyileþtirilmesi ve adaletsizliðin giderilmesi gerekir.
Bunun için ufak bir öneri ise, gündemde olduðu gibi, 5510 sayýlý Kanun’da deðiþiklik yapýlmasýdýr. Yapýlacak deðiþiklik ile Kanunun 40. Maddesinin ikinci fýkrasýnda yer alan tabloya yeni bir sýra eklenmesi, birinci fýkrasýnda da bu tablonun iþlenmesi gerekir.
Yeni hüküm ise “Sosyal Güvenlik Kurumunda asaleti onaylanmýþ olmak þartýyla adaylýkta geçirilen süreler dahil, fiili olarak Ýcra Takip, Haciz ve Satýþ iþlemlerinde çalýþan Sosyal Güvenlik Ýcra Memurlarý” olmalýdýr.
