Geçen yazýmda yaz tatilinin gelmesiyle birlikte kullanýmlarý baþlayan yýllýk izin kullanýmýnda püf noktalarýný yazmýþtým. Bu yazýmýzda da denizcilerin, gazetecilerin yýllýk izin hakkýný yazacaðýz.
Deniz Ýþ Kanunu, Ýþ Kanunu ve Basýn Ýþ Kanunu’nda çalýþanlar açýsýndan yýllýk izne hak kazanma ve kullanmalarda bazý farklýlýklar vardýr.
Özellikle 6 ay çalýþýlarak izne hak kazanýlmasý ve 10 yýldan fazla mesleki kýdemi olan gazetecilerin 6 hafta izin kullanmasý avantaj saðlýyor.
Gazetecilerin yýllýk izni
Yýllýk izin kullanýmýnda Basýn Ýþ Kanunu da farklý düzenlemeler içermektedir.
Gazetecilerin yýllýk izin hakký günlük süreli yayýnlarda veya günlük olmayan yayýnlarda çalýþan gazeteciler için farklýlýklar vardýr.
Günlük süreli yayýnlarda (mevkutelerde) çalýþan gazeteciye, sürekli veya aralýklý olarak en az bir yýl çalýþmýþ olmak þartýyla, yýlda dört hafta ücretli izin verilecektir. Ancak bu kiþilerin mesleki hizmetinin on yýldan fazla olmasý halinde altý hafta ücretli izin verilecektir.
Günlük olmayan yayýnlarda çalýþan gazetecilere her altý aylýk çalýþma devresi için iki hafta ücretli izin verilecektir (Basýn Ýþ Kanunu md. 21).
Gazetecinin kýdemi ayný gazetedeki hizmetine göre deðil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanmaktadýr.
Yýllýk iznini kullanan gazeteciye bu süreye tekabül eden ücreti ödenecektir. Basýn Ýþ Kanunu’na göre, gazeteciye ücreti peþin ödenmesi zorunluluðu olduðundan yýllýk izin ücreti de peþin ödenecektir.
Gazeteci yýllýk iznini kullanmamýþsa, iþine son verilmesi halinde, izin müddetine ait ücreti kendisine peþin olarak verilir.
Gazeteciye yazýlý yýllýk izni vermeyen veya izni vermiþ olup da izin müddetine ait ücreti ödemeyen iþverene, yýllýk izin vermediði veya izin süresine ait ücretleri ödemediði kimsenin izin müddetine tekabül eden ücretler toplamýnýn üç katý kadar idarî para cezasý verilir; Ayrýca gazeteciye ödenmesi gereken ücret toplamý, iki kat olarak ödenir (5359/29).
Denizcilerin yýllýk izni
Gemiadamlarýnýn (Denizciler) yýllýk izne hak kazanmak için gerekli olan bekleme süresi 6 ay olarak öngörülmüþtür. Yani diðer çalýþanlardan farklý olarak yýllýk izne hak kazanmak için bir yýl yerine 6 aylýk çalýþma süresi tamamlandýðýnda gemiadamlarý yýllýk ücretli izin kullanabilecektir.
Ayný iþveren emrinde veya ayný gemide bir takvim yýlý içinde en az altý ay çalýþmýþ gemi adamý yýllýk ücretli izne hak kazanacaktýr.
Hizmet sürelerine göre iki kýsýmda belirtilmiþtir. Buna göre;
- Ýzin süresi altý aydan bir yýla kadar çalýþmýþ olanlar için on beþ günden,
- Bir yýl ve daha fazla çalýþanlar içinse bir aydan az olamayacaðý belirtilmiþtir.
Bir aylýk izin taraflarýn rýzasýyla ve ayný yýl içinde kullanýlmak þartýyla ikiye bölünebilecek ve gemiadamý isterse, yedi güne kadar ücretsiz yol izni de isteyebilecektir (Deniz Ýþ Kanunu md. 40).
Gemiadamý, yýllýk ücretli iznini yabancý bir memleket limanýnda veya hizmet akdinin yapýlmýþ bulunduðu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz.
Gemiadamýnýn hakettiði yýllýk ücretli izni kullanmadan hizmet akti 14’üncü maddenin II, III ve IV. bentlerine göre bozulursa, iþveren veya iþveren vekili izin süresine ait ücreti, gemiadamýna ödemek zorundadýr.
Gemiadamýna yýllýk ücretli izin vermeyen iþveren veya iþveren vekili hakkýnda 679 Türk Lirasý idarî para cezasý verilir (854/53-c).
Bir sonraki yazýmýzda ise hem Devlet Memurlarý ve hem de Borçlar Kanununa göre çalýþanlarýn izinlerini yazacaðýz.
